به گزارش خبرگزاری شبستان، اخلاق نیکو برخورد مودبانه و عفو و گذشت و خوشرویی و...همه از مصادیق «حُسن خُلق» است. آن چه آدمی را نزد خدا و خلق محبوب می سازد و در دل ها جای می دهد، اخلاق نیکوست. در حدیثی نبوی آمده است: «إنَّ الرّجُلَ یُدرِک ُبّحُسن ِخُلقِه دَرَجَةَ الصائم ِالقائِمِ؛ انسان بااخلاق نیکویش به درجه روزه دار شب زنده دار می رسد.»(1)
حسن خلق یک فضیلت اخلاقی است. پیامبر خدا صل الله علیه وآله اخلاقی نیکو و برخوردار از حلم و مدارا و گذشت و صبر و ادب و احترام داشت و از خداوند، مدال ِ«وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ» گرفت.(2)
آن حضرت(ص) بعثت خویش را بر اساس به کمال رساندن مکارم اخلاقی معرفی فرمودند: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ»(3) و فرمود: «أشبَهَکُم بی أحسَنَکُم أخلاقاً؛ شبیه ترین شما به من، خوش اخلاق ترین شماست»(4)
این که «اخلاق نیکو» چیست همه می دانیم. کسی که در برخورد اول با دیگران، سلام دهد و مصافحه کند، برخوردش با مردم با چهره خندان و با تبسم باشد، گفتارش شیرین و برخوردش نیکو و شادی آور و غم زدا باشد، با مردم متواضعانه برخورد کند، از خوبی های آنان تشکر کند، تندی ها و پرخاشگری هایشان را تحمل کند، حلیم و صبور و بردبار باشد، کینه به دل نگیرد و عفو و گذشت کند، به پیران احترام و به کوچک ترها مهربانی کند، این ها نشانه های داشتن حسن خلق است.
پیامبر خدا صل الله علیه وآله با همین ویژگی ها توانست در دل ها نفوذ کند و از آن مردم جاهل و خشن و بادیه نشین، انسان هایی دانا، مهربان، دلسوز، فداکار و با اخلاص تربیت کند. اخلاق او پشتوانه دعوتش بود. خداوند خطاب به آن حضرت(ص) فرمودند: «فَبِما رَحمَةٍ مِنَ الله ِلنتَ لَهُم و لَوکُنتَ فَظًا غَلیظَ القلبِ لَانفضوُا؛ به سبب رحمتی از سوی خدا برای مردم نرم شدی و اگر خشن و سخت دل بودی، ازدور تو پراکنده می شدند.»
معلوم می شود که نرمش و مدارا و خوش برخوردی عامل جذب و ایجاد محبت است و تندخویی و بداخلاقی و عصبانیت و سرسختی موجب دفع و دور شدن مردم می گردد.
اخلاق نیکو، امت مسلمان را نزد دیگرامت ها عزیز و محترم می سازد. در بین فامیل کسی که حُسن خُلق داشته باشد، محبوب می گردد. معلمی که خوش اخلاق باشد شاگردانش از او راضی و به درسش علاقه مند و به سخنانش شنوا می شوند. امیرالمومنین امام علی علیه السلام فرمودند: «رُبَّ عَزیزٍ أذَلَهُ خُلقُه و ذَلیلٍ أعزَّهُ خُلقهِ؛ چه بسا عزیزی که اخلاقش او را ذلیل کرد و چه بسا ذلیل و خواری که اخلاقش به او عزت بخشید.»
اخلاق و برخورد خوب، در جذب افراد و تاثیرگذاری، جای اموال و بخشش را می گیرد. امروز ما هم با حسن خلق، می توانیم جاذبه بیافرینیم و دل های دیگران را به اسلام و تشیع و امام زمان(عج) متمایل سازیم. دیگران با اخلاق خوب، مردم را به دین و مذهب غلط جذب می کنند، ما چرا به دین حق جذب نکنیم؟ منتظر امام زمان علیه السلام در اخلاق نیک هم باید نمونه و الگو باشد تا مولایش از او راضی گردد.
پی نوشت ها:
1. میزان الحکمة حدی 5012
2. سوره قلم آیه 4
3. کنزالعمال، حدیث 5217
4. بحارالانوار،ج70،296
5. سوره آل عمران آیه 159
6. بحارالانوار، ج 68 ، ص ۳۹۶
*برگرفته از «زندگی مهدوی (اخلاق و اوصاف منتظران)»؛ جواد محدثی
نظر شما