عطار، عرفان را از گوشه خانقاه ها به میان عوام کشاند/کتاب منطق الطیر از کثرت وجود به وحدت وجود منتهی می شود

دکتر حسین علی پاشا پاسندی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر امروز (23 فروردین) در خصوص تاثیر عطار نیشابوری بر شعر و ادب فارسی و عرفان عطار در گفتگو با خبرگزاری .در ساری گفت: شیخ فرالدین عطار نیشابوری از شاعران بزرگ ادبیات فارسی و از نامداران عرصه عرفان است که آثاری بسیار خوب را در عرصه شعر و عرفان به پیشگاه ادب دوستان تقدیم کرد.

عطار نماد ادبیات عارفانه و صوفیانه است

پاشا ادامه داد: این شاعر جز شاعران درجه یک زبان فارسی است که در قرن ششم و هفتم زندگی می کردند و نماد ادبیات عارفانه و صوفیانه هستند و بعد از غرنوی وارد کردن اصطلاحات عرفانی را باید از عطار بدانیم.

وی اظهار کرد: بسیاری از شاعران که بعد از عطار آمدند از وی تاثیرپذیر هستند و مولوی به صراحت اعلام می کند «هفت شرح عشق را عطار گشت    ما هنوز اندرخم یک کوچه ایم» و تا آن حد مولانا به عطار معتقد است که وی را به روح، تشبیه می کند.

شاعران در وادی عرفان تحت تاثیر افکار و اندیشه و زبان عطار بودند

پاشا بیان کرد:  بهتر است اگر بگوییم شاعرانی که در وادی عرفان آمدند و وارد شعر عرفانی شدند به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر افکار و اندیشه و زبان عطار بودند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی ابراز کرد: از سعدی تا حافظ تا قرن نهم پس از اینکه عطار، تذکره اولیا را گردآوری کرد که عرفای نامدار ایران را در خود دارد و به تاسی از عطار، شاعران دیگر هم آمدند و به آثاری که به زندگی عرفا می پردازد، تاکید دارد که از جمله بارزترین آن، جامی در نفحات الانس در سبک و سیاق عطار و الگوگیری از تذکره الاولیا، جامی عرفا و شاعران را با کمی تغییر گردآوری کرد.

کتاب منطق الطیر از کثرت وجود به وحدت وجود، منتهی می شود

پاشا گفت: کتاب منطق الطیر کتاب بسیار خوبی است یک اثری که از کثرت وجود به وحدت وجود، منتهی می شود و این کتاب نیز تعالیم صوفیه را در خود نمایان کرد.

وی اظهار کرد: کتاب های دیگر عطار نیشابوری نیز همینطور تعالیم صوفیه را نشان می دهد و موجب می شود که عرفای دیگری نیز در این وادی قدم بگذارند.

عطار و سنایی جز پیشگامان کاربرد اصطلاحات صوفیانه ادبی و مفاهیم در شعر فارسی بودند

پاشا در خصوص تاثیر عطار بر آثار و ادبیات فارسی بیان کرد: عطار و سنایی جز پیشگامان کاربرد اصطلاحات صوفیانه ادبی و مفاهیم در شعر فارسی بودند به همین دلیل این تاثیر مثبت بر ظرفیت محتوایی شعر فارسی به ویژه بعد از پیدایش سبک عراقی به طور کامل مشهود بود.

این استاد ادامه داد: در واقع خدمت عطار، سنایی و مولوی هم به عرفان اسلامی ایرانی و هم به شعر فارسی اینگونه بود که توانستند بسیاری از مفاهیم سنگین و غیر قابل درک عرفانی برای عامه را با زبان شاعرانه و خوب همراه با تمثیل های نغز و شیوا بیان می کند.

وی تصریح کرد: در کنار آن از داستان های بسیار ساده و پرمحتوا که توام با یک زبان ساده تاثیرگذار بود، مطالب عرفان را تبیین کنند در واقع عرفان را از گوشه خانقاه ها و مراکز عرفانی به میان عوام کشاندند چیزی که در زندگی ابوسعید ابوالخیر هم مشهود است.

عطار، عرفان را با خلق آثاری همه فهم و مردمی ساخت

پاشا ابراز کرد: ابوسعید ابوالخیر با رفتن بین مردم، عرفان را مردمی کرد و باعث شد تا مردم، عرفان را لمس کنند که عطار نیز در آثارش اینگونه عمل کرد و عرفان را با خلق آثاری همه فهم و مردمی ساخت.  

به گزارش شبستان، 25 فروردین به روز بزرگداشت عطار نیشابوری نامگذاری شده است.