حجت الاسلام محمد شهبازیان، کارشناس مباحث مهدوی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان درباره نوع نگاه اشتباه به مسئله بازی های رایانه ای در عرصه مهدویت تصریح کرد: در رابطه با مسئله بازی های رایانه ای چند نکته مورد اهمیت وجود دارد که موضوع نخست، «سواد رسانه ای» است. چون بازی های رایانه ای امروز به عنوان مصداق های رسانه شناخته می شوند، رسانه های دیداری که در دنیا از آن استفاده می شود.
وی افزود: اگر بنا باشد که در این زمینه و نسبت به بازی های رایانه ای نظر درستی ارائه و اعمال کنیم، ابتدا باید سواد رسانه ای داشته باشیم. محتوای کلی سواد رسانه ای این است که شما این توانایی را داشته باشید که پس از دیدن سکانس ها و تصاویر مختلف، معیارها، مولفه ها و نمادهای آن را شناسایی کرده، سپس تحلیل کنید و بتوانید راهکار مناسبی برای رویارویی با آن ارایه دهید.
این کارشناس مرکز تخصصی مهدویت ابراز کرد: به عبارت دیگر من ابتدا باید بتوانم پیام تصویری را بشناسم، سپس آن را تحلیل کنم که در این تصاویر چه پیامی برای مخاطب وجود دارد و بعد بدانم که در رویارویی با این پیام چه کاری باید انجام داد؟ آیا این پیام را می پذیریم یا اگر بنا به رد و نقد آن باشد چگونه باید آن را نقد یا رد کرد.
حجت الاسلام شهبازیان ادامه داد: موضوع دیگر این است که بدانیم «جامعه هدف بازی های رایانه ای» از چه سنخی و چه صنفی هستند تا بتوانیم متناسب با ویژگی های جامعه هدف پاسخگو باشیم. در این عرصه دو ساحت قابل بررسی است: نخست ساحت «کودکان و نوجوانان» چرا که بیشتر کودکان و نوجوانان هستند که به این مقوله توجه دارند. هرچند بزرگترها نیز از بازی های رایانه ای استفاده می کنند. اما مخاطب اصلی کودکان و نوجوانان هستند و پس از کرودکان و نوجوانان، مسئله «خانواده» مطرح است و در بحث خانواده نیز بیشتر مادران به عنوان بخشی از مدیریت خانه مدنظر هستند. بنابراین، ما در راهکارهایی که ارائه می دهیم باید متناسب با این گروه و با توجه به محیط اجتماعی خودمان پاسخ هایی را فراهم کنیم.
این کارشناس مباحث مهدویت در همین رابطه گفت: ساحت دیگر در این عرصه ساحت مدیران و متولیان فرهنگی است، یعنی ما در مقام نقد و تعامل یا گفت و گو باید برای آنها نیز برنامه ای تنظیم کنیم. وقتی جامعه هدف را شناختیم و آسیب ها را درک کردیم برای این سه گروه باید برنامه ریزی صورت گیرد که هر برنامه ریزی نیز باید متناسب با گروه مخاطب خود باشد که همه این موارد در واقع زیرمجموعه همان سواد رسانه ای تعریف می شود.
وی افزود: مطلب دیگری را که نباید از آن غفلت کرد و نه فقط در بازی های رسانه ای بلکه در فضای کلی رسانه باید مدنظر باشد، این است که نوعی تفکر اشتباه حتی در میان نیروهای ارزشی و متدین ما وجود دارد که در مواجهه با بازی های رایانه ای، همواره سوال می کنند که کدام بازی بد است و کدام بازی خوب؟ یا اینکه یک بازی خوب به ما معرفی کنید. اما به نظر من اصولا این جمله اشتباه است.
حجت الاسلام شهبازیان تصریح کرد: ما متاسفانه روش اشتباهی را در پیش گرفته ایم که آن را در قالب یک سوال مطرح می کنم. آیا امروز و در فضای حاکم بر دنیا، باید رسانه علیه رسانه به کار گرفته شود؟ یا خانواده علیه رسانه وارد عمل شود؟ آنچه که امروز بیشتر عرف مردم از ما می خواهند و معمولا در جلسات و کنفرانس ها و سمینارها مشاهده می کنیم این است که گویا ما می خواهیم رسانه را در مقابل رسانه قرار دهیم. به این معنا که اگر غربی ها یک فیلم بد ساختند، ما تصور می کنیم که می توان با ساختن یک فیلم خوب جلوی آنها را گرفت؛ یا اگر بازی بد می سازند ما با ساختن یک بازی خوب با آن مقابله کنیم. به عنوان مثال اگر قرار است در یک بازی، سرباز اسراییلی یک سرباز ایرانی مسلمان را بکشد ما بازی ای بسازیم که در آن یک سرباز ایرانی سرباز اسراییلی را بکشد. در حالی که به نظر می رسد این روش صحیح نیست.
وی در بیان راهکارهای موثر و صحیح در این عرصه بیان کرد: راهکار و پیشنهاد صحیح این است که خانواده باید در مقابل رسانه وارد عمل شود، خانواده باید کاری کند که میزان گرایش فرزند به بازی رایانه ای اعم از «خوب یا بد» و میزان گرایش کودک و نوجوان به فضای مجازی، تصاویر و رسانه های مجازی و... کاهش پیدا کند یا حتی از بین برود.
حجت الاسلام شهبازیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به راه های عملی در این رویارویی گفت: راهکار اساسی در این رویارویی همین است یعنی برجسته کردن نقش خانواده و در کنار این راهکار اساسی، یک ابزار کمکی نیز لازم است که ساخت یک فیلم یا یک بازی خوب همان ابزاری است که در این عرصه به ما کمک می کند. تصور نکنیم که هرچه بازی خوب در دسترس جامعه قرار دهیم عطش گرایش به بازی های بد کم می شود و یا مشکل را حل کرده ایم به هیچ وجه این گونه نیست.
وی ابراز کرد: به طور کلی قاعده ای وجود دارد مبنی بر این که «رسانه» اصولا مشکل ساز است. حتی اگر برنامه های خوب از آن پخش شود؛ وقت گذاشتن برای رسانه، فضای مجازی، تلویزیون، بازی های رایانه ای، اینترنت و … در حد معقول 2 یا نهایتا 3 ساعت در روز است و اگر بیش از این زمان صرف رسانه شود کاری مضر است، حتی اگر شما به ظاهر مطالب و اطلاعات مفید و خوب را رصد کنید یا مشغول بازی های خوب باشید.
این کارشناس مهدوی تاکید کرد: اصولا نفس قرار گرفتن در این فضا مخرب است و انسان را متضرر می کند، برخی کارشناسان رسانه معتقدند که شما وقتی در حال رصد رسانه هستید- به عنوان مثال مشغول تماشای تلویزیون هستید- در یک حالت استندبای (خلسه) قرار دارید یعنی هیچ تفکری رخ نمی دهد. بنابراین، کودک و نوجوان با قرار گرفتن در این فضا نمی تواند تعقل کند، نمی تواند راهکاری ارائه دهد در حالی که در بازی های فیزیکی کودک از طریق تعقل و تفکر راهکار ارائه می دهد یا در مقابل واکنش های طرف مقابل می تواند واکنشی متناسب نشان دهد اما در فضای مجازی این طور نیست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در کنار همه این مسائل ما باید کاملا علمی و دقیق این مطلب را برای خانواده ها تبیین کنیم البته کاملا عالمانه و منطقی که این بازی ها دارای مضرات اخلاقی هستند؛ به عنوان مثال یکی از موارد آن ترویج مصرف گرایی در بازی ها و یا بحث اسلام ستیزی و اسلام هراسی است که باید برای خانواده ها تبیین و توضیح داده شود و علاوه بر این، متولیان فرهنگی نیز باید به دنبال تولید بازی هایی باشند که با فرهنگ اسلامی ایرانی ما هماهنگی و همخوانی داشته باشد. وقتی ما به این چشم انداز دست پیدا کنیم، غرب اگر ساعت ها برنامه ریزی کند یا بازی تولید کند چون ما خانواده را در اولویت برنامه های خود قرار داده ایم آسیب جدی متوجه کودک یا نوجوان ما نمی شود.
نظر شما