خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "اگر درک کردیم که بینش امام که بینش توحیدی است و آرمان هایی هم که امام به دنبال تحقق آن ها در جامعه است آرمان های توحیدی است در آن صورت عملیاتی کردن اهداف و آرمان های اصیل انقلاب در جامعه دشوار نخواهد بود اما اگر نقطه نظر و نقطه اتکای ما توحیدی نباشد و خداوند را تنها مالک و موثر در عالم ندانیم، در آن صورت حتی اگر شعارهای دفاع از انقلاب و امام را بدهیم به آن اهداف مورد نظر امام و رهبری نخواهیم رسید. حتی من می خواهم این را هم عرض کنم که بسیاری از مشکلات اقتصادی و فرهنگی ما هم به همین فقدان دید توحیدی و الهی برمی گردد چون انسان ها گاه حقوق همدیگر را در همین مناسبات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی مراعات نمی کنند و زیاده خواهی ها و حرص ها که همه برگرفته از دید غیر توحیدی است این همه چالش را در جامعه به وجود می آورد. اما اگر بینش ما همان بینش شیعه اصیل بشود و معنویت توحیدی در اندیشه و عمل و گفتار ما ساری و جاری باشد در آن صورت همه ما از سرچشمه های اصیل انقلاب سیراب خواهیم شد."
آنچه در ادامه می آید بخش دوم گفتگوی ما با حجت الاسلام و المسلمین تقی مددی، کارشناس دینی و دکترای عرفان اسلامی است.
نکته ای هم در گفتمان امام وجود دارد و آن رجحان و غلبه دنیای معنا به دنیای ماده است. انگار که اگر کسی حقیقتا به دنیا معنا برسد دنیای ماده هم با او خواهد بود. دیدگاه تان در این باره چیست؟
ما اقتصاد را مدام برجسته می کنیم. تولید را جای توحید می گذاریم، در حالی که این نسبت ها غربی است . من نمی خواهم بگویم که اقتصاد مهم نیست، نمی خواهم بگویم که نباید به تولید بپردازیم اما می خواهم بگویم به بهانه اقتصاد و تولید نباید در برابر دید توحیدی قرار بگیریم. آیا ما هم دنبال همان الگوهای پیشرفت در غرب هستیم؟ اگر ما هم می خواهیم همان الگوها را پیاده کنیم پس تفاوت ما و غرب در چیست؟ چرا غرب با همه این فناوری ها و پیشرفت هایی که کرده درگیر نزاع و کشمکش و دخالت در کشورهای دیگر و جنگ افروزی است؟ به خاطر این که این پیشرف تک سویه است و دید توحیدی در آن لحاظ نشده است.
مرحوم آیت الله الهی قمشه ای پدر دکتر الهی قمشه ای، سخنران معروف ایشان عارف و استاد علامه حسن زاده آملی و استاد جوادی آملی بودند. ایشان می فرمایند که فردوسی شعری گفته اند که "میازار موری که دانه کش است / که جان دارد و جان شیرین خوش است" اما آیت الله الهی قمشه ای بالاتر و توحیدی تر از آن شعر را می سرایند و می فرمایند "هر کس که دلی دارد، یک مور نیازارد /کآن مور هم از دلبر، دارد اثری بر دل." می بینید که هر دو یک مضمون را می گویند اما آنچه در ضمیر آیت الله الهی قشمه ای نقش بسته است یک بینش توحیدی است و با آن بینش توحیدی و عرفانی دارد به آزار ندادن یک مورچه نگاه می کند که به هر حال این نقش آن نقاش ازل است
انگار که پیکی از دوست باشد؟
بله همین طور است. امام هم با این دید عالم را نگاه می کند. این هم به خاطر نگاه عمیق امام به عالم است. کسانی که این دید توحیدی را دارند در واقع نگاه عمیق و نافذی به علل و اسباب و علت العلل دارند. وقتی شما آن نگاه نافذ را دارید آرمان هایت هم توحیدی می شود لذا می بینید که امام فتوا می دهند که ما از مظلومان عالم دفاع می کنیم. این همان نگاه محبت آمیز به عالم است. حال اما یک عده ای شبهه وارد می کنند که چرا نظام ما و رهبری ما از مظلومان دفاع می کنند . این مشکل به مشکل بینش ها برمی گردد وگرنه بینش توحیدی باشد هر روز افراد این معنا را در زندگی شان تجسم می کنند که "انا لله و انا الیه راجعون". آن وقت وقتی کسی این گونه شد همه رفتارهایش برگرفته از این دید الهی می شود. این آدم وقتی مسجد را هم می سازد با همان دید کثرت به وحدت مسجد را می سازد و در معماری مسجد می بینید که گنبد به گونه ای ساخته می شود که انسان ارزکثرت به وحدت برسد و آرامش را در درون خود بیابد.
اگر بخواهید بحث را جمع بندی کنید چه نکاتی برجسته خواهد شد؟
اگر بخواهم بحث ام را خلاصه کنم عرضم این خواهد بود که اگر ما امروز به دنبال آن هستیم که از انقلاب و آرمان های اصیل انقلاب دفاع کنیم و ارزش ها را در جامعه حاکم، راهش این است که برگردیم ببینیم که معمار و بنیانگذار انقلاب از برپایی انقلاب به دنبال چه بود. به این معنا که از همان نگاهی و از همان زاویه ای و با همان دیدی نگاه کنیم که بنیانگذار انقلاب می نگریست و نگاه می کرد. اگر ما عمیقا این موضوع را درک کنم آن وقت هضم رخدادهای بعدی هم آسان تر خواهد بود. اگر درک کردیم که بینش امام که بینش توحیدی است و آرمان هایی هم که امام به دنبال تحقق آن ها در جامعه است آرمان های توحیدی است در آن صورت عملیاتی کردن اهداف و آرمان های اصیل انقلاب در جامعه دشوار نخواهد بود اما اگر نقطه نظر و نقطه اتکای ما توحیدی نباشد و خداوند را تنها مالک و موثر در عالم ندانیم، در آن صورت حتی اگر شعارهای دفاع از انقلاب و امام را بدهیم به آن اهداف مورد نظر امام و رهبری نخواهیم رسید. حتی من می خواهم این را هم عرض کنم که بسیاری از مشکلات اقتصادی و فرهنگی ما هم به همین فقدان دید توحیدی و الهی برمی گردد چون انسان ها گاه حقوق همدیگر را در همین مناسبات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی مراعات نمی کنند و زیاده خواهی ها و حرص ها که همه برگرفته از دید غیر توحیدی است این همه چالش را در جامعه به وجود می آورد. اما اگر بینش ما همان بینش شیعه اصیل بشود و معنویت توحیدی در اندیشه و عمل و گفتار ما ساری و جاری باشد در آن صورت همه ما از سرچشمه های اصیل انقلاب سیراب خواهیم شد.
نظر شما