گامی در راستای اقتصاد مقاومتی/فرش «دستبافت نورتاب» ثبت جهانی می شود

خبرگزاری شبستان- زنجان؛

سمانه بلباسی، مخترع هنرمند زنجانی در سال 1367 در خانواده‌ای متدین و نخبه ‌پرور به دنیا آمد؛ دیپلم خود را در رشته ریاضی و فیزیک اخذ کرد و توانست با رتبه 600 در کارشناسی طراحی فرش و با رتبه 12 در کارشناسی‌ارشد با گرایش رنگرزی در دانشگاه هنر اسلامی تبریز ادامه تحصیل دهد.

ایده الیاف نورتاب و هوشمند موضوع پایان‌نامه این مخترع زنجانی قرار گرفت که در نهایت موفق به تولید فرشی شد که با دریافت نور در طول روز و نور چراغ در تاریکی مطلق شب نور دریافت شده را بازتاب کند.

وی در خصوص اختراع خود به خبرنگار خبرگزاری شبستان در زنجان چنین می گوید: نقطه عطف شکل گیری این ایده زمانی بود که به نوعی خلاء در فرش دستبافت پی بردم؛ در فرش های دست بافت اصالت وجود داشت ولی نوآوری به چشم نمی خورد.

بلباسی ادامه داد: پس از بررسی در فرش های دست بافت به این نکته پی بردم که اصالت های سنتی در فرش وجود دارد ولی برای حفظ این اصالت ها به نوآوری نیاز داریم.

وی با اشاره به اینکه مواد نورتاب هوشمند به واسطه تغییری که نسبت به محرک های خارجی پیدا می کند می تواند تغییر رنگ دهند و جذابیت زیادی از لحاظ کارکردهای تزئینی داشته باشند به همین خاطر سعی کردم با استفاده از مواد نورتاب در فرش به روش رنگرزی خاصیت نورتابی به الیاف دهم و پُرز فرش به عنوان موقعیت مناسب برای اعمال نوآوری در نظر گرفته شد.

به گفته این مخترع زنجانی، پس از شکل گیری این ایده، آزمایش های مختلفی را انجام دادم و از آنجائیکه هیچ پیشینه، مقاله و مرجعی در این زمینه وجود نداشت از اینرو تلاش جدی ما برای این ایده شروع شد و سعی کردیم ایده پیشنهادی اختلالی در فرش دستبافت ایجاد نکند؛ از اینرو برخی از مواد را تست کرده و از فرمولاسیون های مختلفی استفاده کنیم تا شرایط بهینه را به دست آوریم.

بلباسی با اشاره به اینکه این اقدامات برای ایجاد شرایط مناسب برای نورتابی الیافت انجام شد، افزود: همین موجب شد تا به فرمولاسیون مورد نظر دست پیدا کنم.

وی ادامه داد: پس از موفقیت این ایده و برای نشان دادن قابلیت کاربردی آن، فرشی با این الیاف تولید شد که علاوه بر حفظ اصالت سنتی فرش و رنگرزی طبیعی آن الیاف نورتاب طبق نقشه از پیش تعیین شده قرار گرفت که باعث شد وقتی منبع نوری وجود دارد یک طرح از نقشه قابل رویت باشد و زمانی که منبع نوری قطع می شود شروع به نورتابی کند.

وی با اشاره به اینکه این ایده موجب شد تا اولین فرش نورتاب ایران تولید شود، گفت: یکی دیگر از کاربردهای این ایده برای نشان دادن برند تجاری فرش است.

این مخترع زنجانی در این زمینه هم گفت: به منظور تعبیه کردن برند فرش از روش«واتر مارک چک پول ها» بهره مند شدم و الیاف هوشمند که نسبت به محرک خارجی قابلیت تغییر رنگ دارند و در حالت طبیعی دیده نمی شوند را در آن تعبیه کردم تا در صورت تابش نور به آن تغییر رنگ دهد.

وی ادامه داد: شرایط بهینه در این خصوص هم مورد آزمایش قرار گرفت و الیافی را تولید کردیم تا طبق نقشه فرش آرم مورد نظر در داخل فرش تعبیه شود.

به گفته بلباسی اولین ‌بار در جشنواره‌ای که دانشگاه امیرکبیر با همکاری بانک صنعت و معدن برگزار کردند، شرکت کردیم و جزء 10 ایده برتر شدیم؛ دومین جشنواره هم جشنواره ملی شیخ بهایی بود که در این جشنواره هم به مرحله کشوری راه یافتیم و از بین 257 شرکت‌کننده، کار من جزء 19 ایده برتر کشور شد و در آینده با همکاری معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری این ایده ثبت جهانی می شود.

وی با بیان اینکه تلاش برای تولید انبوه این طرح در دستور کار قرار دارد، افزود: تاکنون چند سفارش از سوی علاقمندان به این طرح داشتم که یکی از آن ها از سوی فردی از کویت بود که درخواست نام حضرت علی(علیه السلام) را داشت که این فرش تولید شده است ولی پس از ثبت جهانی آن به اسم ایران تحویل خواهم داد.

وی به فرش «وان یکاد» به عنوان یکی دیگر از سفارش های خود اشاره کرد و گفت: این طرح هم تولید شده است که در هنگام قطع منبع نوری طرحی بسیار زیبا از این آیه قرآن بر روی فرش نقش می بندد.

این مخترع زنجانی با اشاره به اینکه تمام مراحل این طرح را با هزینه های خود و استاد راهنما به جلو پیش بردم، با تقدیر از خانواده خود که در تمام مراحل همراهش بودند، گفت: متاسفانه حمایتی از این طرح در زنجان نشده است.

بلباسی در خصوص اهدافی که از طراحی این ایده داشت می گوید: فرش سهم مهمی در صادرات غیرنفتی دارد و در کنار آن هنر هم محسوب می شود به همین جهت به فرش اصطلاح هنر- صنعت اطلاق می شود.

وی ادامه می دهد: فرش می تواند ارزآوری و سودآوری بالایی داشته باشد از این رو بهتر است برای رسدین به جایگاهی که در عرصه فرش داریم تلاش کنیم.

بلباسی به اهمیت این ایده در مساله اقتصاد مقاومتی و اشتغالزایی آن برای گروه کثیری اشاره کرد و گفت: این طرح می تواند برای تولید کننده، بافنده، رنگرز و افرادی که در این زمینه دست اندرکار هستند اشتغالزایی ایجاد کند.

نرگس سعادتی- زنجان