هنرمند در برابر طبیعت چه تعهدی دارد؟

به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی ، اولین نشست علمی پروژه بین‌المللی کوچ‌رو با هدف شناخت مفهوم هنر کوچ‌رو و ارتباط آن با هنر طبیعت و بحث اخلاقیات اجرای هنر در طبیعت و محیط طبیعی هنر کوچ‌رو، با حضور احمد نادعلیان دبیر پروژه، "ری آونگ وو" عضو انجمن هنر طبیعت یاتو و عضو شورای سیاست‌گذاری پروژه کوچ‌رو، "راجر ریگورت" از آلمان و همچنین عاطفه خاص هنرمند محیطی از ایران، در نگارخانه هنر پردیس جزیره قشم برگزار شد.

ری آوونگ وو بنیانگذار گروه " یاتو" و عضو شورای سیاست گذاری پروژه جهانی هنر کوچ رو در ابتدای این نشست گفت: وقتی درباره هنر طبیعت حرف می زنیم در ابتدا این پرسش مطرح می شود که انسان و هنرمند در تقابل با طبیعت چه رفتاری دارند؟

وی ادامه داد: در سنت شرق دور طبیعت یک مفهوم کامل و گسترده است و زندگی همه را در بر می گیرد و انسان جدای از استفاده از طبیعت، از آن پیروی می کند. هنر طبیعت تنها محصور به خود طبیعت نیست بلکه رفتار هنرمند  را نیز در خود گنجانده است.

این هنرمند عرصه هنرهای محیطی گفت: در سال های دهه هشتاد میلادی کره پیشرفت اقتصادی زیادی داشت و صنعتی سازی موجب سر ریز شدن ثروت به این کشور شد و این موجب آن شد که ما طبیعت را از دست بدهیم و کمتر به آن توجه کنیم.

آوونگ وو ادامه داد: در این زمان وضعیت کارهای هنری خوب نبود و هنرمندان از این وضعیت ناراضی بودند. این اتفاق منجر به آن شد که هنرمندان به طبیعت پناه ببرند  و این انگیزه اصلی ما در ایجاد گروه یاتو بود.

وی اظهار داشت: ده سال بعد از به وجود آمدن این گروه ما با حضور هنرمندان خارجی برنامه هايي از این دست را در کشورمان بوجود آوردیم اولین رویداد در سال 91 بود  و ما بعد از آن هر سال برنامه جدیدی داشتیم تا این که در نهایت در سال 2011بعد از سال ها تصمیم به انجام کار متفاوتی گرفتیم  که به معرفی هنر کوچ رو انجامید و یاتو نیز به واسطه آن چهره ای بین المللی به خود گرفت.

بنیانگذار گروه هنری یاتو گفت: ما در این پروسه با هنرمندان درباره زندگی  و هنرشان و این که چگونه زندگی می کنند و هنرشان چیست صحبت می کردیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که علیرغم این که فرهنگ، زیست بوم و زبان های مختلفی داریم اما در کل همه به هم وابسته ایم  و در یک کره زندگی می کنیم.

آوونگ وو افزود: ما به این نتیجه رسیدیم که کوه، درخت و غیره در همه جا وجود دارد و ما می توانیم با این مشترکات علیرغم تفاوت، آثار هنری بسازیم که در همه جا به نمایش در بیاید و این مساله سر آغازی شد بر به وجود آمدن هنر کوچ رو.

وی تاکید کرد: زمانی که ایده هنر کوچ رو شکل گرفت سعی کردیم در مسیری حرکت کنیم که با استفاده از فرهنگ ها و تضادشان بتوانیم ایده ها را به وجود بیاوریم. امروز مردم در زندگی از هم دور شده اند،  از طبیعت دور شده اند و این به خاطر زندگی در شهرهاست  و ما می خواهیم در قالب هنر کوچ رو یاد آوری کنیم که فضای طبیعت اهمیت دارد.

عاطفه خاص هنرمند ایرانی حاضر در پروژه جهانی کوچ رو در ادامه این نشست گفت: طبق مطالعاتی که انجام داده ام هنر در طبیعت با هنر طبیعت تفاوت های چشمگیری دارند. درواقع هنر در طبیعت یکی از زیر شاخه های هنر طبیعت است و آن زمانی است که شما شئی را به طبیعت می برید و از چیدمانی که در طبیعت انجام می دهید عکاسی می کنید. این در واقع نیچر آرت(هنر طبيعت) نیست و هنرمند طبیعت را به عنوان محل به نمایش در آوردن اثر هنری خود انتخاب کرده است.

وی ادامه داد: هنر طبیعت به کاری گفته می شود که تمام و کمال وابسته به طبیعت باشد اما این سوال به وجود می آید که در خلق یک اثر زیر شاخه هنر طبیعت تا چه میزان می توان در طبیعت مداخله کرد؟

این هنرمند عرصه هنر طبیعت گفت: این ارتباط دارد به این که هنرمند در چه عرصه ای کار می کند. برای یک هنرمند طبیعت مهم است  که با مداخله در طبیعت به آن آسیبی نرساند. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که هنر محیطی هنری نیست که در برابر محیط زیست مسئولیت داشته باشد.

خاص گفت: در واقع در این شاخه هنر، هنرمند می خواهد اشتراکاتی میان انسان و طبیعت برقرار کند و اگر در برابر محیط زیست مسئول است این خود به شاخه ای که اکوآرت نامیده می شود تقسیم می شود.

راجر ریگورت هنرمند آلمانی حاضر در این پروژه در ادامه این نشست گفت: من به عنوان یک هنرمند قلب و بدنم را دنبال می کنم و زیاد به این طبقه بندی ها اهمیتی نمی دهم.

وی ادامه داد: برای من مهم نیست که در چه مجموعه ای کار می کنم مهم این است که کاری را که انجام می دهم دوست دارم.شما می توانید به تعداد آثار هر هنرمندی معانی مختلفی را پیدا کنید و کم کم متوجه شوید که سیستمی دارد برای این روند تعریف می شود. این سوال که هنرطبیعت چگونه باید با طبیعت برخورد کند  پاسخی کاملا اخلاقی می طلبد و هر هنرمندی پاسخ اخلاقی خودش را با توجه به خصوصیات خودش دارد.اما من عقیده دارم هر چیزی امکان پذیر است چون هنر محدودیت کمتری دارد.

این هنرمند آلمانی اظهار داشت: به این معنی من می خواهم کارهایی را انجام بدهم که تا به حال انجام نشده است و طبیعت می خواهد به من این ایده را بدهد که هنرمند در آینده چه کار خواهد کرد؟

ریگورت گفت: اگر کسی بگوید که من برای خلق اثر هنری در طبیعت به آن صدمه ای وارد نمی کنم عقیده شخصی خودش را گفته  و من اگر قادر باشم اثری را خلق کنم که مردم را تحت تاثیر خود قرار دهد به نظرم ارزش این را دارد که درختی را هم قطع کنم.

وی ادامه داد: اگر من اکولوژیست بودم  یک محیط صنعتی برای رشد گیاهانم می خریدم اما من تصمیم گرفتم هنرمند باشم.هر چند می توانم زمین بخرم و درخت بکارم.

این هنرمند آلمانی تاکید کرد: من از احساساتم پیروی می کنم اگر احساساتم بگوید درختی را قطع کن قطع می کنم چون می خواهم احساس هنری خود را با آن هویدا کنم.

ری آوونگ وو در پاسخ به صحبت های ریگورت گفت: من هم با این نظر موافقم، در پاسخ به این سوال که آیا هنرمند باید از آسیب زدن به طبیعت جلوگیری کند دو جواب وجود دارد که یکی می گوید آری و دیگری می گوید نه.

وی ادامه داد:2500 سال پیش در کره به فرزندانشان در خلال یک حکایت آموزش اخلاقی می دادند. در آن حکایت مردی از کسی می خواست که 20 گاو خود را برای چریدن به زمین های او بفرستد و از او اجازه می خواست. و مرد گفت بله گاوها را در زمین های من رها کنید چون اگر آن ها از این علف ها تغذیه نکنند می میرند و ما دیگر غذایی برای خوردن نداریم.

بنیانگذار گروه یاتو گفت: ما باید فکر کنیم که طبیعت چیست و چگونه می توانیم از آن محافظت کنیم. تائو می گفت چیز خاصی در میان است که مردم دنبال آن هستندشما اگر میز لازم داشته باشید درخت را قطع می کنید و میز می سازید برای این کار فردی یک درخت و دیگری هزار درخت را قطع می کند این چیزی است که تائو درباره خطراتش هشدار داده بود.شما به عنوان یک هنرمند می توانید به طبیعت یرويد و کار کنید اما در نظر داشته باشید که از قوانین آن تخطی نکیند.

آوونگ وو افزود: نیازی به  این نوع مناظره ها و نشست ها نیست. اگر در زندگی طبیعت را قبول کنیم مشکلات مان حل می شود. من به عنوان هنرمند با طبیعت سر و کار ندارم بلکه با آن زندگی می کنم.اگر طبیعت را بخشی از زندگی خود بدانم دیگر آسیبی به آن نمی زنم.

وی تاکید کرد: من به آسیب زدن یا نزدن به طبیعت فکر نمی کنم. همیشه دوست دارم از طبیعت لذت ببرم و این گونه نیست که تنها من به سراغ طبیعت بروم بلکه طبیعت هم به سراغ من می آید.دوست دارم از طریق اثر هنری من مردم طبیعت را مشاهده کنند من نمی خواهم چیزی تغییر کند بیشتر می خواهم نحوه زندگی گذشتگان را به انسان امروز یادآوری کنم.

این هنرمند کره ای گفت: کاری که ما انجام می دهیم علم نیست هنر است، مردم ایده ها و احساسات متفاوتی دارند و این یک اتفاق طبیعی است.

عاطفه خاص در ادامه این نشست گفت: ما به شخصه حق آسیب زدن به طبیعت را نداریم و نکته مهم بحث وظیفه هنرمند است اگر بتوانیم وظیفه ای را برای هنرمند تعریف کنیم.

وی ادامه داد: از من بارها پرسیده شده که این هنر برای کاهش آسیب های زیست محیطی است و این یعنی بخش اجتماعی از بعد فلسفی  و هنری این ماجرا مهم تر است.

این هنرمند ایرانی گفت: به نظر می آید که دیدگاه هنرمندان محیطی در شرق با دیدگاه همین قشر از هنرمندان در غرب کاملا با یکدیگر متفاوت است. در شرق با این مسئله فلسفی برخورد می کنند و در غرب دیدگاه ها کاملا اکولوژیستی  و بر پایه نظرات زیست محیطی است.

احمد نادعلیان؛ دبیر پروژه جهانی هنر کوچ رو نیز در ادامه این نشست گفت:زمانی آثار من در یک فستیوال به نمایش در آمد  و من دیدم اگر این آثار با بسیاری از آثار هنرمندان دیگر تنها شباهت  عنوان دارند نه ماهیت. بسیاری از افراد می گفتند که کار من به تقلید از هنرمندان آمریکایی خلق می شود. در طول زمان و پس از این شنیده ها متوجه شدم آن چه که ما لند آرت می خوانیم حساسیت های محیط زیستی اش بیشتر شده است.

وی ادامه داد: امروز بسیاری از آثار هستند که از منظر زیست محیطی با ارائه آن ها مخالفت می شود در صورتی که ما فکر می کنیم اخلاق یا قانون اجازه ندارد در چنین اتفاقی مداخله کند.نکته ای که اهمیت دارد آن است که امروز بخشی می خواهند به طبیعت آسیبی نرسانند و عده ای می خواهند این آسیب ها را نمایان کنند.

دبیر پروژه هنر کوچ رو گفت: من شخصا به نوع دوم این هنر گرایش پیدا کرده ام هنر می تواند با این مسائل مواجه بشود و تعهد داشته باشد اما این شرط قطعی نیست این موضوعی است که بعد از این باید به آن پاسخ داد.