راه دعوت مردم به دوستیِ امام زمان(عج)/رابطه انتظار با «سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ»

به گزارش خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن سیزدهم شعبان که در تقویم برنامه های دهه گرامیداشت مهدویت با عنوان «مردم و زمینه سازی ظهور» نامگذاری شده است و نیز در آخرین بخش از گفت وگوها با حجت الاسلام حسن ملّایی، مولف کتاب «سبک زندگی منتظرانه» در این باره به گفت وگو پرداخته ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می شود:

اهمیت روابط اجتماعی در سبک زندگی منتظرانه

حجت الاسلام حسن ملایی، مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت و مؤلف کتاب «سبک زندگی منتظرانه» در گفت وگو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به اهمیت روابط اجتماعی در این سبک از زندگی اظهار کرد: برخی از منتظران به اشتباه بر این باورند که انتظار مقوله ای فردی است و شخص نباید در مسائل اجتماعی دخالت کند، در حالی که انتظار با حکومت جهانی امام زمان(عج) پیوند دارد که خود مقوله ای اجتماعی است.

وی با بیان اینکه انتظار برای فرج بیش از آنکه فردی باشد، مقوله ای اجتماعی است، تصریح کرد: امام صادق(ع) می فرمایند: «شما ناچار هستید که با مردم ارتباط داشته باشید، زیرا هر فردی در طول حیات خود به دیگران نیازمند است و میان مردم وابستگی وجود دارد» پس نباید منتظر ظهور هم حالت درویش معابانه و صوفی گزینی داشته باشد و باید در عین حالی که اهل تفکر، مناجات و راز و نیاز است، در بعد اجتماعی نیز ورود داشته باشد.

ملایی با اشاره به شاخص های روابط اجتماعی در سبک زندگی منتظرانه افزود: نوع روابط یک منتظر ظهور با دیگران به گونه ای است که در آنان رغبت به ظهور امام زمان(عج) را ایجاد می کند، اگر در ادعیه داریم: «إِنَّا نَرْغَبُ إِلَيْكَ فِي دَوْلَةٍ كَرِيمَةٍ» به این معنا که رغبت عمومی باید برای ظهور، ایجاد شود، منتظر حضرت حجت(عج) مجموعه رفتارهایش به گونه ای است که این رغبت را در جامعه و محیط پیرامونی خود ایجاد می کند.

راه دعوت مردم به امام زمان(عج)

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه در بسیاری از موارد این ایجاد رغبت، نیازمند بیان زبانی نیست، ابراز کرد: مهمتر از بیان زبانی در ایجاد رغبت برای ظهور امام زمان(عج) در دیگران، اجرای سبک زندگی منتظرانه است، در روایت هم داریم که «مردم را به غیر از زبان هایتان دعوت کنید، بطوری که از شما خداترسی، نماز، تلاش و انجام امور خیر را ببینند» بنابراین دعوت غیرزبانی، با عمل همراه است که مجموعه این رفتارها سبک زندگی فرد را تشکیل می دهد که اگر با روحیه باور و انتظار به امام زمان(عج) هم عجین باشد، سبک زندگی منتظرانه نامیده می شود.

وی با بیان اینکه سبک زندگی منتظرانه اگر در جامعه رواج پیدا کند، خود به خود میل و رغبت به ظهور امام زمان(عج) را در میان مردم گسترش خواهد داد، ابراز کرد: یک منتظر باید دیگران و جامعه را ترغیب به اصلاح کند و اقداماتی را انجام دهد که جامعه به سمت صلاح حرکت کند و در این زمینه بزرگترین مکانیزم، امر به معروف و نهی از منکر است.

امر به معروف و نهی از منکر از شعب 4 گانه جهاد است

ملایی با بیان اینکه سبک زندگی منتظرانه را سبک زندگی جهادی تعریف کردیم، افزود: در روایت داریم: جهاد بر 4 شعبه استوار است که دو شعبه اول براساس فرموده امیرالمومنین(ع) بر امر به معروف و نهی از منکر استوار است یعنی امر به معروف و نهی از منکر خود جهادی فکری و فرهنگی است که منتظر بوسیله آن می تواند به اصلاح جامعه بپردازد البته باید آداب و چارچوب آن را به خوبی فرا گیرد.

مؤلف کتاب «سبک زندگی منتظرانه» با اشاره به اینکه سومین شاخصه رفتار اجتماعی منتظران، خیرخواهی و دلسوزی برای دیگران است، گفت: امام صادق(ع) در یکی از روایت های مهدوی فرموده اند: «باید توانای شما، به ناتوانتان کمک کند و ثروتمندتان به فقیرتان احسان کند و...» ایشان در پایان این روایت فرموده اند: «برای کسی که انتظار این امر(ظهور امام زمان(عج)) را می کشد، این رفتار مانند روزه داری است که شب زنده داری هم کرده باشد» و یا در روایت دیگری از امام رضا(ع) داریم: «فردی که معرفت به اهل بیت(ع) نداشته باشد و اسامی آنان را نداند، به مرگ جاهلیت مرده است» و در ادامه این روایت می فرمایند: «فردی که بنا دارد به مرگ جاهلیت از دنیا نرود و ما اهل بیت(ع) را هم دوست دارد باید این موارد را رعایت؛ حُسنَ الصُّحبَةِ، وحُسنَ الجِوارِ، وبَذلَ المَعروفِ، وكَفَّ الأَذى، وبَسطَ الوَجهِ، وَالنَّصيحَةَ، وَالرَّحمَةَ لِلمُؤمِنينَ به معنای خوب صحبت کردن، حسن همسایگی و بی آزاری، احسان و نیکوکاری، گشاده رویی، خیرخواهی و ترحم به حال مومنان» که حضرت(ع) این شاخصه ها را جزء معارف اهل بیت(ع) و عارفان به آنان اعلام می کنند.

منتظر؛ مصداق بارز «سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ»

وی اضافه کرد: یک منتظر امام زمان(عج) در جبهه خودی، با دوستان امام زمان(عج) دوست و در مصاف با دشمنان ایشان، دشمن است زیرا این منتظر تربیت شده مدرسه قرآنی خداوند است که فرمود: «الَّذينَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَى الكُفّارِ رُحَماءُ بَينَهُم» یا پرورش یافته مکتب عاشورایی «اِنّی سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ » است و اگر این آموزه ها اجرایی شود، دیگر شاهد مدعیان دوستی امام زمان(عج) که با دوستان ایشان در میان اقوام، فامیل و ... رفتارهای بد، سخت یا آبروریزانه ای داشته باشند، نخواهیم بود. این رفتار های بد امروزی، نشان دهنده آن است که فراموش کرده ایم در چه میدانی قرار داریم و چه دستورات و احکامی از دین، به ما داده شده است.

ملایی ادامه داد: این دوستی با دوستان امام زمان(عج) و دشمنی با دشمنان حضرت(عج) باید ملاک عمل منتظران، در روابط محدود خانوادگی تا روابط کلان سیاسی مدنظر قرار گیرد و این نوع از سبک زندگی منتظرانه شامل معمولی ترین افراد تا صاحبان مناصب سیاسی کشور هم می شود.

رفتارهای ویژه منتظران نسبت به حکومت و حاکمیت جامعه اسلامی

مؤلف «سبک زندگی منتظرانه» با بیان اینکه منتظر باید روابط ویژه ای نسبت به حکومت و حاکمیت جامعه اسلامی نیز داشته باشد، تاکید کرد: براساس روایت، به منتظران سفارش شده است که در عصر غیبت امام زمان(عج) باید به عالمان دینی که حرف اهل بیت(ع) را می زنند، بخصوص آن عالم دینی که در راس جامعه اسلامی (ولی فقیه) قرار می گیرد، مراجعه شود این یعنی در سبک زندگی منتظرانه نسبت به این ماموریت مسئول هستیم و باید رفتارهای ویژه ای هم داشته باشیم.

وی با بیان مصداق های رفتاری منتظران در رابطه با حکومت اسلامی، بیان کرد: منتظر باید نسبت به حاکم و حکومت اسلامی رفتار خیرخواهانه ای داشته باشد چنان که بنابر نقل امام صادق(ع): پیامبر(ص) در مسجد خیف سخنرانی داشتند و آخر بیانات خود فرمودند: «سه چیز است که هیچ فرد مسلمانی نسبت به آن خیانت نمی کند: 1- خالص کردن عمل برای خداوند 2- خیرخواهی برای رهبران و ائمه مسلمین 3- همراهی با جماعت مسلمین»، همچنین نکته دوم در خصوص روابط با حکومت اسلامی، اطاعت و حمایت از حاکم و حکومت اسلامی است.

اطاعت و حمایت حق ولی فقیه بر گردن مردم

ملایی ادامه داد: امیرالمومنین (ع) در خطبه 34 نهج البلاغه پیرامون حقوق میان امام و امت می فرمایند: «حقی شما بر گردن من دارید و حقی من بر گردن شما دارم» سپس می فرمایند: «و النّصِیحةُ فِی الْمَشْهَد و الْمَغِیبِ و الإِجابَةِ حِینَ أدْعُوکم، وَ الطّاعَةُ حینَ آمُرُکُمْ؛ خیرخواه من باشید، هر زمان که شما را دعوت به انجام کاری کردم، اجابت کنید و هر موقع امر بر انجام کاری کردم، اطاعت کنید» این بیان در سطوح بعدی برای ولی فقیه که محل رجوع مردم در عصر غیبت است، مهم تلقی می شود و حتی در سطوح بعدی مسئولان نیز جایگاه دارد اما اگر مشاهده شود که مسئولی خارج از قوانین اسلامی یا منویات ولی فقیه، عمل می کند، موضوع تغییر خواهد کرد.

مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت در پاسخ به این سؤال که چگونه ‌می توان به سبک زندگی منتظرانه با معیارهای آرمان آن، دست پیدا کرد، خاطرنشان کرد: امام باقر(ع) در تفسیر آیه 200 سوره مبارکه آل عمران که خداوند می فرماید: «اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» فرموده است: «اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ؛ در انجام واجبات دینی که برعهده شماست، صبر کنید و در برابر دشمنان نیز صبر اجتماعی داشته باشید و همواره در حال رابطه و مراقبت از امام منتظر باشید»  و این یعنی با صبر همه جانبه می توان به این قله بلند رسید.

وی در پایان خاطرنشان کرد: سبک زندگی منتظرانه، الگوی آرمانی سبک زندگی اسلامی و دینی است که در آن یک فرد مسلمان و مومن، مجاهد و اهل تلاش و کوشش است اما قطعا زمانی که این سبک آرمانی می شود، دستیابی به آن آسان نیست زیرا خروجی آن، یاران امام زمان(عج) هستند البته اگر این آرمان و هدف، در سبک زندگی ما مدنظر قرار گیرد، می توانیم با برنامه ریزی، آرام آرام به سمت این قله حرکت کنیم که در این صورت از راه اصلی هم منحرف نخواهیم شد.