به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، رهبر معظم انقلاب اسلامی چندی پیش به مناسبت آغاز به کار دهمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی در بیانات خود در دیدار با رییس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به مساله فرهنگ و ولنگاری فرهنگی اشاره کردند و فرمودند: «... مسئله‌ی فرهنگ یک مسئله‌ی مستمرّی است و بسیار مهم است؛ حتّی در قضیّه‌ی اقتصاد هم مهم است. برادران عزیز، خواهران عزیز! در مسئله‌ی فرهنگ، بنده احساس یک ولنگاری میکنم؛ در دستگاه‌های فرهنگی -اعم از دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی- یک نوع ولنگاری و بی‌اهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ چه در تولیدِ کالایِ فرهنگیِ مفید که کوتاهی میکنیم، چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر که کوتاهی میکنیم. اهمّیّت کالای فرهنگی از کالای مصرفی جسمانی کمتر نیست، بیشتر است... .» در خصوص معنا و مفهوم ولنگاری فرهنگی با یک کارشناس به گفت و گو نشسته ایم که در ذیل از نظرتان می گذرد:
حجت الاسلام احمد رهدار، مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه در گفت و گو با شبستان با اشاره به مفهوم «ولنگاری فرهنگی» در بیانات رهبر معظم انقلاب گفت: به طور کلی به نظر می رسد تعریف پدیده های اجتماعی نمی تواند آن چنان که باید و شاید کمکی به ما کند بلکه تبیین آن پدیده است که می تواند کمک رسان باشد.
وی ادامه داد: اما ولنگاری فرهنگی وضعی است که امور، کارها و آدم ها سر جای خود قرار ندارد یا حتی جایی که فکر می کنیم همه چیز در جای خود قرار دارد، اما نتیجه مطلوبی عاید ما نمی شود به طور مثال عده ای جوان در مراسم مذهبی حضور مناسب و خوبی داشته باشند اما نتیجه ای که حاصل می شود، برآیند آن مراسم نیست.
وی تاکید کرد: در حقیقت در ولنگاری فرهنگی که امروز نیز شاهد آن هستیم، به اجبار سایه سنگین این وضعیت بر سر اخلاق، ارتباطات، آداب و ... احساس می شود و اگر بخواهیم این مشکلات و نابهنجاری ها را حل کنیم، نباید به سراغ مصادیق متکثری که در ذهن داریم، برویم و یک به یک آن را حل کنیم؛ در حقیقت به نظر می رسد مصادیق متکثر وضعیت نابهنجاری در جامعه ما، معلول یک تا دو پدیده اصلی است و اگر بتوانیم خود را با آن ها درگیر کنیم یا طرح مناسب برای مواجهه با آن ها بریزیم، شاید بخش عمده این مشکلات که ولنگاری فرهنگی حاصل و مصدر آن است، برطرف شود. مثلا ریشه بسیاری از ناهنجاری های فرهنگی که امروز به صورت پنهان و آشکار به وقوع می پیوندد، به ماهواره باز می گردد.
حجت الاسلام رهدار اضافه کرد: اما متاسفانه هر گاه صحبت از ماهواره و جمع آوری آن می شود، عده ای مُغرض یا ساده لوح و سطحی نگر یا مامور غرب، با وقیح ترین ادبیات در این زمینه سنگ اندازی می کنند و می گویند شما می خواهید به زور مردم را به بهشت ببرید یا آن ها را رشد دهید؛ مردم خود باید با آگاهی انتخاب کنند و ... اما تجربه نشان می دهد از عاقل ترین افراد تا جاهل ترین، هنگام رو به رویی با چنین پدیده های نابهنجاری تیر می خورند و دچار مشکل می شوند.
وی در ادامه توضیح داد: به علاوه بحث های صغروی که این افراد می کنند، از جمله این که «در تمام کشورها ماهواره وجود دارد و شما در حقیقت با جمع آوری ماهواره به جنگ تمدن ها می روید»، این سخن هم قابل قبول نیست و طبق آمار و تحقیقات انجام شده، در کشورهای دیگر نیز سعی می شود این پدیده کنترل شده و نظارت مستقیم بر آن انجام می گیرد از سوی دیگر نظام های ارزشی همه کشورها یکسان نیست به همین دلیل روش های کنترل نیز یکسان نیست و با دغدغه های مختلف هر کشوری، این امور کنترل می شود.
این استاد دانشگاه با تاکید بر این که در روایات وارد شده است هر کس که حیا ندارد، ایمان ندارد، تصریح کرد: متاسفانه، ماهواره حیا را از بین برده است و ادبی برای ما نگذاشته است؛ ضمن آن که فرهنگ چیزی جز تنظیم اخلاقی مناسبات انسان ها نیست و فرهنگ همین آداب و مناسکی است که در روابط بین انسانی را سامان می دهد که اگر این مسائل رعایت نشود، امور فرهنگی رها و ول و سست می شود که امروز نیز با تاسف باید گفت شاهد این مساله هستیم.
وی افزود: امروز ما بر هر یک از مصادیق ولنگاری فرهنگی که برای راه حل انگشت بگذاریم، به نظر می رسد جنگِ با معلول کرده ایم و تا زمانی که جنگ با علت را شروع نکنیم، راه به جایی نخواهیم برد؛ در این راستا باید خارج از امور بوروکراسی اداریِ مزخرف که کارمندسان و کارمندمحور است و دغدغه آن ها در اغلب موارد تهیه گزارش برای مسوولان بالادستی است، طرح و راه حلی اندیشید و حتی اگر پنج سال نیز فرآیند این راه حل زمان لازم داشت، به دور از مصالح و منافع جناحی منتظر ماند و نتیجه گرفت.
مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه تاکید کرد: بنابراین باید به دنبال راه حل اساسی بود و دانست که ولنگاری فرهنگی تنها ما را زجر نمی دهد بلکه بازیگران این صحنه را نیز زجر و آزار می دهد و آن ها نیز از این همه بی منطقی و نابسامانی رنج می برند اما در عین حال نیز بازیگران این صحنه هستند.
به گفته وی این طور نیست که اگر جبهه فرهنگی ما بتواند طرح کارآمد و جامع و معقولی برای بهینه کردن و سامان دادن فضای فرهنگ جامعه ارائه دهد، حتی اکثریت این ولنگارها مخالفت کنند و من بعید می دانم این مخالفت واقع شود اما متاسفانه ما در ارائه یک یا چند تئوری و بلکه برنامه فرهنگیِ موفق، دچار فروبستگی شده ایم و وقتی هم که احساس درد در مساله ای کردیم، تلاش ما این بود که به چند شبهه در آن زمینه پاسخ دهیم اما ندانستیم که پاسخ دادن به شبهات به عنوان راه حل نیز نوعی جنگ با معلول است و اتفاقا ما باید فکری به حال وضع ایجابی فرهنگ کنیم و بدانیم این وضع و فکر کردن به آن ها در قالب ساختار و فرمت اداری پاسخ نمی دهد یا این که در یک بخش اجتماعی گروهی را راه بیندازیم و این گونه اندیشه ای کنیم، نیز پاسخ نمی دهد.
حجت الاسلام رهدار یادآور شد: باید برای رفع این مشکلات افرادی دلسوز و خودجوش، دور یکدیگر جمع شوند و گرد هم آیند و ماموریت آن ها این باشد به جنگ سرچشمه های نابهنجاری های فرهنگی روند و اگر تاوان و هزینه ای نیز دارد، بسته به میزان اهمیت آن موضوع، هزینه پرداخت کنند در غیر این صورت روز به روز بیشتر درگیر خواهیم شد و همگی آلوده این فضا می شویم.
نظر شما