خبرگزاري شبستان- مازندران
با ظهور تکنولوژی های نوین ارتباطی، تحولات زیادی در سطح جوامع بشری بوجود آمد، فضای مجازی شکل گرفت و ارتباطات این عرصه بشدت بر همه فعالیت ها تاثیر گذاشت و زمینه برای تبادل علوم مختلف، آراء و نظرات بسهولت و در کمترین زمان ممکن، فراهم شد. یکی از عرصه های تاثیر پذیر از این پدیده نوین بشری، نهاد خانواده بوده و تحول بسیاری را در آن به عنوان کوچکترین واحد اجتماعی ایجاد کرده است، تحولاتى که خود منشأ بروز دگرگونى هایى عمیق و اساسى در نوع روابط و ارزش هاى خانوادگى مى باشند. بسیارى از این تحولات و دگرگونى ها از بیرون، بر خانواده تحمیل مى شود.
از زمانى که اینترنت وارد فضاى زندگى انسان شده تا به امروز، على رغم تمام محاسن و مزایاى آن، یکسرى دغدغه ها و نگرانى هایى را بر خانواده ها تحمیل نموده است. مردم بسیاری در سنین مختلف و از گروه های اجتماعی متفاوت در فضای مجازی کنار هم آمده اند و از فاصله های دور و نزدیک، از این طریق با هم ارتباط برقرار می کنند. بعضی از این روش های ارتباطی عبارتند از: پست الکترونیک، پیام های کوتاه، چت روم ها، وب پایگاه ها و بازی ها، شبکه های اجتماعی و غیره که روز بروز با دگرگونی و تاثیر گذاری بیشتر، ظهور و بروز پیدا می کنند.
از طریق این وسایل و روش های ارتباطی، علوم مختلف، فرهنگ ها، دیدگاه ها و غیره مبادله می شود که بعضاً سازنده و بعضی مخرب هستند؛ ترویج خانواده‌های بی‌سامان ولجام گسیخته در مقابل ساختار خانواده مبتنی بر ارزش های دینی و اجتماعی، از مخربترین اثرات استفاده نامناسب از این فناوری نوین است .
بروز آسيب هاي نوظهور مي تواند زمينه ساز نوع جديدي از آسيب هاي اجتماعي و رواني باشد. به همين دليل، برنامه ريزي براي شناسايي، پيشگيري و كاهش آن لازم و ضروري مي نمايد و از آنجائیکه مشکلات خانواده ها به صورت ناهنجاری های اجتماعی بروز می کند، خانواده و سلامت آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد و آماده کردن فرزندان برای پذیرش مسئولیت های اجتماعی، یکی از وظایف مهم و اساسی خانواده ها به شمار می رود.
اسلام با مدنظر قرار دادن تاثیرات خانواده در تربیت فرزندان، سلامت اجتماع را در گروی خانواده سالم می‌داند. خانواده سالم علاوه بر رشد و شکوفایی فرزندان، تربیت سالمی را که همسران از یکدیگر دریافت می‌دارند را نیز از نظر دور نگه نمی‌دارد، خانواده سالم چارچوب امنی برای همسر و فرزندان آنهاست.
دین مبین اسلام از همان ابتدای تولد برنامه‌ها و دستورات خاصی را برای رشد و تربیت کودک تنظیم فرموده و اجرای آن را بر عهده خانواده قرار داده است. بطوریکه برای سراسر دوره کودکی و نوجوانی که مهمترین دوران رشد و تربیت کودک است برنامه‌های خاص و سفارش های تربیتی بسیاری را بیان داشته است.
امام سجاد (عليه السلام) می‌فرمایند:« حق کودک تو بر تو این است که بدانی وجود او از توست و بد و خوب او در این دنیا به تو ارتباط پیدا می‌کند و باید بدانی که در سرپرستی او مسئولیت داری و مسئول هستی که او را به بهترین وجه تربیت کنی و بر عهده توست که او را به خداوند بزرگ راهنمای کنی.»
همچنین امام سجاد (عليه السلام) در تاکید بر اهمیت شیوه تربیت درست فرزندان می‌فرمایند: « با فرزندت آنچنان رفتار کن که اثر نیکوی تربیت تو مایه زیبایی و جمال اجتماعی او شود یا اینکه او را چنان تربیت کن که بتواند در کارهای مختلف زندگی با عزت و آرزومندی زندگی کند و مایه زیبایی و جمال تو بوده باشد.»
مقام معظم رهبری(مدظله العالي) خانواده را بسیار مهم توصیف کرده و می فرمایند: «مسئله خانواده، مسئله‌ى بسیار مهمى است؛ پایه‌ى اصلى در جامعه است، سلول اصلى درجامعه است. نه اینکه اگر این سلول سالم شد، سلامت به دیگرها سرایت می کند؛ یا اگرناسالم شد، عدم سلامت به دیگرها سرایت می کند؛ بلکه به این معناست که اگر سالم شد، یعنى بدن سالم است. بدن که غیر از سلول ها چیز دیگرى نیست. هر جهازى، مجموعه‌ى سلول هاست. اگر ما توانستیم سلول ها را سالم کنیم، پس سلامت آن جهاز را داریم. مسئله اینقدر اهمیت دارد.»
صرف نظر از آمار و ارقام بالا و روز افزونی که در مسایلی مانند بالا رفتن سن ازدواج، طلاق، فرار از منزل و سایر مسایل خانوادگی وجود دارد، سرد شدن ارتباطات عاطفی و نارضایتی ها از زندگی خانوادگی است که باعث ناکامی ها و شکست های بزرگی در زندگی جوانان شده است و یکی از عوامل تاثیر گذار در بروز چنین رفتارها و نتایج تاسف بار بهره گیری غیر اصولی و نادرست از فضای مجازی است. بیشترین استفاده کنندگان از اینترنت جوانان هستند، حضور در چت روم ها، بازی های اینترنتی، تعامل الکترونیکی و چک کردن پست الکترونیکی، جستجوهای هدفمند یا گاهی بی هدف و صرفاً برای سرگرمی در اینترنت با صرف وقت زیاد و بصورت مکرر نشانه بروز بیماری اعتیاد به اینترنت است و نتیجه آن: آسيب فكري، آسيب جسماني، آسيب اجتماعي- فرهنگي و گسست فكري و عاطفي است، که هرکدام از این آسیب ها به نوبه خود تاثیر بسزایی بر بنیان خانواده و به تبع آن اجتماع دارد که به نوعی باید ریشه یابی و درمان شوند.
پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي و توجه والدين به رفتار فرزندان بسيار مهم است و براي جلوگيري از بروز نابسامانی در خانواده ها، والدين بايد تا حدودي به فناوري هاي روز دنيا مسلط باشند و آگاه باشند كه تغيير در رفتار فرزندان به معناي ايجاد تغيير در طرز تفكر آنهاست وهنگامي كه بنيان فكري و شخصيت آنها به صورت ناصحيح شكل گيرد، راه نفوذ عوامل مخرب به حريم خصوصي افراد و محيط امن خانواده باز مي شود ولی چنانچه خانواده ها نسبت به شيوه هاي جديد ارتباط فرزندان خود آگاهي و شناخت كافي و لازم را داشته باشند، از انجام بسياري از جرايم و ارتباطات پنهاني آنان جلوگيري به عمل مي آيد.
والدین در خانواده در صورت برخوردارى از سه ويژگى دانش، مهارت و اخلاق، خـانـه و خـانـواده را بـه بـهترين شكل ممكن اداره مى كنند. بـى تـرديد از جمله آسيب هاى جدى در بسيارى از خانواده ها اين است كه زن و شوهر قدرت مـديريت ندارند و يا در مديريت خانه و خانواده عاجزند و بنيان چنين خانواده هايى سست است. لذا این ویژ گی ها و درک درست از شرایط روز و مدیریت صحیح می تواند مانع وارد شدن آسیب های جدی به بنیان خانواده شود.
سرعت تکنولوژي شکاف بين نسل فرزندان و والدينشان را گسترش داده است و آموزش مهارت های لازم به نسل جوان برای مواجهه هوشمندانه با آسیب های فضای مجازی و راه های صحیح استفاده از آن، همراهی والدین با فرزندان و ایجاد فضای صمیمی درخانواده، همنشینی و همراهی بيشتر اولیاء با فرزندان در داخل و بيرون از خانه و ایجاد رابطه اعتماد بین فرزندان و فرهنگ سازی برای کاهش پیامدهای آن، بسیار ضروری است.
بدیهی است دستگاه های حاکمیتی در قبال بروز این شرایط مسئولیت دارند و می بایست اقدامات اساسی برای رفع و دفع مضرات و آسیب های اینترنت و فضای مجازی بر خانواده ها و بویژه جوانان، بعمل آورند، مسئولیت این دستگاه ها بارها و بارها توسط مقام معظم رهبری(دامت بركاته)، اندیشمندان وصاحبنظران مورد بحث قرار گرفته و تذکرات لازم داده شده است، ولی مهمترین عامل برای حفاظت از حریم خانواده و جلوگیری از بروز آسیب های اجتماعی، خود خانواده بویژه والدین می باشند، زیرا در صورت عدم وجود حساسیت و توجه جدی توسط والدین، هرگونه اقدامی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی بلااثر یا کم اثر خواهد بود.
يادداشت مهمان: سید احمد حسینی
به گزارش شبستان، اين يادداشت از سوي ستادامربه معروف و نهي از منكر مازندران دراختيار نمايندگي خبرگزاري شبستان در مازندران قرار گرفته است.
نظر شما