زیارت اربعین، باب بزرگ توبه و تجدید بندگی است

خبرگزاری شبستان -  سرویس قرآن و معارف: "زیارت اربعین امروز  جلوه های جهانی پیدا کرده و شکوه و عظمت بی نظیری را یافته است به طوری که هر سال افرادی را در بطن جریان شیعه از میان جوان ها و دیگران می بینیم که اربعین برای آن ها تجدید میثاق دوباره با بندگی شده است. جوان هایی که به محضر امام می رسند تا توبه کنند و ناخالصی ها از آن ها زدوده شود و در پیاده روی اربعین حقیقتا باب توبه برای جوان های شیعه باز شده است. آن ها که کج رفته اند می آیند که دوباره از صافی اربعین عبور کنند و ناصافی هایشان گرفته شود. آن ها از این وقعیت نهایت استفاده را می برند و در این مجال دست به دامان ولی خدا می شوند دست به دامن حضرت زینب (س) و بچه های اباعبدالله (ع) می شوند و به یاد آن ها 3 روز پیاده روی می کنند."

 آنچه در ادامه می آید بخش اول گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین امیر گلپور، مسئول کارگاه های آموزشی مرکز قرآن و حدیث حوزه های علمیه سراسرکشور است.

زیارت اربعین در فرهنگ شیعه جایگاه عظیمی دارد و در سال های گذشته می شود گفت انقلابی در این زمینه صورت گرفته و نگاه های میلیون ها شیعه و حتی مسلمان و غیر مسلمان را به خود معطوف کرده است. به عنوان اولین پرسش بفرمایید جایگاه زیارت اربعین در نزد ائمه ما کجاست؟

زیارت اربعین یکی از تاکیداتی است که امام حسن عسکری (ع) نسبت به این مساله عنایت داشته اند و در روایتی از ایشان زیارت اربعین  یکی از پنج نشانه  مومن عنوان می شود. امام حسن عسکری (ع) در این روایت پنچ ویژگی برای مومن یاد می کنند  اولین علامت مومن نماز اوست که امام می فرمایند مومن در هر شبانه روز 52 رکعت نماز می خواند - 17 رکعت نمازهای واجب و 34 رکعت نمازهای مستحبی -. نشانه دیگر مومن بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم در نمازهاست. ویژگی دیگر مومن این است که  در دست راستش انگشتر دارد و ویژگی دیگر این است که پیشانی خود را بر خاک می گذارد. اما نکته مهم در فرمایش امام حسن عسکری (ع) این است که امام بعد از نماز اولین ویژگی را زیارت اباعبدالله (ع) بیان می کنند. یعنی بعد از آن اتصال به خداوند که لحظه لحظه شخص پر می شود از یاد خداوند و آن ارتباط با خدا و سجود و رکوع و به جا آوردن ارکان نماز، دومین ویژگی این است که حضرت سراغ زیارت سیدالشهدا می روند و به نظرم می رسد که می توان این جا این پرسش را مطرح کرد که این چه سر و رازی است که دومین ویژگی مومن زیارت امام معصوم مظلومی بیان می شود که به ناحق در کربلا خونش ریخته می شود. این چه سری است که امام حسن عسکری بعد از توحید بلافاصله اشاره به زیارت اباعبدالله می کند.

من سعی می کنم پاسخ این پرسش را با بیان روایتی از امام باقر (ع) بیان کنم. امام باقر (ع) در روایتی می فرمایند مومن زمانی به حقیقت ایمان می رسد که خدای متعال را بشناسد یعنی صفات جلال و جمال خداوند را دریابد و مهر و محبت خداوند قلب او را تسخیر کند. دوم این که پیغمبرشناس باشد و خلق و خو و جلوه های رهبری پیامبر در مقابل با دوستان و دشمنان را دریابد. ویژگی سوم مومن در روایت امام باقر این است که ائمه را بشناسد و همه امور زندگی فردی و اجتماعی و سیاسی خودش را از عروسی و مهمانی و عزا و همه تعاملات ساحت های گوناگون زندگی اش را برگرداند به امام معصوم و نگاه کند که ببیند پسندها و ناپسندهای امام چیست که او هم همان را بپسند یا از آن ها کناره بگیرد و در نهایت تسلیم امر امام شود این چنین شخصی یک مومن حقیقی است. توجه کنید که امام و هادی و رهبر آن قدر مهم است که اصل امامت بالاتر از نبوت قرار می گیرد و در آیات قرآن هم بر این حقیقت صحه گذاشته می شود. این یعنی چه؟ یعنی اگر کسی خداشناس باشد خدا و پیامبر و کعبه و نماز و قرآن را بشناسد و به این حقایق عمل کند و آن ها را به جا آورد اما اگر امام نداشته باشد از دل این رخداد خوارج و داعش بیرون می اید.  ما امروز نگاه کنید همین جریان چه مصیبتی را برای جهان اسلام و کل جهان به وجود آورده است. آن ها می گویند ما خدا و پیامبر را قبول داریم حج و نماز و زکات و قران را قبول داریم اما وقتی بحث امامت می شود پایشان می لنگد و همان نقصان همه اعمال آن ها را زیر سوال می برند چون هادی و راهبر ندارند.

و امام حسین (ع) به بهترین شکل این نقش را در نهضت خود عیان می سازند. درست است؟

بله، ما در زیارت اربعین داریم که امام حسین (ع) در روز عاشورا خون خودش را برای یاری دین خدا و تعالی مسیر بندگی نثار کرد تا بندگان خدا را از جهالت و حیرت گمراهی بیرون بیاورد.

نکته دیگر این که زیارت اربعین امروز  جلوه های جهانی پیدا کرده و شکوه و عظمت بی نظیری را یافته است به طوری که هر سال افرادی را در بطن جریان شیعه از میان جوان ها و دیگران می بینیم که اربعین برای آن ها تجدید میثاق دوباره با بندگی شده است. در پیاده روی اربعین حقیقتا باب توبه برای جوان های شیعه باز شده است. آن ها که کج رفته اند می آیند که دوباره از صافی اربعین عبور کنند و ناصافی هایشان گرفته شود. آن ها از این واقعیت نهایت استفاده را می برند و در این مجال دست به دامان ولی خدا می شوند دست به دامن حضرت زینب (س) و بچه های اباعبدالله (ع) می شوند و به یاد آن ها 3 روز پیاده روی می کنند. شما در همین مسیر می بینید که مسیحیان و کلیمیان و زرتشتی ها حتی با شیعیان همراهی می کنند و اسباب آسایش زائران را به یاد رقیه 3 سال به یاد بچه های امام فراهم می کند و اهالی و مردم عراق اجازه نمی دهند که کسی رنج ببرد. این به برکت امام حسین (ع) است. این سفره گشوده امام حسین (ع) است و امام حسین (ع) همه رنج ها را خودش کشیده بنابراین مسیر پر از نعمت و مائده است. سفره باکرامتی گسترانده شده و شما در این مسیر به عینه می بینید که نمایشگاهی از ایثار است. نمایشگاهی از سخاوت است. نمایشگاهی از بذل مال در راه معشوق است. نمایشگاه معنویت و نورانیت است و افرادی که در این مسیر گام برمی دارند یاد خدا و ذکر خدا بر لبان آن ها جاری است. شما می بینید که برخی در همین مسیر قرآن ختم کنند. برخی در نماز های جماعت و اول وقت حاضر می شوند و برخی نماز شب را در همین مسیر عاشقی به جا می آورند. آن وقت می بینید که مردم از مال خود به سادگی دست می کشند و انفاق و اطعام می کنند. مردم شریف ایران در کرمانشاه و ایلام تا خوزستان، خانه های خودشان را وقف زائران اباعبدالله می کنند. در واقع امام دارد از قبل این زیارت انسان ها را رشد می دهد و آن ها را در مسیر تعالی و سازندگی درونی قرار می دهد تا آن ها با ملکوت آشتی کنند.