به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، دکتر قطب‌الدین صادقی، کارگردان، بازیگر، پژوهشگر و نویسنده عصر امروز در نخستین نشست تخصصی بیستمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی با عنوان تکنولوژی قصه‌گویی که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، گفت: از بامداد اولیه گردهمایی انسان‌ها زمانی که شب‌ها گرد آتش جمع می‌شدند یکی از روش‌هایی که ابداع شد، روایت بود، این امر برای فایق آمدن بر ترس و تاریکی ترفند خوبی بود. امروزه برای دور شدن از دلشوره‌ها شب‌ها در خانه روبروی تلویزیون می‌نشینیم.
دکتر صادقی ادامه داد: انگیزه روایت تنها فایق آمدن بر ترس و گریز نبود. روایت یک امر حماسی است، بشر دو روش ابداع کرد، اولین روش ابداع آیین‌ها برای کرنش در برابر ماورای الطبیعه بود، راه دوم جنگ و حماسه بود. جمع کردن اطلاعات و انتقال آن به نسل‌های بعد روایت است، روایت انتقال دانش است، ما اطلاعات را جمع می کنیم و یک نفر که داناست آن را روایت می‌کند، در ذات روایت دانش و انباشت دانش وجود دارد، اراده بزرگ انسان‌ها در روایت است.
وی با بیان اینکه هیچ قصه‌ای فاقد نکات مثبت نیست، عنوان کرد: قصه علی و غول جنگل برای آموزش شجاعت و استفاده از عقل و منطق در مواجهه با دشمن است. مدت زمان بسیار طولانی بشر خوشه‌چین طبیعت بود. 10 هزار سال پیش بشر یک جانشین شد، دانش روایت شد، در دوره هخامنشی خطی نداریم، در آن زمان خط میخی بود، سواد برای اقلیت ممتاز بود؛ هزاران سال فرهنگ شفاهی و روایی بود که بین جامعه انسجام به وجود می‌آورد. در یک لحظه این شکست و خط و کتابت آمد، بعد فرهنگ تصویری آمد از طریق تلویزیون و سینما، به مرور بشر از تصویر اشباع شد.
این بازیگر و کارگردان تصریح کرد: در فرانسه دیدم که جامعه اروپایی در تصویر به اشباع رسیده است، آنها 600 کانال تلویزیونی دارند. جامعه اروپایی اهل فرهنگ به این نتیجه رسیدند که تصویر را کنار بگذارند. در خانه‌های روشنفکران فرانسوی تلویزیون پیدا نمی‌کنید اما رادیو بله. اروپا در زمینه هنرهای نمایشی به این نتیجه رسید که به کلمه برگردد، انرژی کلمه غیر قابل تصور است، روایت‌های زیادی از رادیو فرانسه شنیدم. نفس روایت دوباره برگشته است برای اینکه لذت کشف شخصی در روایت وجود دارد. قدرت خلاق در ذهن شنونده برای رشد عواطف، شخصیت و توسعه اندیشه او کارساز است.
دکتر صادقی با اشاره به تکنیک های روایت بیان کرد: اولین تکنیکی که بشر برای جذابیت روایت ابداع کرد روایت توأم با حرکت است. جاهایی است که حرکت تکیه‌گاه روایت است. اساس روایت اساسا بر گذشته است. در روایت در نقطه عطف تکیه را روی درام می گذارد، کل میدان را به درام نمی دهند. یکی از تکنیک های درخشان به روایت این است که تکیه‌گاهش در نقاط عطف به عمل است.
این نویسنده و مترجم سودجستن از ساز و آواز را از دیگر تکنیک‌های روایت دانست و افزود: روایت فقط برای سرگرمی و تزیین مجالس نیست و برای زنده نگه داشتن فرهنگ است. سومین تکنیک در روایت تکیه بر تفسیر است. شمایل‌گردانی در این بخش قرار می گیرد، از شمایل‌گردانی بزرگتر پرده برداری است، این تکنیک امروز هم از طریق کلیپ تکرار شده است. از بابت این مقایسه عذر می خواهم زیرا کلیپ آنچنان بی ثباتی در ذهن ما ایجاد می کند که دیدن و ندیدنش فرق نمی کند.
دکتر صادقی چهارمین تکنیک در روایت را نمایش عنوان کرد و گفت: این تکنیک از همه جذاب تر است. در مدارس فرانسه در کلاس ادبیات برای فهم و درک بیشتر معانی تکیه‌‌هایی از ادبیات را به نمایش درمی آورند، با نمایشی که خود بچه‌ها تدارک دیدند. نمایش جذاب است اگر به کمک ادبیات بیاید. مفاهیم، زیبایی شناسی و ظرافت های ادبی را می توان از طریق نمایش به بچه ها منتقل کرد. این 4 تکنیک در روایت 4 تکنیک پایه است؛ امیدوارم بتوانیم با توجه به کم شدن جذابیت کتاب در جامعه مان از طریق روایت یک بار دیگر فرهنگ خود را زنده نگه داریم و به حرکت درآوریم. متاسفانه امروز تیراژ کتاب به 200 هم رسیده است، جامعه ما به شدت به فرهنگ کتاب پشت کرده، یکی از راه های جبران از طریق روایت است به شرطی که از پایه یعنی از دبستان شروع کنیم، لذتی که از طریق روایت منتقل می شود کمتر از تصویر نیست.
نظر شما