دکتر سعید زیباکلام، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه تهران در پاسخ به این پرسش که آیا عدم امکان سره سازی دینی برای مخاطبان دین، به خصوص در ادیانی با ماهیت واحد، همانند ادیان توحیدی، موجب پلورالیسم و قرائت های متعدد از آموزه های دینی نخواهد شد، به خبرنگار شبستان گفت: من اشکالی در این قرائت های متعدد نمی بینم؛ چرا که آموزه های ادیان راستین، جهان شمول اند و این جهان شمولی آنها به نحو حقیقی است؛ زیرا این آموزه ها از ناحیه یک موجود غیر بشری که بر کل تاریخ بشر احاطه دارد، نازل شده است.
وی تصریح کرد: بنابراین دعاوی جهان شمول ادیان الاهی کاملا قابل قبول است، اما نظریات جهان شمول ما اشکال دارد و نمی توان حکمی کلی برای کل انواع بشر ارائه کرد. زیرا هر کس در هر کشوری با معضلات خاص خودش زندگی می کند. در نتیجه دیانت ورزی هر کس به نوعی با توجه به این بستر معنا پیدا می کند.
مولف کتاب "نظریه لیبرال دموکراسی"، در تبیین پلورالیسم دینی در نتیجه چنین رویکردی، اظهار داشت: در این مبحث آنچه از کثرت گرایی اراده می کنیم، در پاسخمان تاثیر خواهد داشت و در حوزه نظری میدان بسیار گسترده است. به همین خاطر است که اختلاف آرای مجتهدان و فقهاء در حوزه دین بسیار گسترده است و این امری کاملا طبیعی می باشد.
وی در تبیین این اختلاف، ادامه داد: وقتی محقق و مجتهد سومی درباره یک مسئله نظری بدهد، لاجرم این نظر او، یا با نظر شما همخوانی دارد و یا اینکه در عرض نظر شما می نشیند. اینطور نیست که من در مقام داوری بالاتر از شما قرار داشته باشم و بتوانم درباره نظر دو محقق نظر بدهم.
مولف کتاب "معرفت شناسی اجتماعی" در پاسخ به این پرسش که بنابراین آیا وی دیانت های متفاوت افراد را امری قابل پذیرش می داند، گفت: به نظر می آید که امری قابل پذیرش باشد که محققان مثلا در حوزه دین و کلام و اقتصاد و غیره نظریاتی متفاوت و مغایر با هم داشته باشند. بنابر مبنایی که من در این مقاله ارائه کردم، اختلاف آرای محققان در حوزه های مختلف را قابل تحمل می دانم.
مترجم کتاب "چیستی علم"، با تصریح بر اینکه پژوهش های ما بر اساس نیازها و معضلات عینی جوامع رخ می دهد، ادامه داد: اینکه محققان در نتایج پژوهش های خود، حتی با اتکا به آموزه های دینی، به نتایج مشابهی نرسند، کاملا امری طبیعی، قابل پذیرش و قابل تبیین است.
محقق فلسفه‌های پست‌مدرن و فلسفهٔ سیاست، در ادامه و در پاسخ به پرسش از چگونگی جمع بین چنین تشتت آرایی درحوزه های مختلف نظری و عملی، و عدم تحمل فضای کشور از قرائت های چندگانه، اظهار داشت: به نظر من اگر مایل به تولید دانش و توسعه علمی هستیم، نه تنها باید از چنین فضایی استقبال کرده و آن را در جامعه ایجاد کنیم، بلکه باید پژوهشگران را برای این رویارویی علمی و تحقیقی، تشویق هم کرد.
وی در این زمینه افزود: در وهله عمل، این وظیفه مسئولان و حاکمیت است که یک برآیندی از نظریات پژوهشگران را برای جلوگیری از بی نظمی و به خاطر رعایت مسایل اجتماعی، به صورت قانون در جامعه اجرا کنند؛ چرا که در هنگامه عمل در جامعه، نمی توان همه نظریات را محقق کرد.
پایان پیام/
نظر شما