خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: اینکه از چه تاریخی مصرف سیمان در ایران باب شده است چندان مشخص نیست ولی آنچه که مسلم است ورود سیمان به ایران توسط خارجی ها بوده است که از آن برای ساختن بناهایی نظیر کلیساها و سفارتخانه‌ها و تاسیسات بندری استفاده شده است. با شروع قرن ۱۴ هجری شمسی سرعت گسترش کارهای زیربنایی، همزمان با تحولات صنعتی جهانی آنچنان گسترده است که کیفیت و کمیت محصولات سنتی ساختمانی جواب‌گوی نیازها نبوده است و خصوصاً با شروع احداث راه‌آهن سراسری ضرورت استفاده از سیمان جهت ساختمان پل‌ها و تونل‌ها و ایستگاه‌ها کاملاً محسوس‌تر گشت.
بنابراین گزارش، از آنجایی که سیمان کالایی ارزان قیمت و سنگین وزن است و مصرف آن وقتی مقرون به صرفه است که محل تولید و مصرف، حدالامکان نزدیک به یکدیگر باشند، لذا پس از مدتی که سیمان وارد می‌شد تصمیم بر این شد که با توجه به وفور مواد اولیه سیمان در ایران، از محل عواید حاصل از قند و شکر اقدام به تاسیس یک کارخانه ۱۰۰تنی (روزانه) سیمان بشود. در سال ۱۳۱۰ این تصمیم شروع به عمل شده و مطالعات اولیه زمین‌شناسی منجر به انتخاب محلی واقع در ۷ کیلومتری جنوب تهران آن زمان و در کنار کوه بی‌بی‌شهربانو شد. کار احداث این واحد با سرمایه ۸ میلیون ریالی در بهمن‌ماه ۱۳۱۲ به پایان رسیده و بلافاصله بهره‌برداری از آن آغاز شد. (تقریباً ۵۰ سال پس از ژاپن، ۶۰ سال پس از آمریکا، ۷۰ سال پس از آلمان و ۱۰۰ سال بعد از انگلیس). با گذشت زمان و فزونی تقاضا برای این محصول، نیاز به کارخانه‌های دیگر معلوم و آشکار شد از این رو در تاریخ ۱۳۱۴ کارخانه دیگری با ظرفیت روزانه ۲۰۰ تن خریداری و در سال ۱۳۱۵ در جوار کارخانه قبلی عملیات ساختمانی آن شروع و در سال ۱۳۱۶ بهره‌برداری از واحد دوم آغاز شد. شاید لزومی به گفتن ندارد که رکن اصلی هر بنایی سیمان و خواص معجزه‌آسای آن می‌باشد و هیچ سازه و بنایی بدون وجود سیمان قابل تصور هم نیست.
این گزارش می افزاید: کشورمان سالهای زیادی در این زمینه فعالیت کرده است و امروز بررسی آمارهای صادراتی در بخش سیمان کشور نشان می دهد، پارسال تولید این بخش نزدیک به 60 میلیون تن رسید که از این رقم، 15 میلیون و 92 هزار و 438 تن راهی بازارهای صادراتی شد که برابر 25 درصد تولید است.
ایرنا در این رابطه گزارش داده است: "سیمان در اجرای طرح های عمرانی و توسعه صنعتی نقش کلیدی دارد و در واقع از آن به عنوان عنصر توسعه ای شاخص یاد می شود و در ممیزی توسعه یافتگی هر کشوری یکی از مشخصه ها، برخورداری از واحدهای تولید این ماده است. ایران در سال 2015 کمتر از دو درصد تولید جهانی سیمان را به خود اختصاص داد و این درحالی است که چین با 2 میلیارد و 470 میلیون تن بیش از 55 درصد تولید جهانی که بیش از چهار میلیارد و 422 میلیون تن بود، به خود اختصاص داد. آمارهای سال 2014 نشان داد که کشورمان با تولید بیش از 70 میلیون تن سیمان، جایگاه چهارم جهانی را در این بخش به خود اختصاص داد اما عملکرد سال 2015 موجب دستیابی به رتبه هفتم دنیا شد . ظرفیت تولید سیمان کشور در سال 2015 رقم 79 میلیون و 706 هزار تن به ثبت رسید و این درحالی است که برای افق 1404 تحقق 120 میلیون تن ظرفیت مورد انتظار است.
برپایه آمار سال 2004 میلادی (1383) ظرفیت تولید سیمان ایران برابر با 33 میلیون تن بود که این رقم با اجرای طرح های توسعه و شکل گیری واحدهای جدید تولیدی که اکنون به 73 کارخانه رسیده، در زمان حاضر از ظرفیت 80 میلیون تنی برخوردار شده ایم. پیش بینی موسسه های بین المللی که روند فعالیت واحدهای تولیدکننده سیمان را مورد ارزیابی قرار می دهند، حاکی است نرخ رشد مصرف سیمان تا سال 2018 به میزان 4.9 درصد خواهد رسید و سرانه مصرف جهانی از 539 به 640 کیلوگرم افزایش خواهد یافت. گزارش مراجع رسمی در سال 2014، جایگاه ایران در زمینه تولید سیمان آسیا را سوم و نخستین تولیدکننده خاورمیانه ثبت کرد. آمارهای سال 2014 نشان داد که مجموع ظرفیت تولید سیمان در سطح جهان بیش از چهار میلیارد و 182 میلیون تن بود که از این رقم چین با 2 میلیارد و 500 میلیون تن 59.8 درصد را به خود اختصاص داد و رتبه نخست را کسب کرد و پس از این کشور به ترتیب هند، آمریکا و ایران قرار گرفتند که 6.7، 2 و 1.8 درصد ظرفیت کل را در اختیار داشتند. جمهوری اسلامی ایران اکنون ضمن برخورداری از منابع غنی خدادادی در این بخش، می تواند بیش از 80 درصد تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز را در داخل کشور تامین کند.
آمارهای منتشر شده درباره روند صادرات سیمان و کلینکر در چارچوب پنجمین برنامه توسعه کشور (94- 1390) نشان داد، سال 1390 مجموع صادرات سیمان و کلینکر به 10.1 میلیون تن رسید و در سال 1391 شاهد افزایش 2.5 میلیون تنی در این زمینه بودیم که به 13.6 میلیون تن رسید؛ سال 1392 بالاترین رشد صادرات از زمان فعالیت در این بخش تحقق یافت و به 18.8 میلیون تن رسید و در سال 1393 رکورد شکنی صادرات با رقم 18.9 میلیون تن ثبت شد. پارسال شرایط تشدید تحریم ها و تحولات بین المللی پیامد کاهش صادرات را دربر داشت و به بیش از 15 میلیون تن رسید. گزارش های رسمی نشان می دهد در سال 2015 ، عراق با جذب 48 درصد سیمان صادراتی ایران بالاترین سهم را از آن خود ساخت و پس از آن کشورهای افغانستان، کویت و قطر قرار گرفتند."
یادآور می شود: برپایه برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن وتجارت قرار است در سال 96 ظرفیت تولید سیمان ایران به 90 میلیون تن برسد و سال های 99 و 1404 دستیابی به ارقام 100 و 120 میلیون تن هدف گذاری شده است. همچنین در زمینه صادرات سیمان و کلینکر برای سال 96 ، رقم 21 میلیون و سال های 99 و 1404 نیز به ترتیب 24 و 32 میلیون تن پیش بینی شده است.
نظر شما