«مجتبی راشدی» نماینده بنیاد مطالعات اسلامی مسکو و پژوهشگر بنیاد مطالعات اسلامی در حاشیه سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران درباره فعالیت بنیاد مطالعات اسلامی مسکو، به خبرنگار خبرگزاری شبستان، گفت: بنیاد مطالعات اسلامی در سال 2008 میلادی با هدف تامین منابع اسلامی و تولید محتوای علوم اسلامی در روسیه آغاز به کار کرد و اساس کار این بنیاد، ارتباط با پژوهشگران، نخبگان، فرهیختگان و دانشگاهیان روسیه و همچنین ترویج فلسفه و عرفان اسلامی در روسیه است.
راشدی ادامه داد: در کنار این بخش از فعالیت بنیاد مطالعات اسلامی، آثاری توسط انتشارات «صدرای» مسکو منتشر شده است و انتشارات صدرای مسکو تنها تشابه اسمی با انتشارات صدرا در ایران دارد و هیچ همکاری بایکدیگر ندارند و علت نامگذاری این انتشارات به نام «صدرا» برای ترویج فلسفه صدرالمتالهین در روسیه بوده است و محور آثاری که در صدرا منتشر می شود، معارف قرآنی، دین پژوهی، قرآن پژوهی، فلسفه دین، فلسفه اسلام، اندیشه دینی معاصر، تاریخ شیعه، اسلام شناسی، فلسفه، عرفان، کلام، شرق شناسی، سبک زندگی اسلامی، زن و خانواده است و بنیاد مطالعات این آثار را در بخش اساسی که بخش پژوهشی و علمی است، منتشر کرده است.
وی افزود: بنیاد مطالعات اسلامی در بخش علوم قرآن جوایزی را در روسیه دریافت کرده است، همچنین کتاب علوم قرآن نوشته آیت الله «معرفت» ترجمه شده به زبان روسی یکسال به عنوان کتاب سال شناخته شده و کتاب «احسن القصص» کمال السید ترجمه شده به زبان روسی نیز به عنوان کتاب سال در روسیه اعلام شده است. جدیدترین کتاب ترجمه شده قرآن کریم به زبان روسی پس از فروپاشی کونیست با همکاری بنیاد مطالعات اسلامی مسکو و انتشارات «آ. اس .ت» روسیه منتشر شد که در واقع این ترجمه به تفاسیر شیعی توجه داشته است، تا این زمان مترجمینی که قرآن را به زبان روسی ترجمه کرده بودند، شیعه نبودند و گرایش های شیعی نداشتند، مثلا یکی از ترجمه های معروف قرآن کریم ، ترجمه «عثمانوف» است که پیش از این ترجمه در روسیه مطرح بود.
راشدی گفت: این ترجمه جدید قرآن کریم که با همکاری بنیاد ترجمه شده است، بسیار مورد توجه قرار گرفت و طی سه ماه هفت هزار تیراژ آن به فروش رسید. «ناظم زینالوف» شیعه شناس و اسلام شناس و مترجم قرآن، از کسانی بود که در این گروه پژوهشی همکاری داشت؛ همچنین «تفسیر 12 جلدی نور القرآن» به زبان روسی ترجمه شده و در نمایشگاه قرآن کریم مسکو رونمایی شده است.
وی ادامه داد: بنیاد مطالعات اسلامی مسکو همچنین در حوزه مخاطب عام نیز فعالیت هایی داشته است؛ این فعالیت ها شامل ترجمه آثار ادبیات ایران بود، زیرا پس از فروپاشی کمونیست این آثار در روسیه مهجور و گمنام مانده بود؛ به طوری که نسل قبل از فروپاشی با آثار کلاسیک ایران مانند شاهنامه، مولانا، سعدی و خاقانی آشنا بودند، اما نسل پس از فروپاشی نه تنها با آثار کلاسیک ایران، بلکه با آثار ادبیات معاصر ایران نیز ناآشنا هستند. درصورتی که در زمان کمونیست، آثار تعدادی از نویسندگان ادبیات داستانی مانند آثار «سیمین دانشور»، «صادق هدایت»، «صادق چوبک»، «جمال زاده»، « جلال آل احمد» به زبان روسی ترجمه شده بود. اما در این 25 سال گذشته عملا کتابی از ادبیات ایران ترجمه نشده بود. به همین دلیل بنیاد مطالعات در اقدامی پرفروش ترین کتاب های ایرانی مانند « من و او» رضا امیرخانی، « شطرنج با ماشین قیامت» حبیب احمد زاده، « آه باشین» محمد مزینانی، «سفر به گرای 270 درجه» احمد دهقان، آثار هوشنگ مرادی کرمانی و آثار سید محمد شجاعی به زبان روسی ترجمه شده است.
پژوهشگر بنیاد مطالعات اسلامی افزود: دو سال پیش طرحی برای ادبیات کودک داده شد و ادبیات کودک را در دو سری ایرانی و اسلامی ترجمه شد. به طور مثال «شاهنامه» به زبان کودکان نوشته «محمد رضا یوسفی» در قالب 10 جلد با تصویری خیلی خوب به زبان روسی ترجمه شد و این کتاب پارسال در نمایشگاه میدان سرخ مسکو به عنوان کتاب برگزیده در حوزه گفتگوی تمدنها انتخاب شد؛ همچنین 10 جلدی از کتاب «شکرستان» از انتشارات سوره مهر به روسی ترجمه شده است و در کتابخانه تخصصی مسکو رونمایی شد؛ در حوزه ادبیات کودک اسلامی، داستانهای پیامبران حضرت نوح (ع)، حضرت عیسی(ع)، داستان پیامبر(ص) و قصه هایش در قالب 10 جلد، داستان پیامبران و صحابه به زبان روسی ترجمه شده است.
راشدی تاکید کرد: بنیاد در سه بخش، بخش تخصصی« علمی پژوهشی» بخش «عمومی» یعنی ادبیات و فرهنگ و ایران شناسی و بخش «کودک و نوجوان» فعالیت می کند و بنیاد در هر سه بخش موفقیت های خوبی داشته است و ایران به واسطه بنیاد مطالعات اسلامی توانسته در بازار کتاب روسیه راه پیدا کند.
وی ادامه داد: فعالیت دیگر بنیاد، طرح گرنت حمایتی از پژوهشگران است؛ طور مثال پژوهشگری در روسیه می خواهد درباره ایران و یا اسلام تحقیق کند، بنیاد طرح حمایتی را برای وی راه می اندازد و یا منابعی را در اختیارش قرار می دهد و یا اگر به ایران سفر کند، ارتباطات هایی در ایران ایجاد می کند تا وی بتواند رساله خود را پایان دهد؛ همچنین اگر یک پژوهشگر ایرانی بخواهد درباره تاریخ و تمدن روسیه یا اسلام در این کشور تحقیق کند؛ بنیاد سعی می کند منابع را در اختیارش قرار دهد و وی را با اساتید و دانشگاههای روسیه مرتبط می کند.
نماینده مطالعات اسلامی مسکو در نمایشگاه بین المللی کتاب در پاسخ به این پرسش که « بنیاد مطالعات اسلامی در چه نمایشگاه های بین المللی حضور داشته است»، گفت: بنیاد مطالعات در نمایشگاه های سن پترزبورگ، بلاروس، کازان، نمایشگاه بین المللی اوراسیا، نان فیکشن مسکو، شارجه در امارات، لندن، فرانکفورت، حلال عید فطر ایالت اوفا در روسیه، ترکمنستان و قزاقستان حضور داشته است.
راشدی درباره وضعیت مسلمانان در روسیه، گفت: اسلام در روسیه، اسلام سنتی سلفی است، یعنی اسلامی که گرایش های افراطی همراه دارد و سلفی ها در مرکز داغستان، چچن، تاتارستان تحت تاثیر تفکرات افراطی و سلفی هستند، در صورتی که مسلمانها در روسیه دومین گروه مذهبی بعد از مسیحیت ارتدوکس به شمار می آیند و 95 درصد مسلمانان را اهل تسنن تشکیل می دهند و آنها نیز به گروههای مختلفی تقسیم بندی می شوند و بخش کوچکی نیز شیعیان هستند و بیشتر شیعیان روسیه آذری زبان هستند و تعداد روس هایی که شیعه می شوند، کم است و این مسئله به علت حضور اهل تسنن و اداره مفتیان روسیه پررنگ است و وهابی ها در آنجا هزینه می کنند و این مسئله می طلبد که باید نهاد های شیعی در روسیه با رعایت احترام و خطوط قرمزها فعالیت کنند. چرا که اسلام در این کشور پیشینه هزار ساله دارد و از بدو ورود اسلام، اهل تسنن در آنجا حضور داشتند، امکان ندارد که جمعیتی از شیعیان بیایند و فضای اهل تسنن را نفی کنند و خودشون را ثبت کنند.
وی ادامه داد: بنیاد مطالعات اسلامی با اداره مفتیان روسیه، انستیتوی فلسفه آکادمی در علوم روسیه – مسکو که متشکل از مسیحیان و یهودیان هستند، دانشگاه دولتی مسکو، دانشگاه دولتی داغستان – مخاچ قلعه، مساجد اهل سنت ارتباطات خوبی دارد و این ظرفیت برای شیعیان در روسیه وجود دارد که فعالیت خود را گسترش دهند و ارتباط خود را با اهل تسنن حفظ کنند.
نظر شما