به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن دهه کرامت که پنجمین روز از آن از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی «روز تجلیل و بزرگداشت امامزادگان و بقاع متبرکه» نامگذاری شده است، در گفت وگویی با دکتر سیدمحسن میرباقری، استاد علوم قرآن و حدیث، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید رجایی و رییس موسسه نورالمجتبی(ع)، اهمیت زیارت ائمه اطهار(ع) و امامزادگان را بررسی کرده ایم که در ادامه بخش دوم و پایانی آن را می خوانید:
دکتر سید محسن میرباقری، استاد علوم قرآنی و حدیث در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در باب اهمیت زیارت امامزادگان اظهار کرد: در حدیث داریم: «النَّظَرُ إِلَی ذُرِّیتِنَا عِبَادَه؛ نگاه به اولاد ما عبادت است» بنابراین امامزادگان که ذریه امامان(ع) هستند، در زمان حیاتشان، زیارت حی و در زمان مماتشان زیارت قبور آنها عبادت است و مورد تاکید قرار گرفته است.
ثواب بالای زیارت حضرت معصومه(س)
وی با اشاره به اینکه در میان امامزادگان، زیارت برخی بطور خاص مورد تاکید قرار گرفته است، افزود: بیشترین تاکید و بالاترین فضیلت ها برای زیارت امامزادگان مدفون در ایران، درخصوص حضرت فاطمه معصومه(س) بیان شده است که در روایتی از امام صادق(ع) در بحارالانوار آمده: «انَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکةُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکوفَةُ وَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ قُمُّ؛ خدا را حرمی است: مکه، پیغمبر را حرمی است: مدینه، امیرالمومنین(ع) را حرمی است: کوفه و برای ما اهل بیت حرمی است که آن قم است» و در ادامه می فرمایند: «وَ سَتُدْفَنُ فِیهِ امْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی تُسَمَّی فَاطِمَةَ مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ؛ و در آن خانمی از فرزندان من به نام فاطمه دفن خواهد شد، هر کس وی را زیارت کند، پاداشش بهشت خواهد بود».
ثواب زیارت عبدالعظیم حسنی برابر با زیارت امام حسین(ع) است
میرباقری اضافه کرد: امام جواد (ع) نیز می فرمایند: «مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛ كسى كه عمه ام را در قم زيارت كند، پاداش او بهشت است» و بعد از حضرت معصومه(س)، در میان امامزادگان مدفون در ایران، زیارت عبدالعظیم حسنی در شهرری سفارش شده است که در روایت داریم: یکی از اهالی ری به خدمت امام هادی(ع) مشرف شد و ایشان فرمودند: «کجا بودی؟» پاسخ داد به زیارت امام حسین(ع) رفته بودم که ایشان فرمودند: «إِنَّكَ لَوْ زُرْتَ قَبْرَ عَبْدِ الْعَظِيمِ عِنْدَكُمْ لَكُنْتَ كَمَنْ زَارَ الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ؛ اگر قبر عبد العظيم حسنی را در شهرتان (ری) زيارت كنی مانند آن است كه امام حسين(ع) را زيارت كرده باشی».
این کارشناس مذهبی رسانه ملی اضافه کرد: در میان امامزادگان، زیارت حضرت عباس(ع) در عراق و زیارت حضرت زینب(س) در شام بسیار بافضیلت است و از تمام این زیارت بالاتر، یعنی از زیارت برادران دینی، ارحام، والدین، علما، بزرگان و امامزادگان برتر، زیارت ائمه اطهار(ع) است.
اهمیت زیارت پیامبر(ص) در قرآن کریم
وی با بیان اینکه براساس روایات، زیارت ائمه اطهار(ع) بسیار سفارش شده است، تصریح کرد: در قرآن کریم داریم که باید به محضر پیامبر اکرم(ص) برویم و خداوند فرموده است: «وَلَو أَنَّهُم إِذ ظَلَموا أَنفُسَهُم جاءوكَ فَاستَغفَرُوا اللَّهَ وَاستَغفَرَ لَهُمُ الرَّسولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوّابًا رَحيمًا؛ و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می‌کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می‌گذاردند)، به نزد تو می‌آمدند؛ و از خدا طلب آمرزش می‌کردند؛ و پیامبر(ص) هم برای آنها استغفار می‌کرد؛ خدا را توبه پذیر و مهربان می‌یافتند.» و همچنین در آیه 54 سوره انعام داریم: «وَ إِذا جاءَکَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِآياتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَيْکُمْ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلي نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ؛ و چون کسانی که به آیات ما ایمان می آورند نزد تو آیند، بگو: سلام بر شما ، پروردگارتان رحمت را بر خود مقرر داشته است».
میرباقری اضافه کرد: در روایتی از پیامبر(ص) آمده است که امام حسن(ع) از ایشان سوال کردند: «مَا جَزَاءُ مَنْ زَارَكَ؛ پاداش كسى كه شما را زيارت كند چيست؟» و حضرت(ص) پاسخ دادند: «يَا بُنَيَّ مَنْ زَارَنِي حَيّاً أَوْ مَيِّتاً أَوْ زَارَ أَبَاكَ أَوْ زَارَ أَخَاكَ أَوْ زَارَكَ كَانَ حَقّاً عَلَيَّ أَنْ أَزُورَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ؛ پسرم، كسى كه من را در حال حيات و بعد از آن زيارت كند يا به زيارت تو و برادرت آيد بر من لازم است كه در روز قيامت به زيارتش رفته تا او را از عذاب گناهانش برهانم»
اهمیت و جایگاه والای زیارت امام رضا(ع)
مدیر مسئول مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالمجتبی علیه السلام با اشاره به روایاتی در خصوص اهمیت زیارت امام رضا(ع) گفت: پیامبر اکرم(ص) در روایتی که در کتاب بحارالانوار آمده است، فرموده اند: «سَتُدْفَنُ بَضْعَةُ مِنِّي بِأَرْضِ خُرَاسَانَ لَا يَزُورُهَا مُؤْمِنُ الَّا أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّةَ وحَرَّمَ جَسَدَهُ على النّارِ؛ به زودی، پاره اى از تن من در خاك خراسان دفن شود. هيچ مؤمنى آن را زيارت نكند مگر آن كه خداوند عز و جل بهشت را بر او واجب و بدنش را بر آتش دوزخ حرام گرداند».
وی ادامه داد: امام صادق(ع) نیز در حدیثی بنابر نقل «بحارالانوار» فرموده اند: «من زارنا فی مماتنا فکأنما زارنا فی حیاتنا؛ هر کس ما را پس از وفاتمان زیارت کند، گویا ما را در حال حیات، زیارت کرده است» و امام رضا(ع) نیز فرموده اند: «مَا زَارَنِي أَحَدُ مِنْ أَوْلِيَائِي عَارِفاً بِحَقِّي الَّا شُفِّعْتُ فِيهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ؛ هيچ يک از دوستانم مرا با آگاهي به حقم زيارت نمي کند مگر اين که روز قيامت او را شفاعت خواهم کرد».
دکتر میرباقری اضافه کرد: در حدیث دیگری از امام رضا(ع) که در کتاب «عیون اخبارالرضا(ع)» آمده است، نقل شده: «مَنْ زَارَنِي عَلَيَّ بُعْدِ دَارِي وَ مَزَارِي أَتَيْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي ثَلَاثَةِ مَوَاطِنَ حتي أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا: اذا تَطَايَرَتِ الکتب يَمِيناً وَ شِمَالًا ، وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِيزَانِ؛ کسي که با دوري راه سرا و مزار من، به زيارتم بيايد، روز قيامت در سه جا (براي دستگيري) نزد او خواهم آمد و او را از بيم و گرفتاري آن موقفها، رهايي خواهم بخشيد: هنگامي که نامهها (ي اعمال) در راست و چپ به پرواز درآيند، نزد (پل) صراط و نزد ميزان (محل سنجش اعمال)».
اهمیت زیارت ائمه اطهار(ع) در قرآن کریم
استاد علوم قرآنی و حدیث گفت: در قرآن کریم و در سوره مبارکه نور، خداوند جایگاه ائمه اطهار(ع) را بیان کرده و می فرماید: «في بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْکَرَ فيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ، (این نور الهی) در خانه هایی است (مانند حرم های معصومین علیهم السلام) که خداوند اذن داده تا (نام و مقام و بناء آنها) بالا برده شود و نام او در آنها ذکر گردد در آن خانه ها در بامدادان و شامگاهان تسبیح او می گویند» به این معنا که خداوند اجازه داده است که زائران در حرم اهل بیت(ع)، اسم الله را ببرند، ائمه اطهار(ع) را یاد کنند و با آنها به صحبت بپردازند.
مشاهد شریف ائمه اطهار(ع) بیوت الله است
وی با بیان در فرهنگ اسلام 7 حرم و خانه خدا روی زمین بنا شده است، ابراز کرد: این حرم ها عبارتند از: مکه مکرمه، مدینه منوره حرم پیامبر(ص)،حضرت زهرا(س) و 4 امام مدفون در بقیع، نجف اشرف حرم امیرالمومنین(ع)، کربلای معلی حرم امام حسین(ع)، سامرا حرم امامان هادی و حسن عسکری علیهمااسلام، کاظمین حرم امامان کاظم و جواد علیهمااسلام و در نهایت مشهد مقدس حرم امام رضا(ع)، که اینها بیوت خداوند روی زمین هستند و اولیای خداوند که امور دنیا آنها را غافل نمی کند، صبح و شام به این حرم ها وارد می شوند و خداوند را تسبیح می کنند و به خواندن نوافل می پردازند.
دکتر میرباقری در پایان خاطرنشان کرد: در ادامه آیات این سوره آمده: «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إيتاءِ الزَّکاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ؛ مردانی که هیچ تجارت و خرید و فروشی آنها را از یاد خدا و برپا کردن نماز و پرداختن زکات مشغول نمی کند، آنها از روزی می ترسند که دل ها و دیده ها در آن پریشان و دگرگون است.» یعنی اولیای خداوند برای یاد و عبادت خداوند در این حرم ها حاضر می شوند و خداوند نیز بالاترین پاداش ها را به آنها اهدا خواهد کرد چناکه در ادامه این آیه آمده است: «لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ؛ (آنها تسبیح می گویند و به ذکر خدا مشغولند) تا خداوند، بهترین عمل آنها را ملاک پاداش قرار دهد و از فضل خویش بر (پاداش) آنها بیفزاید و خداوند هر که را بخواهد بی حساب (بدون مقابله با عمل) روزی می بخشد» و این جایگاه زیارت ائمه اطهار علیهم السلام در قرآن کریم است.
نظر شما