خبرگزاری شبستان-جنوب کرمان: تعزیه به معنای متعارف، نمایشی است که در آن واقعه کربلا به دست افرادی که هر یک نقشی از شخصیت‌های اصلی را بر دوش دارند، نشان داده می‌شود همچنین نوعی نمایش مذهبی و سنتی ایرانی-شیعی، بیشتر درباره کشته‌شدن حضرت امام حسین و مصائب اهل بیت است؛ واژه تعزیه در ریشه به معنای توصیه به صبر کردن، خرسندی دادن و پرسش از بازماندگانِ درگذشتگان و در برخی مناطق ایران مانند خراسان به معنای مجلس ترحیم است.
برخی پژوهشگران، پیشینه تعزیه را به آیین‌هایی چون مصائب میترا، سوگ سیاوش، و یادگار زریران باز می‌گردانند و برخی پدید آمدن آن را متأثر از عناصر اساطیری میان رودان، آناطولی و مصر، و کسانی نیز مصائب مسیح و دیگر افسانه های تاریخی در فرهنگ های هند و اروپایی و سامی را در پیدایی آن کارساز دانسته‌اند اما به گمان بسیار، تعزیه جدا از شباهت هایش با عزاداری های آیینی گذشته، شکل تکامل یافته تر و پیچیده‌ترِ سوگواری‌های ساده شیعیان سده های نخستین برای شهدای کربلا است.
اگر تعزیه را به معنی عزاداری و سوگواری و نه به معنی شبیه خوانی امروز گمان کنیم، نخستین سوگواری بعد از پیشامد عاشورا از سوی گواهان عینی واقعه کربلا بوده که در سنین کودکی و نوجوانی پس از عاشورا به اسارت رفتند، در واقع از هنگامی که قافله اسرا به طرف شام حرکت نمودند؛ برخی شبیه خوانی و برپایی تعزیه را جهت تماشای عینی واقعه کربلا را به یزید که گویا از عاملین واقعه کربلا خواسته بود تا اعمال زشتی را که مرتکب شده‌اند نمایش دهند و برخی به صفویه، دیالمه و قاجاریه نسبت داده‌اند.
در موسیقی تعزیه برای نقش‌های افراد سخت‌دل آوازهای متناسب با نقش‌های آنها انتخاب می‌شوند مانند شمر که در نوا یا رجز و علی‌اکبر که در دشتی می‌خواندند. برای پیش‌گیری و آمادگی از جابجا شدن نقش ناگهانی، هر کس باید لحن‌ها و شعرها دیگر نقش‌ها را فرا بگیرد، گاهی کسی که نقشی را به شیوه‌ای بهتر ایفا می‌نموده و از این رو، نام شخصیت اصلی تعزیه، لقبی برای او در زندگی روزمره‌اش باقی می‌مانده‌است.
ستاد عالی کانون های مساجدکشور با دار بودن بالغ بر 23 هزار کانون فرهنگی هنری دارای ظزفیت گسترده ای در برنامه های مختلف فرهنگی، هنری، اقتصادی و اجتماعی با محوریت مسجد طراز اسلامی است که توانسته است در حوزه های مذکور موفقیت های قابل تحسینی را کسب کند.
دبیرخانه کانون های مساجد جنوب کرمان نیز دارای 400 کانون فرهنگی است که توانسته است فعالیت های قابل توجهی انجام دهد، یکی از کانون های فرهنگی هنری موفق در جنوب کرمان، کانون فرهنگی هنری مصباح است چراکه توانسته است در حوزه های مختلف فرهنگی با جذب نوجوانان و جوانان، مقام های مختلف استانی و کشوری را کسب کند.
سوگ نمایش عاشورایی نی نوای بی نوا یکی از طرح های نو و موفق توسط کانون فرهنگی هنری مصباح در روستای علی اباد سازمان از توابع شهرستان جیرفت راه اندازی شده است، که در این زمینه اسماعیل نیک نفس مدیرمسئول این کانون به خبرنگار شبستان گفت: بعد از راه اندازی کانون فرهنگی هنری مصباح در نیمه دوم سال 89 قالب فعالیت های کانون در زمینه هنری پایه گذاری شد بر همین اساس توانستیم یک گروه سرود و تئاتر خوب راه اندازی کنیم و در زمینه فیلم و مستند نیز کارهای خوبی انجام دادیم که توانستیم در جشنواره های مختلف رتبه های خوبی را کسب کنیم.
وی در ادامه صحبت های خود افزود: بعد از 2 سال فعالیت کانون، این دغدغه را داشتیم که بتوانیم یک کار شاخص با موضوع حماسه عاشورا تولید کنیم و هدف این بود که در حوزه مسجد فعالیت هنری داشته باشیم لذا ایده طرح سوگ نمایش عاشورایی نی نوای بی نوا با مشورت دوستان مطرح شد و اولین اجرای این کار در سال 92 بود.
نیک نفس با اشاره به سختی های موجود در شروع کار، اظهار داشت: در ابتدا هیچ امکانات سخت افزاری و مالی نداشتیم به طوری که برای تهیه سپر اشقیا و اولیا از سنج های شکسته هیئت که بلا استفاده بودند، استفاده می کردیم همچنین جای مناسبی برای تمرین نداشتیم و روی زمین خاکی که پر از سنگ و خار بود بچه ها تمرین می کردیم اما تنها عشق و ارادتی که بچه ها به امام حسین علیه السلام داشتند با انگیزه و علاقه، کار را ادامه می دادیم.
مدیرمسئول کانون فرهنگی هنری مصباح جیرفت در خصوص نمایش عاشورایی نی نوای بی نوا به خبرنگار شبستان گفت: نمایش عاشورایی نی نوای بی نوا یک کار میدانی است که تلفیقی از تعزیه و نمایش همراه با حرکات فرم و موسیقی که از قبل به همراه دیالوگ ها مونتاژ شده است، اجرا می شود.
وی مدت زمان این کار را یک ساعت عنوان کرد و یادآور شد: این کار حماسه عاشورا را از ورود امام حسین علیه السلام به کربلا و شهادت اولیاء آن حضرت ( حضرت علی اکبر، حضرت ابوالفضل، حضرت علی اصغر، امام حسین و حضرت رقیه علیهم الاسلام ) را به نمایش در می آورد.
نیک نفس استقبال از کار را خوب ارزیابی کرد و در این خصوص به خبرنگار شبستان گفت: در سال اول اجرای کار، با استقبال خوبی روبه رو شد و همین امر باعث شد با انگیزه بیشتری در سال های بعد کار را گسترش بدهیم.
وی با اشاره به اینکه اعضای گروه با نیت خیر و صرفا به عشق امام حسین علیه السلام کار می کنند که در این زمینه به بیان یک خاطره پرداخت: در سال دوم خاطرم هست که یک خانم هنگام تمرین نزد بنده آمد و گفت، من خیاط هستم و تصمیم دارم براتون اگه کاری هست انجام بدم تا بلکه امام حسین علیه السلام حاجت من را بدهد و از اونجایی که مشکل تهیه لیاس داشتیم، قبول کردیم.
وی ادامه داد: نزدیک به یک ماه طول کشید که این خانم وقت خود را صرف دوختن لباس های تعزیه کرد، پس از دوخت لباس ها این خانم در روز تاسوعا با گریه نزد من آمد و گفت؛ من این همه کار کردم اما امام حسین علیه السلام حاجت من را نداد و با دلی شکسته رفت.
مدیرمسئول کانون فرهنگی هنری مصباح با حالتی منقلب به ادامه داستان پرداخت و به خبرنگار شبستان گفت: در روز عاشورا در حالی که مشغول فعالیت های مربوط به تعزیه بودیم خانم خیاط با حالی منقلب و گریان نزد ما آمد و گفت؛ حاجتم را از امام حسین علیه السلام گرفته ام و مشکلم حل شده است.
وی یادآور شد: اگر کار و فعالیت برای رضای خدا باشد قطع یقین، دارای اثرگذاری بیشتری خواهد بود و مورد رضایت خدا و اهل بیت قرار می گیرد.
مدیرمسئول کانون فرهنگی هنری مصباح جیرفت بیان داشت: به لطف خدا در حال حاظر فعالیت طرح سوگواره عاشورایی، مورد استقبال مردم و مسئولین قرار گرفته است و همه ساله در ایام محرم و صفر در شهرستان های مختلف جنوب کرمان به ارائه برنامه با جمعیت چند هزار نفری می پردازیم.
نظر شما