احتمال کم حفظ برجام از سوی آمریکا

خبرگزاری شبستان - زیرگروه سیاست خارجی: ۲۲ اردیبهشت زمانی است که دونالد ترامپ برای دومین بار قرار است برای تمدید لغو تحریم های ایران براساس برجام تصمیم بگیرد. سال گذشته بر خلاف همه پیش بینی ها او با تعیین شروطی این تمدیدنامه را امضا کرد اما به نظر می رسد امسال دیگر این اتفاق نیفتد و در این صورت آمریکا اولین نقض کننده برجام خواهد بود.

اگر چه آمریکا تا کنون گام هایی در ارتباط با نقض برجام برداشته است اما دیگر اعضای ۱+۵ این گام ها را چنان اساسی ندانسته اند که ایران بتواند نسبت به آن واکنش نشان دهد.

تحلیل های سیاسی رسانه های خارجی این روزها بر لزوم حفظ برجام استوار است و در آخرین نمونه، نشریه آمریکایی «یو اس ای تودی» نوشت: آمریکا باید به خواسته «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه توجه کند و توافق هسته ای ایران را حفظ کند.

روزنامه آمریکایی در تفسیری با اشاره به سخنان مکرون قبل از آغاز سفر سه روزه اش به آمریکا برای قانع کردن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا برای ماندن در توافق هسته ای و نبود گزینه ای جایگزین برای آن، نوشت: ترامپ با خارج شدن از توافق آب و هوایی پاریس یا مخالفت با توافق تجاری ترانس پاسفیک در اشتباهات سیاست خارجی سهیم بوده است. ما تاکنون هیچ اشتباهی قابل مقایسه با تصمیم لغو توافق هسته ای نیست.

یو اس ای تودی سفر سه روزه مکرون را به آمریکا در هفته جاری تلاشی برای نجات توافق هسته ای عنوان کرد که اتحادیه اروپا، چین، فرانسه، آلمان، ایران، روسیه و انگلیس و آمریکا در سال 2015 (94) با ایران امضا کردند و با استناد بر سه ادله خروج واشنگتن از توافق هسته ای ایران را اشتباه خواند.

روزنامه آمریکایی این سه دلیل را چنین برشمرد: 'نخست اینکه، ایران بر اساس نتایج 11 بار بازرسی های متوالی ایران، به توافق پایبند بوده است. تصمیم ترامپ برای تایید نکردن این توافق که انتظار می رود 12 مه (22 اردیبهشت) یا حتی قبل از آن انجام شود، راه را برای از سرگیری برنامه هسته ای ایران هموار می کند؛ موضوعی که به نوشته یو اس ای تودی، خطر درگیری نظامی و رقابت تسلیحاتی در منطقه را به دنبال دارد.دیگر اینکه، از سرگیری تحریم های اقتصادی ایران باعث خواهد شد که مقام های ایرانی بار دیگر آمریکا را در آن مقصر بدانند و سرانجام اینکه، توافق هسته ای ایران بر اساس یک مبادله تجاری ساده یعنی برداشتن تحریم های اقتصادی به ازای محدود کردن برنامه هسته ای ایران است.

از سویی دیگر هم مقامات کشورمان در اظهاراتی که داشته اند نشان داده اند امیدی به باقی ماندن برجام ندارند.

در همین رابطه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران که برای شرکت در نشستی در اندیشکده شورای روابط خارجی به نیویورک سفر کرده است، در گفت و گو با رادیو ان پی آر با اشاره به سفر رهبران فرانسه و آلمان به واشنگتن برای گفت و گو با رئیس جمهور آمریکا درباره برجام، تصریح کرد: ما امیدواریم که رئیس جمهور مکرون و پس از او صدراعظم مرکل از فرصت سفر خود به آمریکا استفاده کنند تا به رئیس جمهور ترامپ تفهیم کنند که توافق هسته‌ای به همان شکل کنونی‌اش در راستای منافع آمریکا و باقی جامعه بین‌الملل است.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: من فکر نمی کنم که آمریکا بخواهد به جهان این پیام را بفرستند که اگر شما با آمریکا مذاکره کنید، این کشور پس از آن که به یک توافق دست یافتید، عقب خواهد رفت.

همچنین محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت در نشست خبری خود گفت: یک سری کشورها هستند که عداوت ان ها نسبت به ملت ما کتمان پذیر نیست و برخی ها هم به دنبال منافع خودشان هستند و کشوری هم مثل رژیم صهیونیستی کشور نیست و منافع ملت ایران را مورد خطر قرار می دهند.

وی با بیان اینکه در انتخابات یک کشور بزرگ شخصی رییس جمهور شد که تکلیف او مشخص نیست و نزدیکان او و خود او حتی تا آخرین لحظه نمی دانند تصمیمش چیست، افزود: این فرد دم دمی مزاج که کله بسیار بزرگی دارد اما مغز بزرگی ندارد مشخص نیست چه تصمیمی می گیرد.

سخنگوی دولت تاکید کرد: کشور ما یک کشور ۴۰ ساله است که امروز مجامع علمی اعتراف دارند که وضعیت مناسبی دارد و ما نمی توانیم صبر کنیم که ۲۲ اردیبهشت ببینیم چه تصمیمی گرفته می شود بعد برنامه ریزی کنیم ما از الان برای تمام امکان ها برنامه هایمان را طراحی و آماده کرده ایم.

وی با اشاره به اینکه رییس جمهور آمریکا تاکنون به معاهده های بین المللی مختلف بی تعهد بوده است، خاطرنشان کرد: ما به این امر آگاهیم و برای هر اتفاق و تصمیمی در ۲۲ اردیبهشت آماده هستیم و تمام مسایل و بازارهای ما آماده و آرام است و بازار ارز ما در مشخصی دارد و هر کسی نمی تواند به آن وارد شود و خارج شود.

نوبخت تصریح کرد: اگرچه تمام این تهدیدها توخالی است اما برای عده ای در کشور نگرانی به وجود میاورد و ما برای همین ها هم بدنامه ریزی کرده ایم و راه اندازی سامانه نیما(ثبت سفارش ارزی) که با حضور معاون اول رئیس جمهور امروز انجام می شود هم در همین راستاست.

علاوه براین، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی گفته است : زمانی که توافق های بین المللی بدلیل رفتارهای غیر قانونی کشورهای مدعی کارکرد خود را از دست می دهد، دلیلی برای متعهد ماندن سایرین باقی نمی ماند.

ظریف هم باز به این نکته اشاره کرده و در گفت‌وگو با نشنال اینترست: خروج رسمی آمریکا از برجام ایران را از تعهدات خود در این توافق رها می‌کند.

با وجود تمام این شواهد به نظر می رسد ترامپ در گفت و گوهایی که با مقامات اروپایی هم داشته تصریح کرده دیگر با تمدید لغو تحریم های آمریکا علیه ایران موافقت نخواهد کرد. در این صورت نیز ایران با داشتن ادله کافی برای نقض برجام می تواند از این معاهده خارج شود.

پریسا رهنما