به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، اسراف یکی از معضلات جامعه کنونی ما به شمار می‌رود، بخصوص درباره منابع طبیعی این موضوع بسیار چشمگیر است. در گذشته چون تکنولوژی و وسایل رفاهی زندگی به این صورت مدرن و گسترده وجود نداشت، انسان برای به دست آوردن نیازهای اولیه خود مانند آب و غذا و... باید تلاش بسیاری انجام می‌داد، مثلا برای تامین آب باید مسیر طولانی را طی می‌کرد و با وسایلی از چشمه یا رودخانه آب می‌آورد و نیز برای تهیه غذا باید سخت کار می‌کرد و محصول خود را می‌کاشت و منتظر می‌ماند تا فصل برداشت برسد و از آن محصول استفاده کند. همین سختکوشی در به دست آوردن محصولات مورد نیاز بود که باعث می‌شد، گذشتگان ما در مصرف درست و صحیح منابع طبیعی بسیار دقیق و مقید باشند، اما نسل امروز در جوامع مدرن با دارا بودن تکنولوژی که دست یافتن به آب و غذا و سایر لوازم اولیه را به سهولت تمام ممکن کرده است، دیگر زحمت چندانی برای به دست آوردن مایحتاج تحمل نمی‌کنند و به خاطر همین آسان به دست آوردن، قدر آن را هم نمی‌دانند و به اسراف در مصرف و حتی هدر دادن آن مشغولند. در حالیکه اسراف مخالف نص صریح قرآن و آموزه های اسلام است.
از این رو به منظور بررسی کیفیت نگاه اسلام به استفاده از مواهب و پرهیز از اسراف با حجت الاسلام والمسلمین محمدمهدی حائری پور، کارشناس مذهبی گفت وگویی داشته ایم که در ادامه بخش دوم و پایانی آن را می خوانید:
ابزار و اموال اداری، امانت محسوب می شود
حجت الاسلام و المسلمین محمدمهدی حائری پور، کارشناس مذهبی در گفت وگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان درپاسخ به این سوال که در محیط کار برای هر فردی اقلامی به عنوان ابزار کار و یا ابزار رفاهی در اختیار قرار می گیرد که می توان از میز، رایانه، تلفن و یا حتی دستمال کاغذی نام برد، استفاده بیش از حد از این اموال نیز مصداق اسراف است و یا آیا باتوجه به بیت المال بودن، حق الناس نیز به حساب می آید، اظهار کرد: در محیط کار بویژه ادارات دولتی، زمانی که امکانات و ابزارهایی در اختیار یک فرد قرار می گیرد، به منزله امانت است و به دلیل اینکه از بیت المال مسلمانان تهیه شده، باید در مصرف آنها، حتما افراد نهایت دقت را داشته باشند.
وی با بیان اینکه حتی یک دستمال کاغذی که شاید ارزش چندانی ندارد، اگر بی رویه مصرف شود و یا مصرف غیر لازم از آن صورت گیرد، مشمول قاعده اسراف است، گفت: به دلیل اینکه این اموال و امکانات از بیت المال مسلمین تهیه شده است، این اسراف قطعا گناه محسوب می شود و این گناه نیز بزرگ تر از خطای فردی است که صرفا یک مال شخصی خود را مسرفانه و خارج از رویه استفاده کرده است.
اموال اداری را بیش از اموال شخصی نگهداری کنیم!
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه اموال و امکانات اداری را باید بیش از اموال شخصی مورد مراقبت و نگه داری قرار دهیم، تصریح کرد: اگر ماشین ، رایانه و ... در یک اداره چه دولتی و چه خصوصی در اختیار ما قرار دارد، باید در استفاده و نگهداری از آنها، بیش از اموال شخصی دقت داشته باشیم و اگر این اموال مربوط به یک اداره دولتی باشد، این حساسیت به دلیل بیت المال بودن اموال، باید بیشتر هم وجود داشته باشد.
رعایت حد اعتدال، دستور قرآن و آموزه های اسلامی در استفاده از اموال
وی در پاسخ به این سوال که آیا قناعت به عنوان کم مصرف کردن است یا بهینه مصرف کردن، تصریح کرد: در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) اسراف همواره نکوهش و در مقابل، اعتدال مطرح شد یعنی انسان باید در استفاده از اموال و منابع، معتدل باشد و از اسراف بپرهیزد.
حائری پور با اشاره به آیات قرآن کریم در این باره ابراز کرد: خداوند به پیامبر اکرم (ص) در قرآن کریم می فرماید: «وَ لا تَجْعَلْ يَدَکَ مَغْلُولَةً إِلي عُنُقِکَ وَ لا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً؛ هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن، (و ترک انفاق و بخشش منما) و بیش از حدّ (نیز) دست خود را مگشای، تا مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرومانی!» که در تفسیر این آیه آمده است، انسان هم در مصرف اموال نباید مصرفانه عمل کند و هم نباید اهل بخل و انفاق نکردن باشد بنابراین نقطه و عملکرد مطلوب، رعایت حد اعتدال محسوب می شود.
قناعت به معنای کم مصرف کردن نیست!
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه اعتدال، به معنای مصرف بهینه، درست و بجاست، گفت: برخی به اشتباه قناعت را به معنای کم مصرف کردن یا حتی استفاده نکردن تعبیر می کنند، در حالی که قناعت به معنای استفاده صحیح و بجاست و در این سبک زندگی، انسان باید از حرص و زیاده روی دوری کند.
وی اضافه کرد: انسان قانع، فردی است که به آنچه خداوند به وی عطا کرده، راضی باشد و آن را صحیح و بجا مصرف کند تا خداوند از وی راضی باشد.
حائری پور در پایان خاطرنشان کرد: بهترین ملاک برای تشخیص صحیح بودن عملکرد و مصرف انسان ها، رضایت خداوند است و باید به گونه ای از اموال و منابع استفاده کنیم که مورد رضایت خداوند باشد و به تبع آن نیز پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نیز از ما راضی باشند، به این معنا که هر چیزی را در جای خود و بهینه استفاده کنیم و مراقبت باشیم تا نعمت های الهی را هدر ندهیم و مصرف بی رویه هم از آنها نداشته باشیم.
نظر شما