به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از طلیعه، رضا سیمبر، استاد علوم سیاسی دانشگاه گیلان درباره وظایف حکومت اسلامی در جامعه اسلامی گفت: بخشی از وظایف حکومت اسلامی متعلق به حکومت در همه جوامع می شود مانند تامین رفاه عامه مردم، عدالت اجتماعی، تامین امنیت، حفاظت از محیط زیست و … اما زمانی که وصف اسلامی را به دولت می دهیم مانند آنچه که در گفتمان انقلاب اسلامی هم وجود دارد، این صفت شخصیتی حقیقی و حقوقی را به نظام می دهد.
اخلاق مداری و عدالت محوری ویژگی نظام اسلامی است
سیمبر افزود: نظام و دولت اسلامی اخلاق مداری و عدالت محوری را به عنوان دو ممیزی ویژه برمی گزیند که او را از سایر حکومت ها متمایز می کند. اخلاق مداری در اینجا به معنای آن چیزی است که در سنت و قرآن به آن تاکید شده و در کشور ما بازتاب حقوقی هم داشته است و هم در قانون اساسی و هم در قانون درجه یک و قانون درجه دو کشور که عملکرد دولت به مبانی اخلاقی هم ارتباط پیدا می کند، وجود دارد زیرا این مبانی اخلاقی ممیزی ویژه ای است که ایران را از دیگر دولت ها متمایز می کند.
وی بیان کرد: دولت اسلامی موظف است در چارچوب تشریع اسلامی و آن چیزی که در هدایت تشریعی و در قانون هم آمده، عمل کند که در حوزه قضا و اجرا هر کدام بازتابهای خود را دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره به سیاست خارجی کشورهای اسلامی گفت: سیاست خارجی در کشورهای اسلامی متفاوت از سیاست های داخلی نیست یعنی همان ممیزی ها و ویژگیهایی که به عنوان نگاه و هستی شناسی که در تفکر اسلامی وجود دارد در سیاست خارجی هم اعمال می شود به عنوان مثال ما به دنیا به شکل جبری نگاه نمی کنیم مثلا تفکر رئالیسم اعتقاد دارد که نظام دنیا آنارشی است که باید با آن کنار آمد اما ما در عین حال که می پذیریم ساختارهای آنارشی در نظام بین الملل وجود دارد، معتقدیم با کنشگران بین المللی می توانیم ساختارهای نظام بین الملل را تغییر دهیم و این مأموریت به ما داده شده که در راه مبارزه با ساختارهای ناعادلانه بین المللی به نفع همه بشریت حرکت کنیم.
سیمبر اضافه کرد: ممیزی دوم هستی شناسی نظام اسلامی، انسانی بودن تفکر ماست. ما در سیاست خارجی برای همه ملت ها و انسان ها با توجه به تاکیدی که بر آیات وجود دارد، تبعیض نژادی و طایفه ای را نمی پذیریم و با همه کشورها و ملت ها تعامل می کنیم و سعی می کنیم در راه تغییر نظام های بین الملل به نفع همه انسانها حرکت کنیم. نگاه ما عدالت محور است مثلا سالهاست که در موضوع فلسطین و خاورمیانه حمایت می کنیم زیرا در قانون اساسی ما نگاه امت محور پذیرفته شده است.
تفاوت در نگاه سیاست خارجی ایران با دیگر کشورها
وی اضافه کرد: ما در عین حال که مرزها را به رسمیت می شناسیم اما معتقدیم که این مرزها بر اساس معیارهای تمدنی و فرهنگی از بین می رود و اشتراک ملت محور بر اساس وجدان های پاک بشری شکل می گیرد. در واقع نگاه ما در اینجا نوعی نگاه فلسفی محسوب می شود. این راهبرد قطعا رویکردها و تاکتیک هایی را برای تحقق خود دارد ماند حمایت از مستضعفین و عدالت محوری، کنش گری نظام اسلامی در راستای تغییر ساختارهای بین المللی، اخلاق گرایی بین المللی و… که آموزه های اسلامی در سیاست خارجی ما محسوب می شوند و این نگاه سیاست خارجی ما را نسبت به دیگر کشورها متمایز می کند.
این استاد دانشگاه گفت: کشورهای دیگر نگاه منفعت محور دارند اما ما در عین حال که به منافع ملی توجه داریم اما با توجه به نگاه قرآنی، نگاه انسانی هم به مسائل در سیاست خارجی خود داریم. این ممیزی باعث ایجاد تفاوت بین تفکر ما و تفکر سیاست خارجی بسیاری از کنشگران بین المللی است.
سیمبر در پاسخ به این سوال که چگونه می توان به ملت های وابسته کمک کرد تا در برابر ابرقدرت های جهانی مستقل عمل کنند، گفت: کمک به چنین کشورهایی نیازمند به فرآیند است و نباید انتظار داشته باشیم که یک شبه سیاست وابسته این کشورها را تغییر دهیم.
مدیرانی که به گفتمان انقلاب اعتقادی ندارند آرمان های انقلاب را محقق نمی کنند
وی تصریح کرد: این کار نیازمند کار مستمر و انقلاب محور در عرصه سیاست خارجی ما است. با مدیرانی که به گفتمان انقلاب اعتقادی ندارند نمی توان آرمان های انقلاب اسلامی را محقق کرد؛ این در زمینه اقتصاد، مدیریت، سیاست داخلی و خارجی و… همین طور است. باید افرادی چنین بحثی را طراحی و برنامه ریزی کنند تا گفتمان انقلاب اسلامی را در عرصه سیاست خارجی به منصه ظهور برسانند. این هدف همت و اراده از طریق دستگاه های مجری سیاست خارجی را می طلبد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه گیلان گفت: ما باید در نظر داشته باشیم که چنین کاری گفتمانی و فرهنگی است. هیچ گفتمانی به راحتی بوجود نمی آید و نیازمند زمان هستند و اشتراک فکری را می طلبد. ما زمانی می توانیم اندیشه های خود را درباره گفتمان انقلاب اسلامی به سایر کشورهای مسلمان و غیر مسلمان برسانیم که بتوانیم اشتراک فکری را ایجاد کنیم. این اشتراک فکری شامل نوع نگاه به ساختارهای جهانی، کنشگری قدرت های بزرگ، پذیرش ساختار ناعادلانه جهانی می شود وباید شجاعت اقدام و عمل را برای تغییر ساختارها داشت.
وی در ادامه افزود: اغلب روسای جمهور ما هنگامی که پشت تریبون مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار می گیرند جزو معدود کشورهایی هستند که روشن و آشکارا به نظام صهیونیستی و ساختار ناعادلانه جهانی حمله می کنند درحالیکه بسیاری از کشورها با وجود گله مندی از چنین دولت و ساختارهایی، جرات ندارند حرف های خود را بیان کنند.
سیمبر اظهار کرد: امام خمینی (ره) همیشه تاکید می کردند که حساب ملت ها از دولت ها جداست. معتقدم پیامی که رهبری به جوانان اروپا دادند نشان دهنده همین مطلب است که ایشان به دولت ها پیام ندادند بلکه به جوانان پیغام دادند. این یک حرکت اجتماعی بود و ما باید برای تغییر در نوع نگرش ملت های ضعیف اراده و برنامه ریزی های دقیق داشته باشیم و برای این کار سازمان ها و مردم سایر کشورها را مورد خطاب قرار دهیم اما دولت ها با توجه به تفکر منافع ملی و تهدیدهای امنیتی، این اراده و شجاعت را ندارند.
وی اظهار کرد: هر چقدر پارامترهای قدرت، ثبات، منافع و اقتصاد ما قوی تر باشد تاثیر گذاری ما بیشتر خواهد بود اما با وجود اقتصاد ضعیف و مشکلات داخلی نمی توانیم تفکر خود را به سایر کشورها منتقل کنیم. ما باید ساختارهای درونی کشور را قوی کنیم تا بتوانیم چهره ای از یک کشور قوی و قدرتمند را به جهان ارائه کنیم تا پیام های ما باورپذیرتر باشد.
وی تاکید کرد: ما اکنون کشوری مقتدر هستیم و بسیاری از کشورها درصدد ضعیف جلوه دادن ما هستند. هر چه اقتدار و رفاه مردم ما بیشتر باشد، برای تغییر گفتمانی بین الاذهانی میان کشورها تاثیر گذار خواهد بود.
کاندیدای ریاست جمهوری به وعده های خود عمل کند
سیمبر در پاسخ به این سوال که چارچوب های اخلاق انتخاباتی شامل چه مولفه هایی می شود، گفت: اخلاق دارای دو لایحه مقدورات (توانایی ها) و ماذونات (اجازه) می شود. عمل اخلاقی یعنی که توانایی انجام بسیاری از کارها را داشته باشیم اما به خودمان اجازه انجام خیلی از کارها را ندهیم. عمل اخلاقی در این دو دایره قرار دارد. همچنین برای رسیدن به قدرت نگاه غربی نداشته باشیم و به هر نحو به آن برسیم یعنی نگاه نتیجه محور نداشته باشیم.
وی تصریح کرد: کسانی که خود را برای ریاست جمهوری کاندید می کنند باید عمل اخلاقی را مدنظر داشته باشند. وعده ای بدهند که بتوانند آن را به انجام برسانند و برنامه های واقعی خود را اعلام کنند. دوم اینکه باید منافع ملی را به منافع شخصی خودشان ترجیح بدهند و از جناح گرایی بپرهیزند اما متاسفانه علی رغم شعارهایی که در زمان پیروزی انقلاب اسلامی دادیم و انقلاب هم اتفاقات خوبی را به ما منتقل کرد اما در عمل ما متاسفانه در بسیاری از مواقع منفعت گرا عمل کردیم.
وی در پایان سخنانش گفت: متاسفانه هر چه به جلوتر می رویم شائبه های غیر اخلاقی در انتخابات را بیشتر می بینیم و برای رفع این شائبه ها نیازمند عزم ملی و نظارت و قانون هستیم. اعمال و کنترل عمل اخلاقی باید بدست نخبگان ملی باشد و نخبه ملی نباید بر اساس مقدورات عمل کند بلکه باید وجدان اخلاقی و اخلاق انتخاباتی و منافع ملی را مدنظر داشته باشد.
نظر شما