حجت الاسلام رمضان محمدی، مدیر گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به نگرش حضرت امیر(ع) نسبت به کارگزاران جامعه اسلامی اظهار کرد: زمانی که حضرت(ع) در شورای شش نفره برای تعیین خلیفه بعد از رسول خدا(ص) حاضر شدند با صراحت فرمودند: «من به سنت پیامبر(ص) و اجتهاد خود عمل خواهم کرد». حتی در زمان بیعت با مردم نیز با قاطعیت بیان می کنند که برای رسیدن به خلافت، دروغ نخواهم گفت و از صراط حق منحرف نخواهم گشت.
وی ادامه داد: سیره حضرت امیر(ع) همان است که حضرت رسول صلوات الله علیه داشتند. امیرالمومنین امام علی(ع) وقتی به خلافت رسیدند در نخستین روز بیعت در مسجد پیامبر(ص) فرمودند: «هان، بدانید که اوضاع و احوال جامعه شما به همان گونه ای بازگشته است که در روز بعثت پیامبر(ص) بود. سوگند به آن که او را برانگیخت تا حق را بگستراند و برقرار سازد، باید سخت زیر و رو و آزموده شوید. سپس بیخته و از هم جدا گردید و بر هم زده شوید؛ چنان که کفگیر در ته دیگ طعام زنند؛ بدان سان که هر که پایین افتاده فرا رود و هر که فرا رفته به زیر آید. باید پیش افتادگانی که عقب مانده اند، پیش افتند و پس افتادگانی که به ناروا سبقت جسته و برتر شده اند، به عقب کشانده شوند. به خدا سوگند، نه به اندازه سر سوزنی حقیقت را پنهان کردم و نه هیچ نوع دروغی گفتم».
مدیر گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: حضرت امیر(ع) فرمودند: بیت المال را بالسویه تقسیم کرده و اموال غارت شده را باز می گردانم. پس از این رویکرد بود که بسیاری از کارگزاران قبلی ترسیدند و شروع به مخالفت کردند. اولین قدم امیرالمومنین علی(ع) بسیاری را به هراس انداخت، چراکه آنها دیدند که خلیفه اهل مسامحه و سستی در دین خدا نیست.
محمدی تصریح کرد: حضرت(ع) افراد ناشایست را از بدنه حکومت اسلامی کنار زدند و کسانی که شایسته بودند را به مناصب مختلف گماردند و نسبت به همه در برابر قانون رفتار مساوی داشتند. با این اوصاف سیاست های حضرت امیر(ع) را باید به چندین بخش اداری، فرهنگی اقتصادی و اجتماعی تقسیم کرد.
وی در تبیین نگاه امیرالمومنین امام علی(ع) در بخش اداری حکومت اسلامی اظهار کرد: سیاست حضرت(ع) در این بخش صداقت بود. یعنی با مردم مسایل را در میان می گذاشت و اینگونه نبود که قرارداد یا پیمانی بسته شود و بعدها مردم آگاهی یابند. نمونه بارز یکی از علمای ما که سعی کرد اینگونه عملکردی داشته باشد آیت الله مرحوم مدرس بود.
وی تاکید کرد: حضرت امیر(ع) حق مدار بود. اقدامات ایشان حول محور حق بود و اینگونه نبود که در قبال خویشاوندان یا آشنایان رفتار دیگری داشته باشند و کوتاه بیایند. اما امروز می بینیم که بسیاری از افراد با رسیدن به یک منصب دگرگون می شوند. نمی توان برای رأی بیشتر رکن قانون اساسی را زیر پا گذاشت. حضرت امیر(ع) قانون گرا بودند و اصلا اهل سازش نبود؛ روایت است که زنی نزد حضرت(ع) آمد و از یکی از والیان انتقاد کرد. حضرت(ع) همانجا کاغذی را نوشت و آن شخص را عزل کرد.
مدیر گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ابراز کرد: قبل از خلافت حضرت امیر(ع) آموزش و کتابت ممنوع بود. نقل احادیث ممنوع بود. اما حضرت امیر(ع) که خلیفه شدند، فرمودند این کارها از سر گرفته شود. همچنین، در حوزه اشتغال و امور و تجاری امیرالمومنین امام علی(ع) دقت ویژه داشته اند و اهتمام می کردند، خودشان به بازار نظارت داشتند. مردم را به کار و تجارت تشویق می کردند و برای تمامی این موارد سند وجود دارد.
وی با بیان اینکه امام علی(ع) از بخشش اموال عمومی بیزار بود، گفت: بیت المال به به همه مردم می رسید نه به یک فرد خاص. به بهانه تشویقی دادن و حقوق نجومی درهمی از بیت المال در زمان خلافت حضرت امیر(ع) خارج نشد.
وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به رویکرد حضرت امیر(ع) نسبت به وعده ها، خاطرنشن کرد: عمل به وعده از جمله مهمترین مسایلی است که در قرآن و روایات به آن اشاره شده است. حضرت امیر(ع) اصل دینداری را ادای امانت و وفای به عهد می دانند. اگر کسی می خواهد به عنوان رئیس جمهور مردم فعالیت می کند باید صادقانه وعده دهد نه برای جلب تئجه و رای مردم.
نظر شما