خبرگزاری شبستان - گیلان، امروز تاسوعاست، روزی که دلدادگان حسین بن علی (علیه السلام) بر سر وسینه می زنند و یاد سومین امام خویش و یاران باوفایش را گرامی می دارند.
تاسوعا، روز نهم ماه محرم، آخرین روزی است که حسین بن علی سومین، امام شیعیان و یارانش شبانگاه آن را درک کرده‌اند و این روز به شب عاشورا پیوند خورده است.
این روز در نزد شیعیان از اهمیت بالایی برخوردار است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی نیز می‌دانند، و این روز را بسان روز عاشورا گرامی داشته و در آن به سوگواری می‌پردازند.
در لاهیجان نیز مردم به روشی خاص سوگواری کرده و چهل منبر آئین مخصوص این روز است که فقط در این شهرستان و لرستان برگزار می شود و به شماره ۴۱۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
امروز شهر حال و هوای دیگری دارد، در گوشه و کنار شهر، شمع های ارزان قیمت بقعه ای و خرماهای فراوان در بسته بندی های مخصوص چهل تائی برای فروش آماده است و پیر و جوان، زن و مرد، کودک و خردسال به دنبال خرید شمع های چهل منبر هستند.
این آئین عصر تاسوعای حسینی همزمان با غروب آفتاب آغاز می شود و کوچه های پرده سر، خُمیرکلایه، خیابان حکیم فیاض، آقاسید محمد، یحیی آباد و گابنه (که از همه جا بیشتر است) و خیلی کوچه های دیگر مملو از جمعیتی است که هر سال پرشورتر از سال قبل می شود.
خانه هایی که در طول سال مجالس روضه خوانی برپا می کردند منبری که بر آن روضه خوانده شده را جلوی درب خانه می گذراند و تشتی تا نیمه از گل انباشته را همراه با کاسه ایی از برنج در کنار منبر قرار می دهند تا پذیرای خیل مشتاقان شمع به دست باشند.
بزرگان محل های قدیمی معتقدند که این آئین باید بر درب خانه چهل سید بزرگوار برگزار می شد اما به مرور زمان تغییر یافت و بر درب خانه های که در طول سال مراسم روضه خوانی دایر کردند، انجام می شود.
به دلیل محبوبیت این آئین نزد لاهیجی ها، در چند سال اخیر شاهدیم که همه مردم محل، حتی آنهایی هم که در این محل ها زندگی نمی کنند در اطراف کوچه ها منبر برپا می کنند.
هرفردی که نذر چهل منبر دارد و یا نذرش برآورده شده، چهل شمع و چهل خرما خریده و راهی چهل خانه ای که منبری در جلویش برپاست می شود و صاحب خانه با رویی گشاده از افراد استقبال کرده و دعای برآوردن حاجات را برایشان می خواند و شخص دارای نذر، دانه ای خرما در ظرف می گذارد و شمعی می افروزد و بسته ای برنج برمی دارد و پس از خواندن دعائی و ادای مجدد خواسته اش اصطلاحا به منبری دیگر می رود. بنا به برخی روایات این مراسم در گذشته با پای برهنه و روزه سکوت انجام می شد.
عزاداران برنج جمع آوری شده از 40 منبر را به قصد برآورده شدن حاجت با خود به خانه برده و با برنج موجود در خانه می آمیزند و فردای آن روز می خورند، مردم بر این باورند که منبر گذاران بر آنند تا بر پا بر داشتن منبر در جلوی در خانه خود دلبستگی خود را به خاندان حضرت علی(علیه السلام) و شهدای دشت کربلا نشان دهند.
فاطمه پورمحمدی که به همراه پسر خود در کنج کوچه منبری برپا داشته و با اشتیاق به چهل منبرگذاران می نگرد به خبرنگار شبستان گفت: ساکن این محل نیستم اما سه سال است به واسطه برآورده شدن نذرم در کنج این کوچه منبری برپا می دارم و هر منبرگذاری را که می بینم از ته دل برای برآورده شدن حاجاتش دعا می کنم.
وی ادامه داد: حدود 7 سال به این مراسم آمده و الان سه سال است که خود برپا کننده منبر هستم و شور و اشتیاق عزاداران حسینی را در این مراسم می بینم.
در گوشه ایی دیگر پدر و مادری همراه فرزند پسر و دختر خود در حال انداختن شمع درون آتش بودند و پدر چگونگی اجرای مراسم را به فرزندانش می آموخت.
علی ساکن تهران است که هر سال برای شرکت در این مراسم به لاهیجان نزد اقوام خود می آید. وی با بیان اینکه معنویت حاضر در این مراسم را بسیار دوست دارم گفت: در این آئین هر نوع قشری به ویژه جوانان با هر پوششی حضور دارند و این نشان ارادت مردم به خاندان اهل بیت (علیه السلام) است.
وی با تصریح اینکه هر سال جمعیت شرکت کنندگان بیشتر از سال قبل است افزود: باید با احیا آئین های سنتی از ورود هرگونه خرافات به سوگواری های حسینی جلوگیری کنیم.
مینا کودک این خانواده که با چشمانی مشتاق نظاره گرد منبرهای برپا شده است از عشق و علاقه اش به این مراسم می گوید. وی با زبانی کودکانه از خوشحالیش جهت حضور در این مراسم می گوید که هر سال منتظر این روز است تا به لاهیجان آمده و شمعهایش را که نذر سلامتی پدر و مادر و برادرش است درون آتش بیندازد.
وی می گوید مادربزرگم مریض است و نذر امسالم شفای اوست که خیلی دوستش دارم و امیدوارم سال بعد با او به این مراسم بیایم.
چهل منبر آئین ویژه لاهیجی ها در روز تاسوعا تا ساعتی پس از اذان مغرب ادامه دارد. سپس منبرها جمع و آتش ها خاموش شده و سکوتی مطلق بعد از آن همه هیاهو، تمام کوچه را در برمی گیرد.
نظر شما