پدیده روز جوانان در گیرودار اداره محوری!/ اوقات فراغت گران است

خبرگزاری شبستان – تبریز: 

با آغاز فصل تابستان و چه بسا کمی پیش تر، پدیده روز خودش را نشان می دهد، پدیده امروزی به نام «اوقات فراغت»؛ چیزی که در واژه گذشتگان ما وجود نداشت چرا که جوانان آن دوره، با اشتغال در کشاورزی و شغل های این چنینی، فراغت خود را به صورت مفید سپری می کردند.

هر ساله که با آغاز فصل تابستان، بحث اوقات فراغت کودکان و نوجوانان و جوانان داغ می شود، تقریبا تمامی نهادهای فرهنگی کشور، درگیر نحوه پرکردن اوقات فراغت نسل جوان می شوند و هر دستگاهی نیز تقریبا ساز خود را می زند! هر چند در سال های اخیر کمی تا قسمتی شاهد یکپارچه سازی اجرای طرح اوقات فراغت هستیم.

گسترش دامنه اوقات فراغت موجب شده که نهادهای متولی برای گذران مناسب این ایام به فکر برنامه ریزی مناسب برای جوانان باشند؛ گذران اوقات فراغت در عصر حاضر به دلیل توسعه فراوان در همه زمینه‌ های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی بسیار متنوع شده است؛ سن، جنس، سطح معلومات، موقعیت اجتماعی و شغلی، وضعیت خانوادگی، امکانات در دسترس و تربیت خانوادگی، فرهنگ و نگرش افراد از جمله عواملی هستند که به روش‌های مختلف بر فرصت‌ های افراد در فعالیت‌های اوقات فراغت تاثیر می‌ گذارند.

جوانان ایرانی فراغت بیشتری دارند

طبق نظرسنجی ها و بررسی های صورت گرفته توسط وزارت ورزش و جوانان، متوسط اوقات فراغت در ایران ۹۰ روز در سال و در جهان ۸۰ روز در سال است و میانگین ساعت فراغت روزانه جهانی پنج ساعت و ایرانی ۳/۵ ساعت است.

همچنین درصد هزینه اوقات فراغت در کل سبد هزینه خانوار شهری در سال ۹۰، ۲ درصد بود که این رقم در سال گذشته کاهش را نشان می دهد؛ این در حالی است که به عنوان مثال هر خانواده فرانسوی در سال به طور متوسط ۱۵۰۰ دلار صرف فعالیت ‌های فرهنگی، گذران اوقات فراغت، ورزش و بازی می کند که این مبلغ ۵/۳ درصد درآمد سالانه هر نفر است.

گرانی اوقات فراغت!

همچنین ۵۷ درصد تمایل شدیدی به مشارکت در برنامه های اوقات فراغت دارند این در صورتی است که بیش از ۵۳ درصد جوانان مشکلات مالی، ۴۷ درصد نبود امکانات، ۲۱ درصد هم حساسیت های اجتماعی و فرهنگی را در عدم استفاده مطلوب جوانان از اوقات فراغت موثر می دانند.

این نظرسنجی نشان می دهد که بخش عمده ای از مشکلات و کاستی های مربوط به اوقات فراغت، به مسئولان و برنامه ریزان برمی گردد که گرانی طرح اوقات فراغت و نبود امکانات، نسل جوان را از شرکت در این دوره ها منع کرده است.

استفاده از امکانات دولتی برای کاهش هزینه های دوره های آموزشی و طرح های اوقات فراغت، می تواند راهکار مناسبی برای مشارکت بیشتر جوانان در این طرح باشد که بیش از ۵۴ درصد جوانان نیز ایجاد امکانات ورزشی و تفریحی و ۲۵ درصد مسایل مالی و کاهش هزینه ها را برای بهبود گذران اوقات فراغت پیشنهاد می کنند.

اما در مجموع شاخص رضایت جوانان مورد بررسی نشان می دهد بیش از نیمی از جوانان قابلیت دسترسی به امکانات تفریحی و فراغتی را ضعیف و بسیار ضعیف ارزیابی کرده اند.

بزرگ ترین آسیب

همچنین ۷۱ درصد جوانان معتقدند سازمان های متولی اوقات فراغت، اطلاع رسانی مناسبی در این زمینه نداشته اند و ۶۶ درصد جوانان هم معتقدند دستگاه های برنامه ریزی توجهی به خواسته های آن ها ندارند.

به نظر می رسد اجرای طرح اوقات فراغت توسط دستگاه های اداری و دولتی، این طرح را به سمت اداره محوری و گزارش محوری پیش می برد و این مساله می تواند آسیب بزرگی در اجرای برنامه های فرهنگی در یک جامعه باشد.

عمده مطالبات جوانان در طرح اوقات فراغت

نسبت جنسی شرکت کنندگان در اوقات فراغت نیز نشان می دهد پسران بیشتر از دختران در طرح اوقات فراغت مشارکت دارند. با توجه به نقش زنان و دختران در جامعه و بویژه تربیت نسل آینده، این میزان مشارکت، برای جامعه ما قابل قبول نیست، چرا که هر چه مشارکت زنان در برنامه های اوقات فراغت و فوق العاده و تربیتی و پرورشی افزایش یابد شاهد تربیت نسلی بهتر خواهیم بود.

براین اساس شناسایی سلایق و علایق جوانان در برنامه ریزی طرح اوقات فراغت بسیار ارزشمند است که در نظرسنجی صورت گرفته محور سیاحتی و گردشگری، ورزشی، فعالیت های آموزشی در اولویت مطالبات جوانان قرار دارد.

این مساله نشان می دهد جامعه جوان ما نیاز مبرم به نشاط اجتماعی دارد که آن ها این کمبود را در طرح اوقات فراغت جستجو می کنند و اگر از سوی برنامه ریزان پاسخی به خواست های به حق آنان داده نشود، جذب برنامه های دیگر خواهند شد که موجب بروز آسیب های فرهنگی و اجتماعی می شود.

گزارش از بیت اله احمدی