سبک زندگی از مصادیق استقلال ملت ها است/بین اسلام و ایران تضاد و تعارضی نمی بینم

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، آیین اختتامیه اولین جشنواره ملی کتاب سال سبک زندگی، صبح یکشنبه، بیستم اسفند در تالار فردوسی دانشگاه تهران برگزار شد.

در این مراسم، غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی طی سخنانی اظهار کرد: موضوع «سبک زندگی اسلامی» عنوان جدیدی است که نخستین بار به صورت رسمی در سال 91 از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد، البته قبل از آن در کتب علوم اجتماعی و برخی محافل علمی مطرح بود اما طرح آن از جانب نظام جمهوری اسلامی عنوان جدیدی است.

وی ادامه داد: این عنوان با اینکه جدید است اما از نظر موضوع، قدیمی محسوب می شود، اصولا انسان تا وقتی از یک ورطه خارج نشود به آن توجه نمی کند. مردم ما صدها سال با فرهنگ اسلامی زندگی می کردند اما کسی نمی گفت این کاری که می کنید فرهنگ است.

حدادعادل تصریح کرد: این روزها کلمه فرهنگ فراوان به کار می رود و علت آن است که از بیرون به این پدیده نگاه می کنیم، سبک زندگی نیز همین طور است و به طور کلی سبک شامل این قاعده می شود، توجه به سبک مستلزم خودآگاهی است، سبک از علم به علم پدید می آید. سبک، معرفت درجه دوم است؛ مردم ما قرن ها با سبک زندگی اسلامی ایرانی زیسته اند تا اینکه از آغاز دوران تجدد یعنی دو قرن پیش که با تمدن غربی مواجه شدند تکانی خورده و سبک زندگی دیگری در برابرشان قرار گرفته تا جایی که آرام آرام این خودآگاهی که به آن اشاره داشتم، شدت یافت و امروز این فاصله شدیدتر شده است.

حدادعادل افزود: هر جا از سبک زندگی اسلامی سخن می گوییم یک ایرانی هم دنبال آن است. بین اسلام و ایران تضاد و تعارضی نمی بینم. من موضوع سبک زندگی اسلامی را یک موضوع مظلوم می دانم یعنی از روزی که این مطلب از سوی رهبری بیان شد در مجموعه قوای سه گانه، مسئولان و مردم به آن توجه نشده و به جای اینکه این موضوع در متن قرار بگیرد، به حاشیه رفته است، حال برای اینکه از حاشیه به متن بیاید برگزاری این جشنواره قابل تقدیر است.

وی با اشاره به تعریف سبک زندگی و ویژگی های آن، گفت: زندگی ما در رابطه ای که با غیر خودمان داریم، قابل شناسایی است، اینکه نسبت به خودمان چه وظایفی داریم، خودمان در زندگی شخصی مان چه کارهایی باید انجام دهیم و دیگران از خانواده گرفته تا همسایه و مردم و هموطنان چطور رابطه شان در سبک زندگی اسلامی تعریف می شود، مساله و موضوع است. این مسئله در مورد طبیعت نیز صدق می کند.

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی در ادامه تاکید کرد: بنابر این، از مباحثی که در سبک زندگی اسلامی مطرح می شود، یک سر آن به طبیعت باز می گردد، اینکه پدران ما وقتی کمتر از یک کف دست نان روی زمین افتاده بود آن را برداشته و می بوسیدند و روی طاقچه می گذاشتند تا کسی پایش را روی نان نگذارد، نشان از احترام به طبیعت بود.

سبک زندگی مثل هوا در همه جای زندگی غوطه ور است

وی ادامه داد: همه این ارتباطات زیر چتر بالاتر قرار دارد و آن ارتباط با خدا است، اگر چنین نگاه کنیم آن وقت خواهیم دید که سبک زندگی اسلامی بر همه چیز اثر می گذارد. سبک زندگی اسلامی مثل هوا در همه شئون زندگی فردی و اجتماعی ما غوطه ور است.

حدادعادل در بخش دیگری از مباحث خود بیان کرد: برای مثال در عرصه هایی چون خداشناسی، دینداری، اخلاق، زندگی خانوادگی و همچنین در مباحثی مثل روانشناسی اعم از روانشناسی فردی و اجتماعی در جامعه شناسی چقدر توانسته‌ایم بر اساس سطح زندگی اسلامی تعریف کنیم، آیا ترجمه کتاب های جامعه شناسی آمریکا و تدریس آن در دانشگاه ها با فرهنگ ما سازگاری دارد؟

عضو شورای انقلاب فرهنگی ابراز کرد: حوزه دیگر اقتصاد است که برخی میل به کاهلی و تنبلی دارند و می خواهند در ابتدای جوانی با دو سال کار کردن میلیاردر شوند. در گذشته قناعتی بود، این قناعت کجا رفته؟ حالا همه می خواهند هرچه زودتر و بیشتر و با کار کردن کمتر پولدار شوند. سبک زندگی در تبلیغات ما، در رسانه ها و فضای مجازی، در معماری، هنر و ادبیات و به طور کلی فرهنگ جایگاه ویژه ای دارد و هیچ جایی نیست که سبک زندگی در آن جایی نداشته باشد.

سبک زندگی از نشانه های استقلال ملت ها است

حدادعادل با بیان اینکه باید در هوای سبک زندگی تنفس کرد، گفت: این هوا آلوده و دچار انواع عیب ها شده است. سبک زندگی مستقل برای هر کشوری بارزترین جلوه استقلال است و اگر هر ملتی حقیقتا پایبند به استقلال باشد این استقلال با شعارها محقق نمی شود بلکه با رعایت ویژگی های سبک زندگی تحقق خواهد یافت.

وی در بخش دیگری از مباحث خود با بیان اینکه مقام معظم رهبری غیر از گفتمان سبک زندگی اسلامی گفتمان مهم دیگری را نیز طرح کردند، افزود: این گفتمان اقتصاد مقاومتی است، هر کس به استقلال و عزت ایران معتقد باشد تصدیق می کند «اقتصاد مقاومتی» بهترین راه است و دشمن امروز جنگ اقتصادی را به ما تحمیل کرده تا در درازمدت سبب فرسایش قوای ما شود و بعد با یک کودتا و حمله نظامی بتواند به نتیجه برسد. جنگ اقتصادی رکن مهمی از نقشه دشمن برای براندازی نظام ماست.

حدادعادل ادامه داد: اقتصاد مقاومتی و سبک زندگی اسلامی لازم و ملزوم هم و دو روی یک سکه هستند. به همان اندازه که اقتصاد مقاومتی در حاشیه است سبک زندگی نیز به حاشیه رفته، است. ما نمی توانیم پای ماهواره بنشینیم و شاهد باشیم که میزگردی برای ضربه زدن به اقتصاد ما تشکیل داده اند مثلا نظام ما تصمیم گرفته تا برای حل مشکل ارز از فردا اقداماتی انجام شود. بی بی سی میزگردی را برای خنثی کردن این تصمیم برگزار می کند و دو کارشناس پای دوربین و یک نفر از راه دور حرف می زنند و بحث می کنند چطور تصمیمی که دولت گرفته را خنثی کنند، بعد پای همین تلویزیون یا هر ماهواره دیگر تبلیغات لوازم آرایشی که وارد ایران می کنند، انجام می شود و شماره تلفن تماس داخل کشور را برای خرید اعلام می کنند، یعنی همزمان با فشار ارزی مصرف ارزی را به نفع خودشان تبلیغ می کنند.

غربزدگی حساسیت مقابل تفوذ را از بین می برد

وی گفت: مسئله دیگر در مورد نفوذ است که رهبری نسبت به آن هشدار داده بودند. بعد از برجام که عده ای ذوق زده شده شدند، رهبری فردای آن روز خطر نفوذ را گوشزد کردند که هیچ بستری نفوذ را بیشتر از زندگی غربی فراهم نمی کند. نفوذ در محیط سبک زندگی غربی رشد می کند و ملتی که غرب زده شد، حساسیت خود را در برابر نفوذ از دست می دهد.

حداد عادل با بیان اینکه گفتمان سبک زندگی اسلامی ایرانی مظلوم مانده است، تصریح کرد: به جای نوحه و تاسف در سبک زندگی اسلامی باید بپرسیم که چه کار باید کرد تا این سبک زندگی محقق شود. من در این رابطه چند نکته را عنوان می کنم نخست آنکه باید به جای کلی گویی به مصادیق توجه کنیم، زندگی عرصه مصادیق است یعنی هر جا بیاییم و وارسی کنیم که کجا اسلامی و کجا غیراسلامی است مثلا در مورد ازدواج، مجالس پرهزینه ای که برخی حتی برای یک شب صد میلیون هزینه می شود، اسلامی است.

وی با بیان اینکه در سبک زندگی اسلامی نباید نسبت به معنای اجتماعی بی اعتنا باشیم، تاکید کرد: ملت ما قرن ها سبک زندگی اسلامی داشت و این سبک در کتاب های ادبی و اخلاقی ما متبلور بود. گلستان سعدی از سال 656 تا همین اواخر کتاب درسی تمام کسانی بود که می خواستند سواد فارسی را از ایران و خارج از ایران یاد بگیرند، در واقع سنت ادبی و انواع سنت های ما ظرفیت خوبی برای سبک زندگی اسلامی است.

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصریح کرد: باید همه امکانات را برای حفظ و احیای گسترش سبک زندگی اسلامی به کار بگیریم، آموزش و پرورش، روحانیت، دانشگاه و هر جا هر کاری می تواند باید انجام داده شود. کسانی که اهل منبر هستند باید آماده شوند تا به طور غیرمستقیم درباره سبک زندگی اسلامی صحبت کنند، تقریبا هیچکس در جامعه نیست که خواسته یا ناخواسته پای صحبت یک روحانی ننشیند، صدا و سیما نیز لازم نیست مداوما سخنرانی یا میزگرد برگزار کند اما به کسانی که فیلمنامه و نمایشنامه می نویسند و طراحی می کنند می تواند بگوید که برای مثال دکور کارهایشان طوری طراحی کنند که موید سبک زندگی اسلامی باشد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: همچنین آموزش و پرورش ما از دوران مهدکودک باید این مسئله را آغاز و جزء به جزء بررسی کند، تربیت معلم که بیشترین ظرفیت سازندگی فکری و اجتماعی را داراست باید معلمان را با سبک زندگی اسلامی مواجه کند.