دکتر مسعود معینی‌پور، دبیر اجرایی همایش ملی ظرفیت‌های فرهنگی و تمدنی کنگره عظیم اربعین حسینی، استاد دانشگاه و نویسنده در مورد مهمترین تاثیرات فرهنگی اربعین به خبرنگار شبستان گفت: در بعد فرهنگی اربعین که وارد می شویم باید بعد هویتی و هم ابعاد معرفتی و رفتاری را در نظر بگیریم. اربعین در حقیقت در تمام این ابعاد برای ما نکته دارد و داده هایی تولید می کند. در متن اربعین و در پدیده ای که اربعین به خاطر آن ارزش و قرب پیدا کرده است، نکات بسیاری از لحاظ فرهنگی و معرفتی وجود دارد.
دکتر معینی پور با اشاره به اینکه اربعین به معنای بزرگداشت چهلمین روز از واقعه عاشوراست، عنوان کرد: باید ابعاد فرهنگی عاشورا و قیام ابا عبدالله الحسین (ع) را بررسی کنیم. در حقیقت ابعاد فردی و اجتماعی عاشورا نیز نیاز به بررسی دارد. درس هایی در ابعاد اخلاقی، معرفتی، معنوی و هم در ارتباط با خدا، در ارتباط با سایر انسان ها و در ارتباط با دشمنان در عاشورا وجود دارد. اربعین در بعد مسایل حقوق بشر دوستانه که برآمده از قانون حقوق بشر دوستانه ما در مواجهه با اسرا، زنان، کودکان، دشمنان و متخصمان است، داده تولید می کند و اطلاعات نابی در اختیار ما قرار می دهد. رفتار و سیر سلوک اهل بیت (ع) در بستر اربعین به ما نشان داده می شود.
وی با بیان اینکه دو نوع نگاه به ابعاد فرهنگی راهپیمایی اربعین می توان داشت، تصریح کرد: یک نگاه به ابعاد فرهنگی راهپیمایی اربعین از بعد انسانی است که مربوط به ماست که در آنجا هستیم و رفتار فرهنگی و اجتماعی از ما بروز پیدا می کند. یک نگاه به منشا این رفتار اجتماعی برمی گردد، به رفتار و سیر و سلوک اهل بیت (ع). ما در اربعین سعی می کنیم، شبیه ترین افراد از حیث رفتاری به اهل بیت (ع) شویم. سعی می کنیم هم در حوزه صدقات و انفاق، هم در حوزه احسان و ایثار و هم در تعاملات اجتماعی و احترام به دیگران شبیه اهل بیت (ع) شویم. در حوزه تفکر سعی می کنیم در ایام اربعین خود را از مادیات برهانیم و به فکر جهانی دیگر و افق های دیگر زندگی مان باشیم. در حقیقت در ایام اربعین در تمام حوزه ها اعم از فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و وحدتی سعی می کنیم، اهل بیت (ع) را الگوی خود قرار دهیم.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در ایام اربعین می کوشیم اختلافات فرهنگی، دینی، معرفتی و سیاسی را کنار بگذاریم و فقط با محوریت اهل بیت (ع) و حب ابا عبدالله الحسین (ع) برنامه ریزی کنیم. اینها ابعاد فرهنگی راهپیمایی اربعین است که باید آن را بررسی کنیم، برایش برنامه داشته باشیم، آن را توسعه دهیم و به نحو احسن از آن استفاده کنیم.
دکتر معینی پور در پاسخ به این سوال که چقدر توانسته ایم داده های فرهنگی اربعین را در قالب های هنری به مردم معرفی کنیم، به شبستان گفت: متاسفانه در این زمینه ضعف داریم. هنر، زبان انتقال معارف دینی و ملکات اخلاقی به جامعه است. با زبان هنر می توانیم ملکات اخلاقی را در جامعه توسعه دهیم. همینطور می توانیم یک اخلاق و رفتار بد همچون اسراف، مصرف گرایی، عدم احترام به بزرگترها، بی توجهی به والدین و ارتباطات اجتماعی نامناسب که در بستر رسانه می بینیم را در قالب های هنری نشان دهیم و به نوعی متذکر شویم.
این نویسنده هنر را زبان انتقال ملکات اخلاقی ذکر کرد و افزود: این معارف دینی و ملکات اخلاقی در راهپیمایی اربعین ساعت به ساعت، آن به آن و لحظه به لحظه تولید می شود. امام حسن عسگری (ع) فرمودند" هر کس به اربعین بیاید و به زیارت اربعین توفیق داشته باشد، جزو مومنین محسوب می شود". من از تمام هنرمندان طبق دعوت امام حسن عسگری (ع) دعوت می کنم که در دریای خروشان شکل گیری ملکات اخلاقی و افعال حسنه شرکت کنند تا هم خودشان متنعم شوند و هم با استفاده از ذوق هنری خود بتوانند ابعاد فرهنگی اربعین را در قالب های هنرهای تجسمی، نوشتاری و گفتاری معرفی کنند.
دبیر اجرایی همایش کلی ظرفیت های فرهنگی و تمدنی کنگره عظیم اربعین حسینی، راهپیمایی اربعین را سرشار از سوژه های ناب فرهنگی دانست و اظهار داشت: راهپیمایی اربعین سوژه های فرهنگی بسیاری برای عکاسی، خطاطی، نقاشی، نگارگری، فیلم، مستند، تئاتر، دلنوشته، شعر، نمایشنامه نویسی و هر نوع محصول هنری که فکرش را کنید، دارد. هنرمندان می توانند از ظرفیت اربعین برای دریافت سوژه های فراوان استفاده کنند.
گفتگو از مریم داوری
نظر شما