کشتی عربستان در حال به گل نشستن

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، زمانی که نام سعودی را می شنوید می توانید مقاماتی را در ذهنتان مجسم کنید که ریال و دلار برایشان ارزشی ندارد و حاضرند میلیاردها دلار برای رسیدن به قدرت در منطقه خاورمیانه هزینه کنند اما همین سعود این روزها با سیاست ریاضت اقتصادی دست و پنجه نرم می کند که جلوی به گل نشستن کشتی قدرتش را بگیرد.

بنابراین گزارش، عربستان سعودی در سال های اخیر در دشمنی با کشورهای منطقه به صورت مستقیم به هزینه کردن های فراوان پرداخته و از آن جمله می توان ورود مستقیم نظامی به یمن یا تربیت نیروهای تروریست برای ایجاد بحران در سوریه و عراق و همچنین جلب نظر غربی ها برای انجام تجارت و روابط دیپلماتیک با این کشور در رقابت با جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد.

در حدی این سیاست های عربستان آشکارا شده که پایگاه آمریکایی در مطلبی تاکید کرده است: «در حالی که تهدید ایران، پیش برنده و راهبر سیاست منطقه‌ای عربستان سعودی است، ریاض تنها بخش کوچکی از محاسبات ایران است».

طبق ترجمه خبرگزاری فارس، نشنال اینترست در یادداشتی تصریح کرده است: «در حالی که مهمترین نگرانی سیاست خارجی برای عربستان سعودی، ایران است اما عربستان سعودی حتی در لیست نگرانی‌های مهم ایران وجود ندارد».

در این مطلب آمده است: «نگرانی‌ها درباره هژمونی منطقه‌ای‌ ایران برای مدت طولانی وجود داشته است. ایران همیشه نیروی بوده که  درباره مسائل منطقه رویش حساب باز شده است و این چیزی است که ایران در یادآوری آن به کشورهای عربی، به خود تردید راه نمی‌دهد».

در ادامه یادداشت می‌خوانیم: «برای عربستان سعودی اساس تهدید، حمله احتمالی ایران نیست بلکه اساس تهدید، طرح سوالات و تردیدها درباره مشروعیت سیاسی و منطقه‌ای این کشور از سوی تهران است. برای مثال وقتی که مقامات ایرانی درباره قیمومیت و سرپرستی ریاض بر مهمترین شهرهای مقدس جهان اسلام تردید ایجاد و سوال مطرح می‌کنند».

نویسندگان این یادداشت با تاکید بر اتخاذ یک «استراتژی منطقه‌ای چند لایه» از سوی عربستان سعودی برای تقابل با ایران، بر تشدید تنش‌ها بین دو کشور در سوریه و یمن و تشدید حضور ریاض در افغانستان به منظور تضعیف تهران تصریح می‌کنند.

آنها در ادامه می‌نویسند: «در مقابل این اقدامات، ایران به عربستان سعودی بی اعتنا است و در میان اولویتهای سیاست خارجی ایران، عربستان سعودی پشت سر روابط با قدرت‌های بزرگ و مقابله با تروریسم قرار دارد(اولویت اصلی ایران نیست). علی رغم ادبیات رسمی‌اش، تمرکز ایران همیشه بازیگران بزرگ یعنی اتحادیه اروپا، آمریکا، روسیه و چین بوده است. ایران خودش را رهبری طبیعی در مناطق مجاور و همسایگی خود می‌داند».

آنها ادامه می‌دهند: «ایران معتقد است که مشروعیت آن از داخل کشور، از تاریخ و فرهنگش بر می‌آید در حالی که مشروعیت کشورهای عربی خلیج فارس از تایید دیگران و ثروت بادآورده‌ جدیدشان بر‌می‌خیزد. از نظر ایران، خاندان آل سعود فاقد تاریخ و توانمندی بومی و محلی است و با صرف مقادیر هنگفت پول درصدد جبران این نقیصه است. از نظر ایران، فقدان توانمندی بومی سعودی و اتکای آن به حفاظت و تسلیحات کشورهای غربی، جایگاه عربستان سعودی را تضعیف می‌کند. این موضوع ریاض را در نظر و چشمان ایران، تبدیل به حریف و مخالف بی ارزشی تبدیل می‌کند».

در یادداشت آمده است: «به همین دلیل، سیاست خارجی منطقه‌ای ایران بر اساس ارزیابی مبنی بر تهدید احتمالی سعودی ایجاد نشده است بلکه در نظر دارد بین نظام‌های ضعیف در منطقه رسوخ کند تا خودش را به طرف‌های منطقه به عنوان طرفی ضروری و اجتناب ناپذیر جلوه و نمایش قدرت دهد. صرفنظر از حضور یا عدم حضور ریاض، ایران در همه صحنه‌هایی که اکنون در منطقه در آنها نقش دارد، حضور خواهد داشت».

نویسندگان این مطلب، از تلاش‌های ایران در کشورهای سوریه، عراق و افغانستان به منظور پیش منافع خودش بدون در نظر گرفتن مواضع عربستان سعودی تاکید می‌کنند.

در یادداشت نشنال اینترست می‌خوانیم: «یمن البته استثنا است. اهمیت استراتژیک یمن برای تهران، کم است اما اهمیت بالای یمن برای عربستان سعودی، سبب می‌شود که این کشور تبدیل به یک روش کم هزینه برای فرو کردن انگشت در چشمان ریاض بشود».

در ادامه مطلب آمده است: «در حالی که تهدید ایران، پیش برنده و راهبر سیاست منطقه‌ای عربستان سعودی است، ریاض تنها بخش کوچکی از محاسبات ایران است».

در یادداشت نشنال اینترست با اشاره به جنگ یمن نوشته شده است: «مداخله سعودی در یمن دارد منابع این کشور (سعودی‌) را می‌مکد و دارد بین عربستان سعودی با متحدان خلیج فارسش و آمریکا اختلافاتی ایجاد می‌کند. تهران به این ایده و نظر ریاض که دارد از با استفاده از منابع خودش و آسیب زدن به اعتبار و ائتلاف‌هایش، فکر می‌کند که در حال مقابله با ایران است، پوزخند می‌زند».

نویسندگان این مطلب معتقدند: «این در حالی است که تهران با استفاده از این حوزه‌ها (یمن، سوریه و ...) به عنوان فرصت‌های آسان و ساده برای تضعیف بیشتر سعودی‌ها بهره می‌برد و این کار را بدون اعمال تغییر مهمی در سیاست خارجی فراگیر خودش انجام می‌دهد. ایران همچنین از طریق یک کارزار روابط عمومی کم هزینه که شامل نوشتن یادداشتهایی در روزنامه‌های آمریکایی است، به سعودی‌ها فشار می‌آورد و با این کارها نشان می‌دهد که مخاطبانش، در منطقه نیستند بلکه مخاطبش در غرب است. ایران می‌خواهد به غرب نشان دهد که این کشور متحد طبیعی در جنگ با گروه‌هایی چون القاعده و داعش است. همچنین می‌خواهد ریاض را با این استدلال که منبع این گروه‌های دارنده ایدئولوژی مخرب است، بی اعتبار و بدنام کند».

کارشناسان نگارنده این یادداشت، ادعایی در رابطه با تهدید منافع امنیت ملی ایران ناشی از مواضع سیاست خارجی این کشور در قبال عربستان سعودی هم مطرح می‌کنند.

به ادعای آنها، سیاست‌های ایران سبب تشدید بیشتر تصورات عربستان سعودی درباره «تهدید ایران» شده و منطقه را ناامنتر کرده است و در نهایت با ایجاد زمینه برای رشد گروه‌های تندرو، امنیت ملی ایران را تهدید می‌کند.

حالا اما مهم بودن ایران برای عربستان چنان خرج تراشیده که این حکومت ثروتمند سیاست ریاضت اقتصادی در پیش گرفته است و مقامات آن از مشکلات اقتصادی داخلی ناله می کنند.

به گزارش شبستان، «محمد التویجری» معاون وزیر اقتصاد عربستان چهارشنبه شب (دیشب) اعلام کرد که کشورش در معرض ورشکستگی قرار داشته است.

وی در گفت‌وگو با شبکه «ام بی سی»، اعلام کرد که اگر قیمت نفت در مرز 40 تا 50 دلار باقی می‌ماند و عربستان اقدامات پیشگیرانه اقتصادی را اتخاذ نکرده بود ریاض ظرف سه سال ورشکست می‌شد.