حجت الاسلام حامد ابوالحسنی، نویسنده و فیلمساز در پاسخ به این سوال که پرهیز از سیاسی کاری در حوزه فرهنگ چه اقداماتی را می طلبد به خبرنگار شبستان گفت: در رابطه فرهنگ و سیاست سه نسبت وجود دارد؛ سیاست فرهنگی، فرهنگ سیاسی و سیاسی شدن فرهنگ. سیاست فرهنگ مورد نیاز است. از طرفی مردم باید فرهنگ سیاسی داشته باشند تا اهداف سیاسی را تامین کنند. پس فرهنگ سیاسی هم لازم است. آنچه در ارتباط با آن دچار مشکل هستیم، سیاسی شدن فرهنگ است. در واقع مشکل ما در سیاسی شدن فرهنگ است.
حجت الاسلام ابوالحسنی با بیان اینکه فرهنگ ما به سمت سیاسی شدن می رود، عنوان کرد: متاسفانه در کشور ما به فرهنگ، نگاه ابزاری می شود. دولتها در جهت اهداف سیاسی و جناحی خود از فرهنگ استفاده می کنند. در نتیجه مسئولانی که برای حوزه فرهنگ انتخاب می کنند با نگاه سیاسی دولتها پیش می روند. فرهنگ عمومی باید ثابت و نشات گرفته از ملیت، دین ، آداب و رسوم باشد در غیر این صورت این می شود که وزیر فرهنگی می آید و موافق برگزاری کنسرت ها نیست و دیگری می گوید که کنسرت ها باید برگزار شوند.
وی با اشاره به اینکه بانیان فرهنگی زیادی داریم، بیان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگی هنری شهرداری، سازمان تبلیغات اسلامی از جمله نهادهایی هستند که در حوزه فرهنگ فعالیت می کنند. حوزه فرهنگ باید از دولت جدا و مستقل شود. در حقیقت باید یک مرکز فرهنگی مجزا از دولت داشته باشیم که خودش مسایل فرهنگی را پیگیری کند. در این صورت فرهنگ کشور با تغییر دولت، تغییر نمی کند. در بحث کتاب شاهدیم که دولتی می آید و به ممیزی سفت و سخت معتقد است و دولت دیگر ممیزی را قبول ندارد. در بحث فرهنگ باید یک شاخص داشته باشیم که ثابت باشد.
این نویسنده و فیلمساز با طرح این سوال که چرا ما این همه شاهد فرار هنرمندان هستیم، اظهار داشت: وقتی فضای فرهنگی بسته می شود و در آن شل کن و سفت کن اتفاق می افتد، هنرمندان آسیب می بینند. هنرمندان احساسی و دارای روحیه لطیف هستند. دولت عرصه فرهنگ را در مسیر خود می چیند. هنرمندان در عرصه فرهنگ و هنر فعالیت می کنند و بعد از مدتی به این نتیجه می رسند که بازیچه شدند برای همین قهر می کنند و از کشور می روند.
سازنده فیلم های مستند " اعتکاف "، " سینمای سلطه "، " بازار امین تبریز " و " چشم ها را باید شست " خاطرنشان کرد: اگر عرصه فرهنگی ثابت باشد، شاهد تعالی فرهنگ خواهیم بود. در بین نهادهای فرهنگی، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری بودجه و سیاست گذاری مستقل تری نسبت به جاهای دیگر دارد برای همین موثرتر کار می کند اما وزارت ارشاد که وابسته به دولت است، مدام با کمبود بودجه مواجه است. باید یک مرکز فرهنگی مستقل تشکیل شود که بودجه و سیاست های مجزا داشته باشد. اگر سازمان های فرهنگی در زیر یک مرکز واحد غیردولتی تجمیع می شوند، می توانند بسیار قوی تر عمل کنند.
این نویسنده و فیلمساز با بیان اینکه فرهنگ باید یک مرجع تصمیم گیرنده داشته باشد، تصریح کرد: مسایل دینی به حوزه واگذار شده است و حوزه تصمیم گیرنده و سیاست گذار است. در مسایل فرهنگی هم باید اینچنین شود. باید ما یک مرکز سیاست گذار و تصمیم گیرنده غیردولتی در حوزه فرهنگ داشته باشیم. در این صورت فرهنگ به سمت شایسته سالاری پیش می رود. مسئولی انتخاب می شود که آثاری داشته باشد، فعالیت داشته باشد، نگاه شناخته شده داشته باشد، بدین ترتیب در حوزه فرهنگ افرادی سر کار می آیند که کاربلد و صاحب نظر باشند.
وی با اشاره به تاثیرگذاری فرهنگ در اقتصاد و سیاست عنوان کرد: فرهنگ در تمام ابعاد جامعه اثر دارد. فرهنگ در اجتماع تاثیر دارد، حتی در مسایل دفاعی هم اثرگذار است. اگر برای فرهنگ یک مرکز مستقل داشته باشیم، رفته رفته فرهنگ ارتقا می یابد و قدرت نظام بالا می رود. خیلی از شعارهای انقلاب مغفول مانده است زیرا درگیر حواشی شدیم و از مسیر امام (ره) و آرمان های انقلاب منحرف شدیم. جشنواره فجر باید آرمان های انقلاب را تبلیغ کند اما گاه برخی فیلم های فجر ضد آرمان های انقلاب هستند. در کارها شایسته سالاری نیست و وزیر و مسئولانی که برای حوزه فرهنگ انتخاب می شوند که سنخیتی با کار فرهنگی ندارند.
گفتگو از مریم داوری
نظر شما