به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، جمهوری اسلامی ایران چند سالی است که درخواست عضویت در سازمان همکاری شانگهای را ارایه داده. نخستین درخواست ایران سال 2006 تنظیم شده و رسما سال 2008 مراجعه کرده است.
سازمان همکاری شانگهای که یک سازمان بین دولتی منطقه ای برای همکاری های چند جانبه امنیتی و اقتصادی است، 25 خرداد 1380 با عضویت چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد و جمهوری اسلامی ایران، هند، افغانستان، مغولستان و پاکستان نیز عضو ناظر هستند.
در زمان حاضر کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای معادل 30 میلیون و 189 هزار کیلومتر مربع مساحت، سه پنجم گستره آسیا و حدود یک میلیارد و 500 میلیون نفر جمعیت (نزدیک 25 درصد جمعیت کره زمین)، را دارند.
کارشناسان داخلی راجع به عضویت ایران در این سازمان معتقدند:
- در شرایط فعلی، برای ایران مناسب است از روشی که هند برای عضویت در سازمان شانگهای به کار برده، پیروی کند. هندی ها به جای پیشقدم شدن برای عضویت در سازمان، منتظر ماندند که از آنها برای این امر دعوت شود. این صبر، صبر استراتژیک خواهد بود.
- اگر تهران صبر کند تا مساله امنیتی شدن کشور که در یک دهه اخیر رخ داده، کمرنگ شود، زمان برای عضویت ایران در سازمان شانگهای بهتر خواهد بود.
- برای ایران مناسب تر است منتظر بماند که هند و پاکستان عضویت کامل سازمان را بیابند و سپس ایران اقدام به عضویت در سازمان کند. چرا که ورود این کشورها آخرین پتانسیل های ژئوپلتیکی شانگهای را هم از بین خواهند برد.
- تنها دلیلی که شانگهای را زنده نگه داشته، برای هدفی در آینده است. به عبارت دیگر سازمان شانگهای امکانی برای آینده است. ایران نیز به شانگهای این نگاه را دارد و تصور این است که شاید در آینده سازمان مشکلی از مشکلات ما را حل کند.
- ایران باید به دنبال یک همگرایی برای از بین بردن تنهایی ژئواکونومیکی باشد که در این بین آسیای مرکزی می تواند بهترین انتخاب باشد.
- مشکل اصلی سازمان شانگهای این است که این سازمان معلق است. ساختار، کارد و اهداف سازمان شانگهای معلق است و هیچ چیز قطعی در آن وجود ندارد. بنابراین نمی توان انتظار داشت که این سازمان کارکردی برای ایران داشته باشد. به عبارت دیگر، بحث درباره عضویت یا عدم عضویت ایران در سازمان شانگهای یک بحث حاشیه ای در سیاست خارجی ایران است.
اما در آخرین اظهار نظرها راجع به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، ایگور مورگولوف معاون وزیر خارجه روسیه با اعلام حمایت صریح این کشور از عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، ابراز امیدواری کرد این موضوع در نشست آتی این سازمان در مرداد ماه سالجاری در تاشکند مطرح شود.
علاوه براین، نورسلطان نظربایف رئیس جمهوری قزاقستان در حاشیه نشست بین المللی اقتصادی سن پترزبورگ گفت: هند و پاکستان در نشست ماه جاری سازمان همکاری‌های شانگهای، به عنوان عضو رسمی حضور خواهند یافت و ایران نیز پس از آن به این سازمان خواهد پیوست.
بنا به اعلام خبرگزاری روسیا سگودنیا، وی افزود: با عملی شدن عضویت ایران، سازمان همکاری شانگهای با مجموع جمعیت سه میلیارد نفر به قدرتی بزرگ تبدیل می شود که همکاری با چنین سازمانی سودمند خواهد بود.
نظر شما