به گزارش خبرگزاری شبستان، «اندونزی» بزرگترین کشور مجمع الجزایری جهان و پرجمعیت ترین کشور اسلامی، است که می توان گفت که به طور تقریبی اسلام و قرآن با یکدیگر در این کشور همگام شدند اما نمی توان با تاکید گفت که حفظ قرآن از چه زمانی در این کشور آغاز شده است.
اسلام در اوایل قرن 13 میلادی توسط گروهی از اعراب، مهاجران هندی و ایرانی مسلمانان وارد شمالی ترین نقطه جزیره سوماترا شد و از این زمان به بعد بود که طوایف اندونزی دسته به دسته به دین اسلام گرویدند.
اگرچه برخی می گویند که تاریخ وورد اسلام به این کشور به سال 494 هجری قمری مطابق با 1100 میلادی برمی گردد چرا که بر روی سنگ قبر به دست آمده در جاوه نوشته شده فاطمه بنت میمون فوت 1082 میلادی.
بر همین اساس، شواهد تاریخی نشان می دهد که اسلام در قرون اولیه هجری وارد مجمع الجزایری شد؛ اگرچه در طول تاریخ اندونزی ادیان دیگر همچون هندو و بودا از هند و مسیحیت از کشورهای استعماری اروپایی به ویژه هلند بر این کشور تاثیر گذاشته اند؛ اما جریان اسلام به این کشور بر مذاهب هند و بودایی فائق آمد و حتی ورود مسیحیت نیز نتوانست از رشد و پیشرفت اسلام بکاهد.
با ورود گروهی از مسلمانان مهاجر ایرانی به همراه مهاجران هندی، مغولی که در اوایل قرن سیزدهم میلادی وارد پاسای و پرلاک در جزیره سوماترا شدند، راه مذهب تشییع نیز بر این مجمع الجزایر باز شد و تعداد زیادی از مردم این سرزمین به سوی مذهب تشیع گرویدند.
در بسیاری از شهرهای اندونزی در روزهای تاسوعا و عاشورا به یاد اباعبدالله الحسین، سالار شهیدان کربلا تابوت نمادینی را با آداب و رسوم ویژه حمل می کنند و دو نوع شیربرنج به دو رنگ سفید به نام حضرت «امام حسن مجتبی» (ع) و قرمز به نام حضرت «امام حسین» (ع) در این ایام تهیه می کنند.برخی معتقدند که رنگ پرچم اندونزی را که سفید و قرمز است می توان بیرق شیعی دانست.
امروز برخی از علویان جعفری در این سرزمین با حوزه علمیه نجف ارتباط دارند و در ترویج مذهب اهل بیت در بزرگترین مجمع الجزایر جهان فعال هستند.
در آغاز قرن 20 میلادی با بازگشایی کانال سوئز، ارتباط بین اندونزی و کشورهای عربی به ویژه مصر و عربستان آغاز شد و مسلمانان این فرصت را برای ادای فریضه حج و آموختن علوم دینی در گستره قران کریم مغتنم شمردند و به مکه مکرمه و مدینه منوره عزیمت کردند. به طوری که ساکنان اندونزی که برای کسب علم در مدینه منوره سکونت می کنند، بیشمارند.
حضور مسلمانان و سفر آنها به عربستان و مصر منجر به کاهش تعداد شیعیان شد و اکثریت سنیهای این سرزمین را سنی های شافعی تشکیل می دهند. با این حال شافعی ها و شیعیان در این کشور با یکدیگر روابط خوب و حسنه ای دارند و در کنار یکدیگر برای ارتقا و اعتلای اسلام و قرآن تلاش می کنند.
اگرچه تاسف بار است که دولت این سرزمین اسلامی با 95 درصد مسلمان خود را دولتی اسلامی نمی داند و ایدئولوژی پانجاسیلایی را مبنای حکومت خود قرار داده است و در قانون اساسی آن، اسلام به عنوان دین رسمی ذکر نشده و این مسئله نشانه نفوذ قدرت مسیحیان در حکومت مرکزی است.
پس از ورود اسلام به اندونزی، مبلغان و علمای دینی همچون کشورهای دیگر آموزش دین به ملت اندونزی را آغاز کردند و تلاوت قرآن نخستین اقدامی بود که مبلغان و علمای دینی در مراحل اولیه به آموزش آن همت گماشتند.
در آغاز کلاسها و محافل آموزش قرآن فردی و تبلیغی بود و با گذشت زمان این کلاسها و محافل رشد و توسعه یافتند. تلاوت قرآن در ابتدا با نغمه های خاص اندونزی بود و با گذشت زمان در تلاوت قرآن تغییراتی ایجاد شد.
مسلمانان این سرزمین که برای کسب علم و فراگیری قرآن به مکه و مدینه منوره عزیمت کرده بودند، برای آموزش تعالیم دین اسلام به ملت اندونزی به کشور خود بازگشتند و برخی از آنها نیز در مکه و مدینه باقی ماندند تا جزو علمای دینی شدند و به آموزش دین اسلام و تالیف کتابهای تفسیری اقدام کردند و این کتابها از علوم قابل تدریس و رشد دهنده حفظ قرآن کریم در اندونزی است.
با کثرت و افزایش تعداد قاریان و حافظان، نتیجه آموزش و تعلیم در موسسه های قرآن در برخی از شهرهای اندونزی آن شد که به تهذیب و پیشرفت قرائت و حفظ قرآن نیاز است.
به همین دلیل، قاریان و حافظان مشهور آن عصر همچون الحاج عبدالقدیر، الحاج دامان هوری، الحاج صالح مامون، الحاج منتهی، الحاج عدلان علی، الحاج زینی مفتاح و الحاج ادریس کمالی ظهور کردند.
در سال 1950 میلادی جمعیت قاریان و حافظان تاسیس شد که مرکز آن در سورابایا قرار داشت و سپس به جاکارتا منتقل شد. این جمعیت در سایه جمعیت نهضت علما فعالیت می کرد، «جمعیت حافظان» در جاوای میانه، «نهضت قاریان و حافظان» در جومبانگ جاوای شرقی، «جمعیت وحدت قاریان و حافظان» در سولاویسی جنوبی، «انجمن طلاب علم قرآن» در بانجار مامین، «مدرسه قرآن» در بالینبانگ و «جمعیت قاریان» در میدان سوماترای شمالی از جمعیت های قرآنی وابسته به جمعیت نهضت علما بود که در شهرهای مختلف اندونزی با هدف ترویج قرائت و حفظ قرآن فعالیت می کردند.
اما با گذشت زمان این جمعیت ها مستقل شدند و موسسه ها و دارالقرآن های متعددی توسط قاریان مشهور و طراز اول در شهرهای این سرزمین تاسیس شد.
الحاج «عبدالمهیمن زین» به همراه الحاج «یوسف مشهر» در سال 1971 میلادی اقدام به تاسیس مدرسه قرآنی در تیبه ارینگ جومبانگ کرد. این مدرسه به خوبی تا امروز رشد و پیشرفت کرده است؛ به طوری که از این مدرسه قاریان و حافظان بی شماری همچون الحاج" شام امیریونس"، «ابوعزیز» و الحاج «مزروکی» فارغ التحصیل شده اند که به تاسیس موسسه های قرآنی درماکاسر، باسورووان همت گماشتند.
همچنین الحاج «احمد زینی مفتاح» و الحاج «حسین امین» از قاریان برجسته اندونزی در سال 1955 میلادی اقدام به توسعه آموزش حفظ قرآن در این سرزمین کردند؛ اگرچه الحاج «عدلان علی» پیش از سال 1950 میلادی به آموزش حفظ قرآن اقدام کرد و تدریس قرآن را با پنج دانشجو آغاز کرد و سپس صدها حافظ را به جامعه اندونزی تحویل داد که برای گسترش قرآن در سراسر این سرزمین مستقر شدند.
الحاج «احمد الزینی مفتاح» در سال 1960 تدریس حفظ قرآن را در مادورا آغاز کرد و در سال 1971 به همراه استاد دکتر «ابراهیم حسین ل.م.ل» رئیس ارتباطات امور خارجه در وزارت امور دینی وقت آن زمان و الحاج «احمد دطلان» وزیر امور دینی وقت آن زمان دانشگاه علوم قرآنی را تاسیس کردند.
دانشگاه علوم قرآنی که حفظ قرآن را در این کشور شاخص کرد. علوم قرآنی را برای دانشجویان مرد تدریس می کرد و موسسه علوم قرآنی وابسته به این دانشگاه برای آموزش دانشجویان زن احداث شد. در مرحله اول این موسسه 21 نفر از خواهران اندونزیایی فارغ التحصیل شدند و هر کدام از آنها برای گسترش علوم قرآنی و آموزش قرآن به بانوان موسسه های حفظ قرآنی را در شهرهای مختلف اندونزی تاسیس کردند.
امروز این سرزمین در دل خود قاریان و حافظان بی شماری را با تلاش وهمت استادان علوم قرآنی نهفته است و حفظ قرآن با هدف تاسی به آن همچنان در اندونزی ادامه داد.
حفظ قرآن کریم به واسطه برپایی مسابقه های حفظ قرآن کریم رشد یافت. یکی از مسابقه های حفظ قرآن در سطح ملی که به طور رسمی برگزار شد. مسابقه ملی تلاوت قرآن با حضور 45 حافظ مرد و زن در جاکارتا در سال 1983 با موافقت دفتر استان جاکارتا بود.
برنامه مسابقه حفظ قرآن از طریق محافل آموزشی در سطح منطقه جاکارتا که آن را موسسه گسترش تلاوت قرآن در سال 1978 در این منطقه برگزار کرد، رشد یافت.
مواد مسابقه این دوره قرآنی حفظ سوره یس، دخان، سجده و ملک بود و این مسابقه تجربه های خوب و پیشنهادی درباره تعداد شرکت کنندگان، چگونگی برپایی مسابقه و هیئت داوران را برای مسئولان قرآنی دربرداشت، به طوری که موسسه گسترش تلاوت قرآن در اندونزی همایش ملی را برای نحوه برگزاری مسابقه ها برگزار کرد که مسئولان تصمیم گرفتند که مسابقه حفظ قرآن یکی از برنامه های مسابقه قرآنی در سطح ملی باشد. این مسئولان قرآنی در پیشنهادی مورد توافق را در سال 1981 در مسابقه تلاوت قرآن باندا آشیه اجرایی کردند.
رتبه های برتر مسابقه های قرآنی اندونزی در طول زمان اقدام به تاسیس موسسه های حفظ قرآن کردند به طور مثال "محمد طبری طه" که مسابقه حفظ قرآن در سال 1986 رتبه اول را کسب کرد، از سال 1990 تاکنون به گسترش حفظ قرآن در برنی دارالسلام همت گماشته است.
گسترش آموزش حفظ قرآن در اندونزی دلیلی بر افزایش تعداد حافظان زن و مرد در بزرگترین کشور مجمع الجزایری جهان است و هرگز حافظان قرآنی تعلیم و تعلم این کتاب الهی را از یاد نبرده اند و خداوند آنها را در این راه پایدارتر می کند.
نظر شما