خبرگزاری شبستان: شاید مسئله ای که سال های اخیر در کنار کمبود بودجه و امکانات لازم در عرصه فعالیت های قرآنی و توسعه فرهنگ ناب وحی مانع ایجاد کرده به اذعان اکثریت فعالان این عرصه فقدان متولی واحد که بعضا به تشتت آراء انجامیده است، باشد.
باید توجه داشت ضرورت تصمیم سازی و تصمیم گیری های کلان در عرصه فعالیت های قرآنی انکارناپذیر است در غیر این صورت اهداف مدنظر نه تنها محقق نشده بلکه احتمال انحراف به مسیرهای فاقد بازده یا دارای پیامدهای منفی افزایش می یابد.
اکنون که آرزوی دیرینه جامعه قرآنی کشور به همت مجلس شورای اسلامی و دولت عدالت محور محقق شده و از این پس دستگاه های دولتی مکلف به تخصیص نیم درصد از بودجه های خود به فعالیت های قرآنی هستند ضرورت حضور متولی واحد در این عرصه بیش از پیش احساس می شود.
از این رو برآن شدیم ابعاد مختلف این ضرورت را در گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین احمد شرفخانی، معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه بررسی کنیم.
آیا فقدان متولی واحد می تواند آسیب های جدی برای فعالیت های قرآنی درپی داشته باشد؟
فقدان متولی واحد نه تنها در فعالیت های قرآنی بلکه در دیگر برنامه های کلان فرهنگی کشور نیز به عنوان مشکلی اساسی بروز و ظهور دارد، هرچند از نظر ساختار قانونی، شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان طراح و سیاستگذار کلان کشور باید سمت و سوی این برنامه ها را مشخص کند.
این فقدان متولی واحد در حوزه قرآن هم متاسفانه دیده می شود هرچند سازمان اوقاف و امور خیریه از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی مجموعه قرآنی خود را فعال کرده و تولیت برنامه های مختلف در این عرصه را در کنار سازمان تبلیغات اسلامی و در سال های اخیر همراه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عهده دار است.
البته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از آغاز کار دولت نهم با توجه به سیاست های طراحی شده مبنی بر اولویت دار شدن قرآن در نگاه کلان فرهنگی، حضوری اثرگذار در فعالیت های قرآنی داشته است.
البته فقدان متولی واحد در فعالیت های قرآنی به طور حتم آسیب هایی همچون اجرای طرح های تکراری و بی محتوا، حمایت های چندجانبه به ویژه از موسسات و عدم برخورداری از استراتژی هماهنگ که مانعی جدی در مسیر هم افزایی است و در بسیاری از موارد ضربه زننده است، را نیز درپی دارد.
وجود متولی واحد در فعالیت های قرآنی چه پیامدهای مثبتی را به همراه دارد؟
از همه مهمتر این که هدفگذاری و سیاستگذاری در فعالیت های قرآنی ممکن نمی شود و در مسیر تدابیر مقام معظم رهبری حرکت نمی کند مگر ذیل نگاه متولی واحد چون اگر سیاستگذاری در یک مجموعه انجام شود تمامی حرکات و فعالیت های قرآنی به سمت خاصی پیش رفته که هدف آن تحقق این اهداف و مطالبات رهبری است، اما اکنون در بعضی بخش ها حرکات مطلوب و در برخی دیگر ضعیف شکل گرفته که ناخودآگاه هماهنگی در سرعت و روش را از بین می برد. از سوی دیگر ایجاد برخی موازی کاری ها نیز به عنوان خطری جدی و ناشی از فقدان متولی واحد فعالیت های قرآنی را تهدید می کند.
چه عواملی بر فقدان متولی واحد در فعالیت های قرآنی تاثیر گذاشته است؟
باید از ابتدا ستاد مشترک فرهنگی و فرماندهی برای فعالیت های قرآنی شکل می گرفت اما متاسفانه نه تنها این مهم رخ نداده بلکه هر نهاد و سازمانی متناسب با برنامه های درونی و اولیت های کاری خود در این زمینه طرح هایی را تدوین و اجرایی می کند.
البته در سال های اخیر با تصویب و ابلاغ منشور توسعه فرهنگ قرآنی در کنار پرهیز از موازی کاری، حرکت در مسیر هم افزایی و تقسیم کار دقیق گام هایی برای تقسیم کار مناسب برداشته شده است اما هنوز در اجرای مفاد این منشور ایراداتی وجود دارد و باید با آسیب شناسی زمینه اجرای هرچه بهتر و دقیق تر آن فراهم شود و این امر رخ نمی دهد مگر با حضور دستگاه های مجرب و برخوردار از سابقه طولانی مدت. از این رو باید بودجه ها و طرح ها به سمت این دستگاه ها نه ارگان های جدید سوق بیابد و زحمت و خدمات سازمان هایی که سال ها در این عرصه تجربه کسب کرده اند نادیده گرفته نشود، چراکه شکلگیری مراکز و دستگاه های جدید به جای حرکت در مسیر هم افزایی، به اهداف مدنظر در منشور توسعه فرهنگ قرآنی صدمه وارد می کند.
برخورداری فعالیت های قرآنی از هماهنگی و انسجام لازم نیازمند اتخاذ چه راهکارهایی است؟
نباید سازمان های مسئول و متولی قرآن در دوران 30 ساله جمهوری اسلامی از چرخه فعالیت ها حذف شوند البته باید توجه کرد که تجمیع فعالیت ها ذیل یک دستگاه نیز پیامدهای منفی برجای می گذارد. اما می توان مطابق با تصریحات قانونی وظیفه و رسالت هریک از دستگاه ها را تعیین کرده و مطابق با آن درخواست ارائه گزارش کرد.
به عنوان مثال اگر اعتباری کلان به عنوان بودجه قرآنی تصویب شده باید در اختیار نهادهای باسابقه و دارای تجربه فعالیت های اثرگذار قرار بگیرد تا مطابق با سیاست های نظام و رهبری میان دیگر دستگاه ها تقسیم شود در حالی که الان عکس این روند صادق است و نتیجه ای جز تضعیف فعالیت ها ندارد.
از سوی دیگر باید با هدفگذاری و استراتژی منظم میان نهادهای مختلف تقسیم وظایف صورت بگیرد و متناسب با وزن و برنامه هر نهاد بودجه ها تقسیم شود تا حرکات در یک مسیر یعنی همسو با تدابیر رهبری انجام شده و بتوان از دستگاه ها نسبت به عملکردشان بازخواست کرد اگر جز این باشد برنامه های غیرمتمرکز تنها ما را از مسیر اصلی منحرف می کند.
وجود رقابت های ناسالم چه پیامدهای سوئی در عرصه مقدس فعالیت های قرآنی برجای می گذارد؟
وجود رقابت در فعالیت های مختلف البته از نوع سالم آن اگر بر اساس هدفگذاری یعنی ترویج فرهنگ قرآن باشد، مطلوب است، اما اگر رقابت ها ناسالم بوده، با نگاه تخریبگرایانه و حذف دیگر مجموعه ها پیگیری شود و تمام اقدامات بنام یک دستگاه ثبت گردد می تواند به حاشیه رفتن و دلسردی نخبگان و فعالان این عرصه بینجامد.
از این رو اتخاذ منش و اخلاق قرآنی برگرفته از معارف ناب وحی و نه تلاش برای شناساندن شخصیت های حقیقی و حقوقی به جامعه در این مسیر ضرورتی اساسی تلقی می شود.
پایان پیام/
نظر شما