به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از رشت، حسین ادهمی، پژوهشگر تاریخ شفاهی شامگاه (۱۳ مهر) در بخش جانبی دوازدهمین نمایشگاه کتاب گیلان در معرفی و بررسی کتاب های تاریخ شفاهی حوزه هنری گیلان به بسیاری از مشکلات و معضلاتی که یک پژوهشگر تاریخ شفاهی با آن روبروست اشاره و اظهار کرد: مصاحبه اساسی ترین رکن تاریخ شفاهی است و باید بیش از هر قسمت دیگر بر روی این مبحث کار کنیم.
وی با تاکید بر اینکه مصاحبه ابزاری برای جمع آوری اطلاعات تاریخ شفاهی است، گفت: اطلاعات تاریخ شفاهی هم کمی، هم عینی و هم تجربه است که نظام روش شناسی بر تاریخ شفاهی حاکم شود آن را از دیگر علوم انسانی متمایز می کند.
ادهمی تصریح کرد: در واقع تاریخ شفاهی یک دیالوگ است و این هنر مصاحبه گر است که منولوگ یک طرفه راوی را باید با رابطه ای که بین خود و او به وجود می آورد به دیالوگ تبدیل کند.
وی اضافه کرد: اگر این رابطه درست برقرار شود این مصاحبه به یک سند تاریخی تبدیل می شود که اعتبار خواهد داشت که مصاحبه شونده به عنوان مرجع این اطلاعات خواهد بود.
ادهمی همچنین تاریخ شفاهی را تعامل میان مصاحبه گر و مصاحبه شونده دانست و ادامه داد: فرایند مصاحبه یک فرایند دو طرفه است که گاهی این فرایند به خوبی انجام نمی شود.
وی اذعان کرد: برای انجام مراحل مصاحبه باید در ابتدا موضوع را برای خود تعریف کنیم تا موقعیت زمانی و مکانی را بشناسیم و در مرحله دیگر باید سوژه خود را شناسایی کنیم.
ادهمی، تصور غلط در خصوص تاریخ شفاهی را احساس در فراوانی سوژه عنوان کرد و افزود: گاهی سوژه ها قدرت بیان ندارند و یا مصاحبه گر توانایی کشف آنچه که در خاطره مصاحبه شونده وجود دارد را ندارد.
وی ادامه داد: اگر مصاحبه گر بتواند اعتماد راوی را جلب کند راوی خود بسیاری از اطلاعات را در اختیار او می گذارد از این رو باید از خود انعطاف نشان داده و مخیل آسایش زندگی مصاحبه شونده نباشد.
ادهمی و با اشاره به اینکه مصاحبه در تاریخ شفاهی یک ساختار نظام مند دارد، بیان کرد: برای تحقیق یک مصاحبه باید شرایطی را ایجاد کنیم و آن این است که در ابتدا اطلاعاتی که خواسته شده در دسترس باشد، چرا که گاهی مصاحبه گر بخاطر ضعف حافظه راوی از دریافت اطلاعات او محروم می شود و گاهی نیز برخی سازمان ها و ارگان ها که این اطلاعات را دارند آنرا در اختیار مصاحبه گر قرار نمی دهند.
وی به تنگناهایی که برای یک مصاحبه گر پیش می آید اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات خود محوری بودن راوی است که بیشتر سعی در تبرئه کردن خود دارد و چالش دیگر ملاحظات سیاسی و امنیتی است که باعث می شود مصاحبه شونده اطلاعات لازم را به مصاحبه گر ندهد.
ادهمی همچنین فراموشی و ضعف حافظه، ملاحظات اخلاقی و رفتاری، مسئله نخبه پروری اینکه فقط به سراغ بزرگان و فرماندهان و اشخاص خاص رفتن و... را از جمله مواردی دانست که در تاریخ شفاهی به عنوان یک تنگنا مانع انجام کار سودمند می شوند و خاطر نشان کرد: تاریخ شفاهی به عنوان یکی از راه های توسعه است.
وی با تاکید بر اینکه تاریخ شفاهی باید با روش رئال همراه باشد، اظهار کرد: اگر بخواهیم این دست از خاطرات را تابع روایت رسمی و دولتی و نهادهایی که متولی تاریخ شفاهی هستند، کنیم بسیاری از اتفاقات را باید نادیده بگیریم که بی شک ارزش و بهایی که تاریخ شفاهی به عنوان یک سند مستند باید داشته باشد را دیگر نخواهد داشت.
نظر شما