از حضور اولیور استون آمریکایی در ایران تا عصبانیت صهیونیست‌ها از برپایی جشنواره جهانی فیلم فجر

به گزارش خبرنگار سینمایی شبستان، نشست خبری «سیدرضا میرکریمی» دبیر سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر با حضور مدیران بخش های مختلف این دوره جشنواره و اهالی رسانه در پردیس چارسو، محل برگزاری جشنواره برگزار شد.

 

به دنبال دوست یابی برای سینمای ایران هستیم

میرکریمی در ابتدای این نشست با بیان اینکه امسال چهارمین دوره استقلال جشنواره جهانی از بخش ملی را پیش رو داریم، گفت: برای این جداسازی کار کارشناسانه زیادی انجام شد و سعی بر این بود از اتلاف هزینه جلوگیری شود. جشنواره در این دوره سعی کرد پراکندگی خوبی را شاهد باشد و من مسئولیت این کار را به اتکای یک تیم خوب و با تجربه که در زمینه بین الملل کار کرده اند انجام می دهم. ضمن اینکه هدفگذاری ما برگزاری رویدادی هم تراز شهره و آوازه سینمای ایران بود. ما در جشنواره جهانی فیلم فجر به دنبال این هستیم که به کشورها و فیلمسازانی که آرمان های مشترکی با ما دارند توجه کنیم. همچنین سینمایی که در آن اخلاقیات، ارزش ها و کرامات انسانی مورد توجه است در این جشنواره مدنظر قرار می گیرد. 

 

وی با تاکید بر اینکه به دنبال دوست یابی برای سینمای ایران هستیم، افزود: با وجود اینکه به مرز جغرافیایی خاصی قائل نیستیم و دوست داریم از همه جای جهان آثاری داشته باشیم، ولی با کشورهایی که هم آرمان و آیین ما باشند تعامل بیشتری داریم.

 

دبیر سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر با اشاره به ظرفیت های زیاد سینمای ایران که کمتر به آنها توجه شده است، بیان کرد: ما باید در این حوزه بیشتر سرمایه گذاری کنیم و اصولا هرگونه سرمایه گذاری در این بخش خوب است. طبیعتا جشنواره جهانی فیلم فجر هم مثل بقیه جشنواره های جهان دارای اهداف ملی است و تمرکز ما روی این قضیه است. طی یک سال گذشته درباره رویکرد جشنواره صحبت های زیادی کرده ام که تبادلات سینمایی ایران با منطقه و جهان از جمله اهداف اصلی ما محسوب می شود.

 

وی در ادامه برخی از اهداف جشنواره را برشمرد که عبارتند از: برخورداری از جایگاه برتر فرهنگی در منطقه خاورمیانه در کوتاه مدت و آسیانه میانه در میان مدت، معرفی آثار سینمای جهان با مضامین اخلاق گرا که با مبانی اخلاقی فرهنگ ما همسو باشد، افزایش سطح آگاهی عمومی جهان درباره سینمای ایران، پرداختن میان رشته ای پژوهشگران در رشته های علوم انسانی با تکیه بر پژوهش های علمی و حرکت در مسیر دیپلماسی عمومی کشور و ارایه تصویری شفاف از ایران.

 

 

میرکریمی با بیان اینکه آنچه یک جشنواره را دارای شناسنامه و اعتبار می کند مشخص بودن آیین نامه جشنواره و تغییرات حداقلی در ساختار آن است، گفت: در سه سال گذشته خیلی اصرار داشتیم که تغییراتمان در جشنواره اندک باشد و هر سال درصدد ضعف ها هستیم و به همین دلیل کمترین تغییرات را در مدیریت و ساختار شاهد هستیم. کمترین تغییر مدیریتی در سه سال اتفاق افتاده و این آورده جشنواره است که با جمعی متخصص روبه‌رو هستیم و همین امر کار ما را برای برگزاری جشنواره‌ای حرفه‌ای آسان کرده است.

 

کاهش هزینه تبلیغات با رضایتمندی مهمانان خارجی

وی با تاکید بر اینکه رضایتمندی مهمانان خارجی در سه سال گذشته جشنواره جهانی فجر بهترین راه کاهش هزینه تبلیغات بوده است، خاطرنشان کرد: هزینه تبلیغات ما برای شناساندن یک جای حرفه‌ای برای قرارهای حرفه‌ای سینماگران جهان خیلی پایین آمده است زیرا سینماگران خارجی خودشان در سال‌های اخیر هزینه حضور در جشنواره را پرداخته اند. 

 

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر با اشاره به بازدید نمایندگان فیاپ از جشنواره در سال گذشته، گفت: سال گذشته از فیاپ درخواست کردیم همه بخش‌های جشنواره را مورد ارزیابی قرار دهد. آنها در مجمع‌شان که در افتتاحیه جشنواره فیلم کن برگزار شد و نماینده ما هم در آن حضور داشت، اعلام کردند جشنواره جهانی فیلم فجر «گریدA » جشنواره های جهان را دریافت کند و می‌تواند جزو ۱۵ جشنواره برتر جهان باشد و این یعنی بسیاری از موانع که می‌توانست پیش پای برگزاری جشنواره واقعی جهانی در ایران باشد، برطرف شده است.

 

وی با اعلام این خبر که به درخواست مهمانان جشنواره، نمایش فیلم ها در بازار، دوبار خواهد بود، درباهر حضور فیلم ها در جشنواره سی و ششم توضیح داد: امسال برای ثبت نام اعلام کردیم کسی که می‌خواهد فیلمش را برای جشنواره ما بفرستد باید رقمی را بپردازد. این الگوی جشنواره‌های بزرگ دنیا است و با همین الگو بیش از ۱۶۰۰ فیلم شرکت کردند و برای حضور فیلمشان در جشنواره ۲۰ دلار پرداخت کردند. این نکته نشان می‌دهد که متقاضیان واقعا علاقه‌مند به شرکت در جشنواره هستند و حاضرند هزینه آن را پرداخت کنند. همچنین این امر باعث شده ما در تقویم جشنواره های معتبر سینمای دنیا قرار بگیریم.

 

حضور ۳۰۰ مهمان خارجی از ۷۸ کشور جهان

میرکریمی در بخش دیگری از نشست به اعلام آمار مهمانان جشنواره پرداخت و گفت: امسال در بازار ۱۷۰ مهمان داریم که امسال اولویت با خریداران است و ۴۷ خریدار به بازار می‌آیند. سال گذشته استقبال زیادی از این بخش شد و این نشان‌دهنده این است که آنها منافعی در اینجا دارند که حتی حاضر می‌شوند بلیت هواپیمای خود را خودشان خریداری کنند، به اینجا بیایند و غرفه‌ای داشته باشند و این علامت خوبی برای ما است که بازار را جدی تر بگیریم. همچنین امسال ۳۰۰ مهمان از ۷۸ کشور به ایران می‌آیند که ۵۵ نفر از این جمعیت مرتبط با بخش دارالفنون است. امسال از همه استان‌های کشور و از حدود ۳۰ کشور خارجی مهمان داریم که ورک‌شاپ‌های خوبی برای آنها در نظر گرفته‌ایم.

 

وی درباره فیلم های خارجی پذیرفته شده نیز گفت: ۱۲۰ فیلم خارجی از ۵۴ کشور پذیرفته شده است؛ فیلم‌هایی که انتخاب شدند فیلم‌هایی هستند که ارزش‌های سینمایی در آنها شاخص است و این معیار اول ما در انتخاب فیلم‌ها بود. تنوع ژانر و موضوع هم مدنظر ما قرار گرفت زیرا سینمای ما هم نیاز به مواجهه با سوژه‌ها و ژانرهای جدید دارد. در این میان سلیقه و نیاز مخاطب هم لحاظ شده است. در کنار فاکتورهای اشاره شده انتخاب بهترین فیلم‌های روز جهان هم مدنظر قرار گرفته است. همچنین حق پخش این فیلم‌ها برای نمایش در جشنواره جهانی فیلم فجر پرداخت شده است و شاید دیگر نتوانید آنها را در اکران در ایران ببینید.

 

نمایش فیلم های ژانرهای مختلف در بخش فانوس خیال 

این فیلمساز در ادامه درباره بخش «مستند زیر ذره بین» و «فانوس خیال» توضیح داد: بهترین فیلم‌های مستند را می‌توانید در این بخش جست‌وجو کنید و توصیه می‌کنم فیلم‌های این بخش را ببینید و به ویژه اینکه فیلم های ایرانی خوبی در این بخش داریم. نمایش‌های ویژه ما امسال به بهترین فیلم‌های کشورها که به اسکار معرفی شدند، تعلق دارد. البته نفس اسکار برایمان مهم نبود بلکه این مهم بود که بهترین‌ها را داشته باشیم و فرصت خوبی برای فیلم‌بین‌ها است. سال گذشته بخش «سینمای وحشت» را داشتیم که با استقبال خوبی هم رو به رو شد و امسال کاری کردیم که ژانرها و گونه‌های مختلف در یک بخش جا بگیرند و نام آن را «فانوس خیال» گذاشتیم.

 

وی در توضیح بخش «زیتون‌های زخمی» گفت: سال گذشته اتفاقی شوم رخ داد و مساله تغییر پایتخت فلسطین مطرح شد؛ این شیطنت صهیونیست‌ها با واکنش جدی جهانیان مواجه شد و ما هم امسال در جشنواره جهانی فیلم فجر نسبت به این موضوع واکنش داریم و در بخش «زیتون‌های زخمی» فیلم‌های مهمی درباره مسایل فلسطین و منطقه خواهیم داشت. خوشحالم که فیلم‌های زیبا و خوبی از فلسطین و سوریه داریم و همچنین دو فیلم درباره یمن و میانمار داریم که این دو فیلم در این بخش رونمایی می‌شوند.

 

 

میرکریمی در ادامه درباره سینمای ایتالیا و گرجستان توضیحاتی ارائه کرد و درباره بخش «زنگ هفتم» گفت: با هماهنگی شهرداری تهران و وزارت آموزش و پرورش در بخش «زنگ هفتم» ۲۵ هزار دانش‌آموز فیلم‌هایی را در جشنواره می‌بینند و همچنین هدیه‌ای حاوی پاکتی با ۴ بلیت که بتوانند با خانواده سفر فرهنگی بروند، برای تعدادی از دانش‌آموزان در نظر گرفته شده است. امسال همچنین نسبت به محیط زیست بی‌تفاوت نبودیم و فیلم‌هایی درباره آلودگی آب و هوا داریم. به دنیای ورزش هم بی‌تفاوت نبودیم و فیلم مهمی با موضوع فوتبال داریم که بی‌ارتباط با جام جهانی فوتبال نیست.

 

به گفته وی، امسال سمینارها و مسترکلاس هایی در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، سوره و دانشگاه‌هایی که سال قبل میزبان جشنواره بودند، برگزار می شود.

 

برگزاری کنسرت نیکولا پیووانی در تالار وحدت

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر در ادامه سخنانش از برگزاری یک کنسرت ویژه مهمانان جشنواره در تاریخ ۵ اردیبهشت در تالار وحدت با حضور نیکولا پیووانی آهنگساز مطرح ایتالیایی خبر داد که این کنسرت با هماهنگی سفارت ایتالیا برگزار می‌شود.

 

حضور اولیور استون در ایران

وی با اشاره به حضور اولیور استون، فیلمساز برجسته آمریکایی گفت: این فیلمساز آمریکایی ابراز تمایل کرد که در جشنواره برنامه‌ای داشته باشد و ما برنامه مفصلی برای او چیده ایم.

 

میرکریمی در بخش دیگری از نشست با اعلام برخی فیلم های بخش «مستند زیر ذره‌بین» و سینمای سعادت (مسابقه بین الملل) اسامی داوران را به شرح زیر اعلام کرد: 

داوران بخش بین الملل: یوآنا کوز-کراوزه (فیلمساز) از لهستان، میلچو مانچفسکی (فیلمساز) از مقدونیه، دیمیتریس آتانیتیس (فیلمساز) از یونان، آدور گوپالاکریشنان (فیلمساز) از هند، جیووانی اسپانیولتی (منتقد و مدرس) از ایتالیا، محمود کلاری (فیلمبردار) از ایران و مریلا زارعی (بازیگر) از ایران. 

داوران بخش جلوه گاه شرق: عمار جمال (فیلمبردار) از عراق، فرهاد اصلانی (بازیگر) از ایران، سالومه دموریا (بازیگر) از گرجستان، احمد بویاجی اوغلو (منتقد و تهیه کننده) از ترکیه و سوهان پانشا (تهیه کننده) از مالزی. 

داوران نتپک: آندریاس اونگربوک (منتقد) از اتریش، رامان چاولا (برنامه ریز جشنواره) از هند،  حبیب احمدزاده (نویسنده) از ایران. 

داوران بین الادیان: والری دِمارناک (منتقد) از فرانسه، توماس کرول (مدرس) از آلمان و حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا زائری (مدرس) از ایران.

 

به گزارش شبستان، در ادامه نشست پرسش و پاسخ اهالی رسانه با دبیر جشنواره آغاز شد. 

آغازکننده این بخش خبرنگاری بود که با انتقادات فراوان نسبت به بخش های مختلف و پوستر جشنواره، سعی در بی اعتبار کردن جشنواره جهانی فیلم فجر داشت که میرکریمی در پاسخ او گفت: هر بخشی را که طراحی کردیم با فکر و اعتقاد بوده است. متاسفانه در ایران شرایط طوری شده که کمی سان و رژه ای شده‌ایم. دوست داریم فقط به همدیگر گزارش دهیم و همین که مقام بالادست خوشش بیاید برایمان کافی است. من با این مساله که خانواده شهدا را روی سن بیاوریم و بعد فکر کنیم همه چیز درست است و با همین ویترین همه چیز را توجیه کنیم، مطلقاً مخالفم. اگر فیلم هایی در بخش زیتون های زخمی داریم، با اعتقاد آنها را انتخاب کردیم. برای تک تک فیلم هایش وقت گذاشتیم و زحمت کشیدیم.

وی با انتقاد از برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه جشنواره جهانی الهام بخش نیست گفت: گرایش ما یک گرایش کاملا ملی و بر اساس هویت ملی خودمان است و آرزویمان این است که جشنواره ای در تراز جمهوری اسلامی برگزار کنیم. در این چند سالی که جشنواره جهانی برگزار می شود یک رقیب منطقه ای برای ما به وجود آمده است که با وجود اینکه پول های زیادی خرج می کند به خاطر عدم موفقیت، از ما عصبانی است و حتی نماینده ما را به جشنواره راه نداد، با اینکه هزینه هایش را هم خودمان پرداخت می کردیم. این عصبانیت نشان می دهد ما درست گام بر می‌داریم. امسال سه جشنواره فیلم دیگر در پکن، مسکو و بخارست همزمان با جشنواره ما برگزار می شود ولی مهمانان خارجی ما ترجیح داده اند به ایران بیایند.

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر گفت: اگر به لحاظ آماری این چهار جشنواره را رصد کنید که در این شرایط رقابتی که همه می‌خواهند مهمانان برجسته ای داشته باشند، کدام یک موفق تر عمل کرده‌اند و کدام یک کشور کم مساله تری برای سفر است، جشنواره ما موفق است. 

وی در پاسخ به انتقادی به پوستر جشنواره به استقبال بسیار زیاد از طراحی آن اشاره کرد و گفت: ما این پوسترهای را بر اساس هویت ملی مان طراحی کردیم تا جهانیان بدانند فرهنگ در کشور ما چه سابقه ای دارد. همه جا به دنبال این هستند که تاریخ قدیمی تری از خود به نمایش بگذارند مثلا چند استخوان از شن‌های عربستان بیرون کشیده اند و همه جا پر کرده اند که این برای 12 هزار سال پیش است که تاریخ خود را چند هزار سال از تاریخ ما را قدیمی تر نشان دهند! هیچ جا با دست خودش گذشته خودش را نابود نمی کند. ما 120 سال سابقه سینما داریم که با تفاوت 5-6 سال از سینمای جهان شروع شده است و باید به آن افتخار کنیم.

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر تاکید کرد: در هر سه دوره نگاه من به اقلام تبلیغاتی جشنواره نگاه هویت گرا بوده و هدف مان به رخ کشیدن هویت ملی‌مان بوده است. سال گذشته مهمانان آنقدر از پوسترها استقبال کردند که ما دوباره آنها را چاپ کردیم تا آنها را با خود به کشورهایشان ببرند. من فکر می کنم چنانچه حتما یک الگوی تکراری بگذاریم و محدوده هویتی‌مان را محدود به پنج، شش المان کنیم، این به معنای کوچک کردن فرهنگ است. این یک تصویر غلط است که هر چیزی را می‌سازیم باید یک بخشی از آن موضوع در پوستر باشد و ما می‌خواهیم این نسبت را بشکنیم. ما می خواستیم عادت ها و کلیشه های قبلی در طراحی پوستر جشنواره ها را بشکنیم و از المان های تکراری استفاده نکنیم.

 

وی در پاسخ به اینکه چرا «به وقت شام» ابراهیم حاتمی کیا در جشنواره حضور ندارد، بیان کرد: ما اسفندماه با سرمایه گذار فیلم تماس گرفتیم و درخواست کردیم فیلم را در نوروز اکران نکنند و برای بخش مسابقه جشنواره جهانی فیلم فجر نگه دارند ولی صاحبان فیلم علاقه داشتند فیلم در نوروز اکران شود و طبق آیین نامه فیلمی که اکران عمومی شده است نمی‌تواند در بخش مسابقه حضور داشته باشد. درنهایت ما بهترین فیلم جشنواره ملی فیلم فجر فیلم یعنی «تنگه ابوقریب» را در بخش رقابتی خود داریم.

 

 

میرکریمی در پاسخ به پرسش خبرنگار شبستان درباره تعامل بیشتر سینماگران ایرانی و خارجی در جشنواره جهانی فیلم فجر گفت: در مورد حضور فیلمسازان اتفاقا من معتقدم خیلی از آنها حضور در دوره‌های قبل حضور داشتند البته می‌دانم نوعی بی میلی وجود دارد اما ما باید اینقدر حوصله به خرج دهیم و پایمردی کنیم که به نقطه ای برسیم که همه هنرمندان و اندیشمندان خودشان پیش قدم شوند. ما در این حوزه کم کاری نکردیم و امسال برای 500 شخصیت سینمایی به احترام آنها کارت صادر کردیم و اینکه چه تعدادشان بیایند، متاثر از اتفاقاتی است که در جشن های این چنینی روی می دهد.

 

وی در مورد انتقادی که نسبت به فیلم افتتاحیه سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر وارد شده بود، توضیح داد: من افتخار می کنم که مجید مجیدی فیلمساز برجسته ایرانی توانسته است با سرمایه گذاری یک کشور صاحب سبک در سینما مثل هند، فیلمی استاندارد بسازد تا آنجا که وزیر فرهنگشان در افتتاحیه فیلم در شهر بمبئی حضور پیدا می‌کند و می‌گوید ما به همکاری با ایرانی‌ها افتخار می‌کنیم که کمک می‌کنند سطح سینمای هند ارتقا یابد. به همین دلیل ما از این فیلمساز نامدار خواهش کردیم که فیلم «آن سوی ابرها» را به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره نمایش دهیم.

 

کارگردان فیلم سینمایی «دختر» در پاسخ به پرسشی درباره اهمیت کشور افغانستان در جشنواره گفت: افغانستان هرگز از توجه جشنواره جهانی خارج نمی شود برای مثال امسال در بخشی فیلمی از این کشور داریم ضمن اینکه مهمان و داور و سهمیه ای در بخش دارالفنون از این کشور نیز داریم. اصلا در دارالفنون اولویت ما حضور افرادی از منطقه در این بخش است.

 

وی با رد برگزاری جلساتی با نمایندگان مجلس برای انتخاب فیلم ها و اختصاص بودجه از این طریق برای جشنواره، در مورد حضور برخی فیلم‌هایی که در جشنواره ملی حضور نداشتند ولی در جشنواره جهانی هستند، گفت: اگر فیلمی از جشنواره ملی جا مانده به این معنی نیست که فیلم بدی است. اینجا بر اساس پراکندگی فیلم‌های خارجی که داریم فیلم‌های ایرانی را انتخاب می‌کنیم. در جشنواره ملی فیلم فجر فیلم هایی دیگری حضور دارند و در مقایسه با هم انتخاب ها صورت می گیرد و اینجا فیلم های دیگری درخواست داده اند.

 

دبیر سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر چشم انداز جشنواره را مثبت ارزیابی کرد و گفت: پا فشاری بر اصولی که به آن اعتقاد داریم می‌تواند ما را موفق کند. اینطور نیست که آثار برجسته سینما در ایران قابل نمایش نباشد و امیدواریم در سال های نه چندان دور فیلمسازانی داشته باشیم که برای ذائقه ایرانی فیلم بسازند.

 

وی در پاسخ به پرسشی درباره بودجه و هزینه های برگزاری جشنواره گفت: بودجه جشنواره 8 میلیارد است و سعی می کنیم بتوانیم با این بودجه این جشنواره را برگزار کنیم. این هزینه تمام بخش های سنگین جشنواره از دعوت از مهمانان و هتل و پذیرایی را در بر می گیرد. ضمن اینکه هزینه و فایده یک کار توسط سیاستگذاران کلان فرهنگی سنجیده می شود. یک اتفاق فرهنگی می تواند هزینه دیپلماسی کشور را کاهش دهد. البته ما به دنبال صرفه جویی هستیم و دو بار به خاطر انضباط مالی تشویق شدیم.

 

دبیر سی ششمین جشنواره جهانی فیلم جهانی فجر در پایان در مورد گزارش روزنامه صهیونیستی هاآرتص و ابراز ناراحتی رژیم صهیونیستی از نفوذ سینمای ایران در منطقه گفت: این نشان می‌دهد جشنواره ما الهام بخش است و این عصبانیت آنها کاملا طبیعی است. از نظر ما کشورهای منطقه از سینمای ایران بسیار درس گرفتند و می توانیم رد پای سینماگران بزرگمان را در قفقاز و ترکیه و دیگر نقاط منطقه بینیم. سرمایه گذاری روی دیپلماسی عمومی هزینه های هر کشوری را در حوزه سخت افزاری به شدت کاهش می دهد.