حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا صبوحی، استاد حوزه علمیه قم و کارشناس مرکز تخصصی مهدویت در گفت و گو با خبرنگار مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان در رابطه با «آموزه مهدویت در سیره نبی مکرم اسلام»، اظهار کرد: با توجه به اینکه هدف بزرگ خلقت و بعثت پیامبر گرامی اسلام صل الله علیه وآله در حکومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام محقق خواهد شد از این جهت رسول خدا صل الله علیه وآله درباره حضرت مهدی علیه السلام روایات فراوانی فرموده اند و می توان بزرگترین و بیشترین تعداد از مجموعه بشارات و احادیثی که درباره آن حضرت(عج) نقل شده را از جانب رسول خدا صل الله علیه وآله دانست.
وی افزود: این روایات در دسته های مختلفی تقسیم بندی می شود. برخی از آنها به معرفی شخص حضرت حجت علیه السلام می پردازند. در برخی روایات از ایشان به عنوان دوازدهمین امام یا به عنوان فرزندی از فرزندان پیامبر(ص) تعبیر شده است. گاهی نیز تعبیر «من اهل بیتی»، «من عترتی» یا «من ذریتی» درباره ایشان به کار رفته است.
پیامبر اطاعت از امام مهدی(عج) را همپای اطاعت از خود می دانند
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت تصریح کرد: معرفی حضرت مهدی علیه السلام در مواضع مختلف از سوی رسول گرامی اسلام صل الله علیه وآله چنان اهمیتی دارد که رسول خدا(ص) حتی در روزهای پایانی عمر شریف شان که در بستر بیماری بودند خطاب به حضرت زهرا (س) فرمودند: «سوگند به کسی که جانم در دست اوست شکی نیست که برای این امت مهدی خواهد آمد و او از فرزندان شما خواهد بود.» در تعابیر دیگری نیز رسول خدا(ص) اطاعت از امام عصر علیه السلام را اطاعت از خود عنوان می کنند. به عنوان نمونه نقل است که پیامبر گرامی اسلام صل الله علیه وآله فرمودند: «قائم از فرزندان من و همنام من است؛ سنت او سنت من است؛ او مردم را به شریعت من وا خواهد داشت و آنان را به سوی کتاب خدا فرا خواهد خواند؛ هر کس او را اطاعت کند مرا اطاعت کرده و هر که نافرمانی اش کند مرا نافرمانی کرده؛ هر کس در زمان غیبت انکارش کند مرا انکار کرده و هر که تکذیبش نماید مرا تکذیب نموده است.»، بنابراین، در تعابیر مختلفی رسول خدا صل الله علیه وآله اطاعت از ایشان را اطاعت از شخص خودشان دانسته اند.
حجت الاسلام صبوحی ادامه داد: دسته دیگری از روایات نیز وجود دارد که به آخرالزمان و اینکه در نزدیکی ظهور چه مسایلی در عالم رخ خواهد داد، اشاره می کند. روایات زیادی در این رابطه وجود دارد. در برخی روایات نیز به حکومت آن حضرت(عج) اشاره شده که حکومت ایشان جهانی خواهد بود همچنان که قرآن کریم اشاره می کند: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» رسول خدا صل الله علیه وآله در این باره فرموده اند: «در آن زمان تمام زمین را عدل فرا خواهد گرفت و همه آیین ها و مکتب ها به غیر از اسلام از بین خواهد رفت و تنها اسلام باقی خواهد بود.»
حکومت حضرت مهدی علیه السلام تجلی تمام نمای حکومت پیامبر(ص) است
استاد حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: در این مجال خوب است که به دو نکته اشاره کنم، نخست اینکه چرا رسول گرامی اسلام صل الله علیه وآله در جاهای مختلف حتی در بستر بیماری به امام مهدی علیه السلام اشاره می کنند؟ دلیل این مسئله آن است که حکومت حضرت مهدی علیه السلام تجلی تمام نمای حکومت پیامبر صل الله علیه وآله است که در آن زمان دو ویژگی نیز درباره آن آشکار می شود نخست «مسئله تأویل» است. تأویل به معنای فرجام کار؛ به عبارت دیگر نهالی که پیامبر اسلام صل الله علیه وآله کاشتند در زمان حکومت حضرت مهدی علیه السلام ثمر خواهد داد. پیامبر آمد تا بساط ظلم را برچیند و میان انسان ها اخوت و برادری برقرار کند، جامعه توحیدی باشد، بساط شرک چیده شود و چنین جامعه ای تنها در زمان حکومت امام عصر علیه السلام تحقق خارجی پیدا کرده و به تاویل می رسد.
صبوحی در همین رابطه با اشاره به یک نمونه تاریخی در این زمینه تصریح کرد: «علی ابن حاتم» فرزند حاتم طایی که مسیحی بود در چند فرسخی مدینه زندگی می کرد، در زمان گسترش اسلام می دانست که مسلمانان به زودی به سراغ او و قبیله اش نیز خواهند رفت لذا آماده باش داده بود تا به محض اینکه مسلمانان را دیدند به او اطلاع دهند تا آن مکان را ترک کند. او به محض اطلاع از ورود مسلمانان به میان قبیله خود آنجا را ترک کرد و به شام رفت. خواهرش در این ماجرا اسیر شد. این خواهر روزی در مدینه به محضر پیامبر(ص) عرض کرد: من پدر خویش را از دست داده ام و برادرم در شام است، اگر مقدور است مرا به شام بفرستید. رسول خدا صل الله علیه وآله قبول کرده و او را با کاروانی به شام فرستادند. این خواهر هنگامی که برادرش را یافت از او پرسید که چرا از مسلمانان گریختید؟ ما جز مهربانی از پیامبر اسلام(ص) و اصحابش ندیدیم؛ نشانه هایی که درباره پیامبر آخرالزمان شنیده ایم و در کتاب های ما آمده، در این پیامبر(ص) دیده می شود بنابراین خوب است که به مدینه برویم و اگر این شخص همان پیامبر بود به او ایمان آوریم. «علی ابن حاتم» می گوید: من به نزد پیامبر اسلام(ص) رفتم و وقتی وارد خانه ایشان شدم با دیدن خانه ساده و بی تکلف ایشان با خود اندیشیدم پیامبری که گفته شده دین و آیین او جهانی خواهد شد با این زندگی ساده چگونه جهانی می شود؟ به محض این فکر رسول خدا صل الله علیه وآله به من فرمودند: «به چه چیز می اندیشی؟ این دین روزی چنان گسترده و عالم گیر خواهد شد که یک زن از قسطنطنیه به مکه می آید تا حج انجام دهد و آنچنان در عالم امنیت برقرار خواهد بود که او هیچگونه اذیت و آزاری نخواهد دید.» به عبارتی رسول گرامی اسلام صل الله علیه وآله می دانستند زحماتی که ایشان و اصحاب ایشان متحمل شدند چه عاقبتی خواهد داشت.
برای اجرای عدالت جهانی باید آمادگی های لازم وجود داشته باشد
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت تاکید کرد: مسئله دومی که در عصر ظهور و حکومت جهانی امام مهدی علیه السلام رخ می دهد «تعمیقی» است که در جامعه ایجاد می شود. شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که چرا در زمان شخص رسول خدا صل الله علیه وآله حکومت جهانی توحیدی محقق نشد؟ در پاسخ باید گفت این بشر مانند یک طفل است، در ابتدای زندگی یک طفل او باید مراحل اولیه را طی کند، مدرسه و کلاس های اولیه را بگذراند، مدارج و سطوح علمی مختلف را پشت سر بگذارد تا بتواند به کمال برسد. لذا رهبران الهی بدون ایجاد این شرایط و زمینه های لازم نمی توانند آن هدف بزرگ را اجرا کنند. باید برای اجرای آن عدالت جهانی آمادگی های لازم وجود داشته باشد.
حجت الاسلام صبوحی در پایان خاطرنشان کرد: به تعبیر دیگر می توان گفت باید قابلیت وجود داشته باشد. این قابلیت چه زمانی پیدا می شود؟ وقتی مردم از نظر عقلی و از نظر فکری به آنچنان رشدی رسیده باشند که بتوانند حکومت الهی را تحمل کنند. در زمان امیرالمومنین علیه السلام شخص حضرت(ع) در راس حکومت قرار داشت اما مردمی که بتوانند این بار ولایت را به دوش بکشند، وجود نداشتند. اما در زمان حکومت امام عصر علیه السلام مردم به رشد و بلوغ فکری می رسند و آن روز، روز قدرت اسلام خواهد بود؛ قدرتی که بساط تمام پلیدی ها و زشتی ها را برمی چیند.
نظر شما