به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، صد و بیست و سومین شماره از نشریه «اطلاعات حکمت و معرفت» با محوریت موضوع «بولتمان و اسطوره زادیی» منتشر شد.
بر پایه این گزارش، وحید صفری و زهره همت که عهده دار دبیری پرونده این مجموعه بودند از اسطورهزدایی به عنوان یکی از مهمترین برنامه‌های الهیاتی در قرن بیستم نام می برند؛ این برنامه را کارل رودلف بولتمان الهیدان لوتری آلمانی همزمان با جنگ جهانی دوم پایه گذاری کرد و مخالفت‌ها و موافقت‌های زیادی را از سوی متکلمان و الهی دانان مسیحی برانگیخت و به نقطۀعطفی در الهیات مسیحی تبدیل شد.
اندیشۀ محوری بولتمان در اسطورهزدایی این بود که مي‌توان عهدجديد را به شکل اگزيستانسياليستي تفسير کرد، به‌طوری که پيام معنوي و اصلي آن محفوظ بماند و در عين حال زنگارهاي اسطوره‌اي از آن زدوده شود تا انسانی که دیگر اسطورهای نمی اندیشد بتواند آن را بپذیرد. نخستين اثر او رسالۀ «عهدجديد و اساطير» بود، اما او بعدها آثار ديگري را نيز در اين زمينه منتشر کرد که برخی از مهم‌ترين آنها عبارت از «عيسي مسيح و اساطير»، «امید مسیحی و مساله اسطورهزدایی»، «درباره مساله اسطورهزدایی» هستند.
پرونده با عنوان «بولتمان و اسطورهزدایی» از شش نوشتار تشکیل شده است. نخستین نوشتار مقالۀ کوتاهی با عنوان «زندگی و اندیشه رودلف بولتمان» است که به اختصار به زندگی، آثار، پروژه اسطورهزدایی و ماهیت آن و همینطور میراث به جا مانده از بولتمان برای علم الهیات و سایر اندیشمندان، می پردازد.
همچنین، دومین نوشتار گفت و گویی است که وحید صفری با «آنگلا اشتاندهارتینگر» انجام داده است که در این گفت وگو پرسش هایی دربارۀ خاستگاه اسطورهزدایی، ارتباط بولتمان با بعضی از معاصرین نظیر کارل بارت و تاثیر این افراد در نظریهپردازی او مطرح شده و به موضوعاتی همچون تاثیر جنگ جهانی بر شکلگیری نظریات بولتمان و وضعیت کنونی مطالعه و پژوهش در باب آثار وی، وضعیت دیدگاههای این متفکر در دانشگاهها و مدارس آلمان در حال حاضر و امکان انجام اسطورهزدایی در مورد قرآن پرداخته شده است.
اما در ادامه و در نوشتار سوم مقالهای به قلم اف.اف.بروس با عنوان «اسطوره و عهدجدید» است. مولف در این مقاله معانی متفاوت اسطوره در عهد قدیم و جدید و شکل تغییر یافته آن را نزد بولتمان بررسی می کند؛ همچنین وی علاوه بر واکاوی روش، اهداف و نتایج اسطورهزدایی به تاثیر آن در مسیحیت توسط بولتمان می پردازد.
«آیا تفسیر بدون پیش‌فرض امکان دارد» عنوان چهارمین نوشتار دفتر ماه به قلم رودلف بولتمان است که به موضوع تفسیر و امکان وجود پيش‌فرض در آن اختصاص دارد. «مولف این مقاله بر این باور است که اگر مفسر بخواهد بی‌هیچ پيش‌فرضی تفسیر کند باید همچون لوح سفیدی پیش از تفسیر در نظر گرفته شود که چنین وضعیتی قابل تصور نیست و از سوی دیگر تفسیر بدون پيش‌داوری و تعصب تنها تفسیر بایسته است.» بولتمان در قالب این مقاله، دیدگاه خود را به طور مبسوط در این باب شرح می‌دهد و به بررسی امکان انجام تفسیر بدون پیش‌فرض میپردازد.»
اما در ادامه، «جِی. اف. تانِر» نویسنده مقاله «اسطوره سازی مجدد به مثابه جایگزینی هرمنوتیکی برای اسطوره زدایی» در پنجمین مقالۀ این مجموعه به تعریف برنامه اسطورهزدایی و نقاط قوت و ضعف آن میپردازد و می کوشد باز تعریفی از ماهیت حقیقی اسطوره ارائه دهد زیرا بر این نظر است که بولتمان در این راه به خطا رفته است.
این گزارش می افزاید: ششمین و آخرین مقاله این دفتر به قلم جوآن میانگ چو «انتقاد کارل یاسپرس از رودلف بولتمان» نامیده شده است و در دو مرحله، ابتدا رد یاسپرس بر ایده بولتمان در مورد اسطورهزدایی و ضدسامی گرایی را تحلیل و سپس انتقاد یاسپرس از بولتمان در پرتو دانش کلامی و تاریخی را بررسی می کند.
«طینت و تربیت از دیدگاه سعدی و کنفسیوس»
بخش دوم نشریه با عنوان ادب و هنر مشتمل بر سه مقاله است. نخستین مقاله را با عنوان «طینت و تربیت از دیدگاه سعدی و کنفسیوس» فتح الله مجتبایی نگاشته است. دومین نوشتار به قلم ویولتا وایبل مقالهای با عنوان «افق، نوسان، مرزها» که ابراهیم لطفی به فارسی ترجمه کرده است. در آخرین مقاله این بخش محسن کرمی به «آیین مهر، نماد گرایی رنگ ها و نگارگری ایرانی» پرداخته است.
بخش اندیشه نظر و تکیه بر مباحث دینی و اخلاق
بخش سوم نشریه «اندیشه و نظر» نام دارد و مشتمل بر پنج نوشتار است. اولین مطلب با عنوان «بررسی مطالعات اسلام شناسی معاصر در غرب» گفتگویی است که منوچهر دین پرست با حسن انصاری انجام داده است. سپس انشاءالله رحمتی مقالهای با عنوان «پیکار در راه جهان» نگاشته است. سه مقالۀ دیگر این بخش به ترتیب عبارتند از: «تبیینی عصب- روانشناختی از تجربه دینی» نوشتۀ «آنا ال.سی. رونه هاو» و ترجمۀ زینب اسلامی، «مسیح شناسی آینه» به قلم الکساندر تریگر با ترجمه محمد حسین محمدپور و در آخر «جایگاه اخلاق و فقه در آثار و فعالیت های بانو امین» که زینب صالحی نگاشته است.
دو بخش پایانی نشریه از کتاب و گز ارش تشکیل می شود. در ابتدا مقالهای با عنوان « انجمن های ادبی» به قلم سید مسعود رضوی آمده است و سپس منیره پنج تنی به بهانۀ انتشار کتاب «تاریخ ترجمه در ایران»(نشر ققنوس) با عبدالحسین آذرنگ گفت و گو کرده است. در این گفت وگو مباحث مربوط به گفتمان ترجمه در ایران، ضرورت تاریخنگاری در باب ترجمه، منابع و نحوۀ پژوهش بررسی شده است. بخش پایانی به گزارش مهمترین وقایع یک ماه گذشته در حوزۀ اندیشه اختصاص دارد.
گفتنی است، شماره 123 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت با موضوع «بولتمان و اسطورهزدایی» با مدیر مسئولی و سردبیری انشاءالله رحمتی به بهای 2000 تومان منتشر شده است.
نظر شما