متن کامل گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص تخلفات منطقه آزاد ماکو

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری شبستان، گزارش کمیسیون اقتصادی درباره تخلفات منطقه آزاد ماکو در جلسه علنی صبح امروز (چهارشنبه) مجلس در دستور کار قرار گرفت و از سوی محمدرضا پورابراهیمی رئیس‌ کمیسیون اقتصادی قرائت شد. پس از قرائت این گزارش، ارجاع گزارش تخلفات منطقه آزاد ماکو به قوه‌قضائیه به رای مجلس گذاشته شد که نمایندگان با ۱۶۴ رای موافقت، ۲۶ رای مخالف و ۵ رای ممتنع از مجنموع ۲۲۵ نماینده حاضر با آن موافقت کردند.

 متن گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص تخلفات منطقه آزاد ماکو که از سوی پورابراهیمی قرائت شد به شرح زیر است:

بر اساس درخواست کمیسیون اقتصادی مجلس و همچنین آقای شریفی نماینده ماکو و با عنایت به دستور هیأت رئیسه مجلس مبنی بر اعمال ماده206 آیین‌نامه داخلی مجلس در خصوص بررسی تخلفات منطقه آزاد ماکو موضوع به کمیسیون اقتصادی جهت رسیدگی ارجاع و پس از بررسی‌های همه جانبه و برگزاری جلسات متعدد با نمایندگان وزارت اطلاعات، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و دیگر دستگاه‌ها و نهادهای متولی و نظارتی نهایتا در جلسه مورخ 27 /1/ 96 اعمال ماده 236 آیین‌نامه داخلی در موضوع مذکور به تصویب رسید سپس نمایندگان اعزامی این کمیسیون در منطقه حضور یافته و پس از نشست با مدیران منطقه، مدیران محترم دستگاه‌های نظارتی گزارش خود را به کمیسیون ارائه نمود. در نهایت گزارش تهیه شده در جلسه مورخ 17 /5/ 96 کمیسیون اقتصادی مطرح و به تصویب رسید اینک گزارش آن جهت انجام تشریفات قانونی مندرج در آیین‌نامه داخلی مجلس و قرائت در صحن علنی تقدیم می‌گردد.

دراجرای ماده 236 آیین‌نامه داخلی نماینده محترم متقاضی سوالات خود را پیرامون مسائل و مشکلات در منطقه آزاد ماکو جهت بررسی به مراجع نظارتی اعلام و کمیته بازرگانی به شرح ذیل نسبت به ارسال سوالات به مراجع ذیربط اقدام نمود.

سوالات مربوط به تخلفات منطقه آزاد ماکو (مستند به ماده 236 آیین‌نامه)

1- علت عدم تمکین مدیرعامل به اجرای قانون مبنی بر تعیین محدوده، اجرا و جابه‌جایی فیزیکی منطقه در بخش شرقی و غربی چیست؟

2- علت عدم اجرای فنس‌کشی جهت محصورسازی منطقه چیست؟

3- علت اعتبار هزینه شده در خارج از منطقه آزاد چیست؟

4- اقلام وارده به منطقه طی سال‌های فعالیت منطقه از بعد تعداد وزن و ارزش به چه میزان است؟

5- علت صدور پروانه‌های مضاعف و اخذ عوارض و اتلاف منابع مالیاتی کشور چیست؟

6- انطباق فرآیند واگذاری املاک با ضوابط قانونی.

7- انطباق نحوه اجرای قوانین در جهت حفظ اراضی ملی و متعلق به سازمان.

8- انطباق تشریفات مناقصات انجام شده در 3 سال اخیر با ضوابط قانونی.

9- بررسی کامل طرح احداث فرودگاه بین‌المللی ماکو (مناقصات- خریدهای داخل – خریدهای خارجی رعایت قوانین و مقررات)

10- انطباق عملیات احداث پارک جدید الاحداث در ماکو از جهت هزینه ها، جانمایی و انتخاب پیمانکار ( و ارتباط آن با طرح احداث هتل در داخل پارک)

11- نحوه تنظیم و مصرف بودجه سازمان و انطباق با قوانین

12- بررسی فرآیند انجام استخدام‌ها در3 سال اخیر و نسبت فامیلی استخدام شدگان با مقامات مسئول منطقه ای و استانی

13- بررسی قراردادهای داکت ضد عفونی خودروهای حامل دام

14- بررسی انطباق مجوزهای صادر شده مضاعف با قوانین و مقررات

15- بررسی میزان کالاهای قاچاق مکشوفه در سه راه ایواوغلی طی سه سال اخیر (از لحاظ تجمیع کالا)؛

16- بررسی اخذ عوارض خروج مسافر از کشور از مرز بازرگان و پلدشت؛

17- چگونگی حراست از اماکن اداری و تاسیسات سازمان و پرداخت وجه به عوامل نیروی انتظامی؛

18- چگونگی اجرای قوانین معادن در منطقه (خام فروشی- تخریب معادن- واگذاری ها)؛

19- بررسی نحوه بکارگیری افراد در مسئولیت ها و انطباق آن ها با ضوابط و مقررات و دلایل عدم تعیین شرایط احراز مشاغل مطابق قانون ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی؛

20- انطباق مجوزهای تغییر کاربردی صادر شده با قوانین و مقررات؛

21- بررسی نحوه اعمال قانون در خصوص صدور پروانه های ساختمان با مقررات و ضوابط؛

22- عملکرد سازمان در خصوص جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز؛

23- بررسی پرداخت های صورت گرفته در قالب هدایای مالی و کالا به افراد و سازمان های خارج از منطقه آزاد و انطباق آن با مقررات؛

24- بررسی مصوبات هیات مدیره و انطباق آن ها با عملکرد مدیرعامل سازمان؛

25-  هزینه و تعداد سفرهای خارجی مدیرعامل و هیات مدیره و تعداد همراهان و دستاوردهای آن برای منطقه آزاد؛

26- سپرده گذاری مازاد در آمد در چه بانکی، کدام شعبه و با چه نرخی صورت گرفته است؟ سود حاصله کجا هزینه شده است؟

27- تعارض ارقام درآمدی اعلامی توسط سازمان منطقه آزاد، دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد با آمار گمرک در بازه زمانی 95-92

28- تعداد مشاورین سازمان، تخصص، نحوه بکارگیری، میزان پرداختی و عملکرد آنان.

در طی ارجاع سوالات بیست و هشت گانه فوق به دستگاه های نظارتی ذیربط، گزارش هایی از سوی دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری به کمیسیون واصل گردید. البته تا زمان تنظیم این گزارش از وزارت اطلاعات پاسخی دریافت نگردیده است. اکنون به تفکیک هرکدام از گزارش ها و به صورت مختصر به شرح زیر قرائت می گردد.

گزارش ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز

ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضمن معرفی نماینده خود جهت همراهی گروه اعزامی به منطقه آزاد جهت بررسی موارد موردنظر پاسخ سوالات موردنظر خود را چند نامه جداگانه به کمیسیون ارسال نمود که آخرین گزارش ستاد مذکور به شرح ذیل می باشد:

۱.موضوع اسناد و مدارک اراده شده توسط نماینده محترم متقاضی در بند هایی در سوالات که به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مرتبط می گردید در ستاد بررسی شده و موضوع تخلف صحت دارد.

۲. با توجه به بررسی های صورت گرفته از مجوز کالاهای وارد شده به فروشگاه میلان در شهر ماکو توسط مدیر وقف اداره صنعت معدن این شهرستان به لحاظ اینکه منطقه فاقد فنس کشی است تخلف محرز می باشد.

۳. طبق بررسی های صورت گرفته از گمرک بازرگان، در میزان کالاهای مسافری نیز مغایرت آماری مشهود می باشد.

گزارش معاون محترم رئیس جمهور

معاون رئیس جمهور نیز همزمان با اعزام کارگروه ویژه به منطقه آزاد ماکو اقدام به معرفی نماینده ویژه خود اقدام و در نهایت گزارش خود را به شرح زیر به کمیسیون ارائه نمودند:

در این گزارش آمده است پس از حضور کارگروه کمیسیون اقتصادی در ماکو در اردیبهشت ماه سال ۹۶ موضوعات فنس کشی، نحوه واگذاری املاک و زمین در حوزه های مختلف نحوه اجرای قوانین در حفظ منابع طبیعی و صدور پروانه ها و... مورد بررسی قرار گرفت که پاسخ برخی سوالات صحیح و قانع کننده و برخی از دستور خارج گردید و تعداد کمی از سوالات نیازمند مطالعه و رسیدگی بیشتر تشخیص داده شد. در پایان مقرر گردید صرفا موارد باقی مانده این گزارش به دستگاه های ذیربط ارجاع و دستگاه های ذیربط مسئول، پاسخ خود را به صورت طبقه بندی به کمیسیون ارائه نمایند.

گزارش سازمان بازرسی کل کشور

سازمان بازرسی کل کشور نیز پاسخ سوالات مربوط را به صورت مکتوب به کمیسیون ارائه نمود که این گزارش در چندین بند مطرح گردید.

۱.موضوع بحث عدم فنس کشی: این موضوع مورد تایید است که فنس کشی انجام نشده و این مورد با قوانین و ضوابط همخوانی نداشته و بخشی از مشکلات مرتبط با عدم فنس کشی است.

۲. بحث انطباق فرایند واگذاری املاک: چندین قرارداد مورد بررسی قرار گرفته است از جمله قرارداد با شرکت چینین، هندی و چند شرکت دیگر در هر کدام از این قراردادها نیز بندهای مغایر با قوانین و مقررات می باشد: قرارداد اول: موضوع با ضوابط و مقرات همخوانی نداشته و اسناد و مدارک مالی آن موجود نیست.

در قراردوم: با بند ۵ ماده ۱۷ اساسنامه مغایرت دارد همچنین با قسمت دوم بند چهار دستورالعمل اجرایی مطابقت ندارد.

در قرارد بعدی در خصوص واگذاری ۵ هکتار زمین، این واگذاری بدون مصوبه هیات مدیره سازمان انجام پذیرفته است. سایر موارد نیز گفته شده است که عمده قراردادها یا با اساسنامه انطباق نداشته یا اینکه بندهای قراردادها موارد قانونی آنها احصا نگردیده است.

به عنوان مثال واگذاری ۴ هکتار زمین شرکت ارس، وند، راه  که این قرارادداد بدون مصوبه هیات مدیره منطقه آزاد ماکو و بندهای یک و پنج و ماده ۱۷۰ اساسنامه نیز رعایت نشده است.

در بررسی بعدی در واگذاری زمین به آقایان الف – م:  در این پرونده تخریب اراضی صورت پذیرفته است.

بند بعدی درخصوص انطباق اجرای قوانین در جهت حفظ اراضی ملی متعلق به سازمان: در این گزارش آمده است که نیازمند بررسی های بیشتر جهت اظهار نظر می باشد.

در موضوع فرایند استخدام ها: در این گزارش ذکر شده ۹۷ نیروی ستادی در منطقه حضور داشته و ۱۴۶ نفر نیروی قراردادی حجمی در ادامه به این موضوع اشاره شده است که برخی از فرزندان مدیران استان در این استخدام ها حضور دارند.

درخصوص نحوه به کارگیری افراد در مسئولیت ها: در این گزارش اشاره شده که این موضوع از اختیارات هیات مدیره سازمان تشخیص شده ولی دستورالعمل و ضوابط مشخصی در این خصوص تدوین نشده است.

درخصوص تغییر کاربری اراضی: برخی موارد مستند به ماده هشت آیین نامه استفاده از زمین ها رعایت نگردیده است.

در خصوص پرداخت در قالب هدایا: در این گزارش موارد به صورت مکتوب و مستند آورده شده است.

گزارش دیوان محاسبات کشور

دیوان محاسبات به عنوان بازوی نظارتی مجلس در حدود وظایف و اختیارات قانونی اقدام به حسابرسی می نماید. در ورود به مناطق آزاد و ویژه علی رغم محدودیت های فراوان از جمله در تفسیر اصل ۵۵ قانون اساسی هیات حسابرسی بنا به تصویب کمیسیون اقتصادی در منطقه آزاد ماکو مستقر گردید و به حسابرسی اسناد و مدارک اقدام نمود.

گزارش دیوان دارای مستندات زیادی است که در آن به همه بندهای سوالات رسیدگی شده است، این گزارش به تخلفات اشاره شده شده است.

در واگذاری زمین ها و نحوه واگذاری ها: نحوه واگذاری مطابق باقوانین و مقررات بوده اما بحث قیمت گذاری دارای ابهام است. قطع به یقین نمی توان به تخلف اشاره کرد و نیازمند بررسی های کارشناسی بیشتری تشخیص داده شده است و ادامه رسیدگی در حال انجام است.

از دیگر تخلفات رسیدگی شده در دیوان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تخلف در خصوص طراحی سازه و سقف فضای اجرای اسکلت و پوشش سقف ترمینال فرودگاه

تخلف درخصوص احداث ساختمان تکنیکال پلاک فرودگاه

تخلف درخصوص طرح اجرای نمای کامپوزیت

قرارداد مربوط به ضدعفونی کردن: این قرارداد مغایر با مفاد ماده ۴ قانون تنظیم دو بوده و به شرکت مربوط تکلیف شده است. در صورتی که محل تامین اعتبار آن مشخص نیست.

موضوع اخذ عوارض: در مناطق آزاد قوانینی وجود دارد که به نیروی انتظامی و مرزبانی اجازه داده میشود جهت انجام وظایف خود تمهیدات و کمک هایی را دریافت نمایند. در بررسی انجام شده مشخص گردید مبالغی نقدی به ناجا پرداخت گردیده که پرداخت وجه نقدی خلاف قانون است. در این خصوص نیروی انتظامی باید بر اساس قانون وجوه دریافتی را به حساب متمرکز دستگاه واریز نماید که به دلیل عدم انجام این کار اجرای قانون از سوی ناجا نیز نقض گردیده است.

همچنین برخی از قراردادهای صوری نیز با برخی از اشخاص تنظیم شده است این اشخاص قرارداد دارند اما مشخص نیست در قبال این قرارداد چه کاری انجام پذیرفته شده است.

در پایان یادآوری می گردد این گزارش بر اساس گزارش های دستگاه های مربوطه و سایر دستگاه ای مرتبط با موضوع و همچنین مستنداتی که این کمیسیون در راستای ایفای وظایف نظارتی محوله با برگزاری جلسات و نشست های متعدد که با مسئولین و مدیران اجرایی و نظارتی برگزار نموده، تهیه گردیده است و کلیه مستندات واصله از دستگاه های نظارتی از جمله: دیوان محاسبات، سازمان بازرسی، معاون پارلمانی رئیس جمهور و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین گزارش نماینده متقاضی اعمال ماده ۲۳۶ به پیوست گزارش ضمیمه گردیده است ضمنا تا زمان تنظیم این گزارش پاسخی از سوی وزارت اطلاعات واصل نگردید.