خبرگزاری شبستان ـ گروه مسجد: «مسجد» مهم‌ترین و بنیادی‌ترین پایگاه عبادی و اجتماعی اسلام و محل مراجعه مردم برای طرح مسایل شرعی و فراگیری کلام خدا و آموزه‌های اهل بیت (ع) است. این پایگاه برای حفظ ارتباط خود با مردم، ناگزیر از هماهنگی با رویدادهای تازه، فناوری‌های نو و تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه است. البته شاید جمع میان این سازگاری و همراهی با دستورات دین دشوار باشد.
گاهی برخی اقدامات و فعالیت های مرتبط با مسجد، زمینه ساز بروز بدعت های نادرست و برخلاف روح و دستور شرع می شود. از سوی دیگر این موضوع مطرح است که اگر مساجد به روز و نوآور نباشند، چگونه در جذب نسل های جوان و حفظ نسل های قدیم نمازگزاران و مومنین موفق خواهند بود.
خبرنگار مسجد خبرگزاری شبستان طی سلسه گفت و گوهایی با برخی فقها و مجتهدین این موضوع را پیگیری کرده است که در این فرصت، گفت و گو با آیت‌الله سید عبدالجواد علم الهدی، تولیت مدرسه علمیه امام القائم (عج) تهران و استاد درس خارج (فقه و اصول) حوزه علمیه، از نظرتان می‌گذرد.
حکم برگزاری مراسم عقد در مساجد چیست؟
امام خمینی (ره) مسجد را مرکز تبلیغ دین می‌دانستند همچنان که واژه «محراب» به معنای تربیت مردم برای دفاع از دین است. بنابراین باید از هر عملی در تضاد یا تناقض با این هدف گزاری اجتناب کرد. برای مثال مرحوم آیت‌الله خمینی، مخالف نصب عکس در مساجد بودند و تاکید داشتند هر جا عکس مرا در مسجدی دیدید، حتما بردارید.
مقتضای مسجد «ذکرالله» است بنابراین نباید در مسجد، داد و ستد و معامله کرد. بلکه فقط و فقط، محل تبلیغ دین و عبادت باشد. جالب اینکه طبق دستور شرع مقدس، مسجد نباید محل «قضا و حکم کردن» باشد؛ به این معنا که محلِ بررسی وضعیت مجرمین و صدور حد نباشد.
آیا برگزاری مراسم عقد، مصداق این حکم می‌شود؟
انجام هر مراسمی بی ارتباط با «امر به معروف و نهی از منکر» در مسجد، جایز نیست. بنابراین انجام عقد نیز چنین است. البته در قسمتی که داخل محوطه مسجد باشد اما صیغه مسجد بر آن خوانده نشده است، اشکال ندارد.
آیا خرید و فروش در مساجد جایز است؟
بنابر تصریح شرع مقدس، انجام هرگونه داد و ستد و کسب درآمد در محلی که برای عبادت، اقامه نماز و ذکر خدا وقف شده است، جایز نیست. البته داد و ستد در متعلقاتی که برای خرج‌های مسجد، وقف شده اند و صیغه مسجد نیز خوانده نشده است، جایز است.
اخیرا ساخت مساجدی با ظاهر و رنگی متفاوت از مساجد قدیمی همراه با تزئینات در برخی کشورها رایج شده است. حکم به کارگیری زیورآلات و تزئینات در این موارد چیست؟
شرع مقدس می گوید هرچیزی که برخلاف عبادت مردم و ذکر خدا باشد، جایز نیست. بنابراین اگر به کارگیری برخی رنگ‌ها یا تزئینات، مانع یاد و نام خدا و عبادت مردم نمی‌شود، عیبی ندارد. ضمنا اگر محلی، حالت تفریح و نمایش گرفت و حالت عبادت و معبد ندارد، درست نیست ولو به فکر جذب مردم و جوانان باشند.
حرم ائمه اطهار نیز سرشار از آینه کاری و برخی تزئیات زیبا هستند. آیا این‌ها برخلاف روح عبادت نیست؟
حرم اهل بیت (ع) در عین اینکه سرشار از آینه‌کاری و زیبایی‌ها است اما برخلاف عبادت نیست و ذهن و فکر مردم و زائر از عبادت خدا دور نمی‌شود.
اخیرا ساخت مساجد به رنگ‌های شاد و با ظاهری متفاوت از عرف و سنت مسجدسازی مانند مسجد صورتی در منطقه «داتو امباتون» استان «ماگیندانائو» فیلیپین مرسوم شده است. این اقدام از نظر فقهی جایز است؟
متاسفانه برخی مساجد، شبیه بت خانه‌های قدیمی شده اند و باید از آن اجتناب و ممانعت کرد.
چرا حضور و فعالیت بانوان در مساجد کم رنگ تر از مردان است؟ آیا منعی در دین وجود دارد؟
منعی برای حضور و فعالیت بانوان در مسجد از نظر فقهی وجود ندارد و تفاوتی میان بانوان و آقایان در این زمینه وجود ندارد «وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاء الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ»(حج: 25).
نظر شما