احمد رزاقی، روانشناس و مشاور خانواده در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبستان با اشاره به وضعیت زنان در جامعه گفت: برای از بین بردن زمینه های تحقیر زنان و دختران در عرصه های فرهنگی و تبلیغاتی کشور روانشناسان و کارشناسان امور تربیتی معتقدند آنچه در پیدایی و تکریم مرام، منش و روش زندگی فرد نقش بسیار مهم و حساسی را بر عهده دارد فرآیند چگونگی احساس، ادراک و اندیشیدن فرد است که آن هم انعکاسی از تعاملات اجتماعی، انتظارات و توقعات دیگر است.
وی بیان کرد: در این میان تلقی و برداشت افراد جامعه از نقش و جایگاه زنان و دختران از اهمیت بالایی در تکریم شخصیت بانوان در اجتماع برخوردار است. عرصه فرهنگ و تبلیغ از عرصه های مهم ظهور و انعکاس تلقی و برداشت مذکور است.
رزاقی در ادامه تصریح کرد: آنچه امروز از چهره زن در صفحات و روزنامه، نشریات و صحنه های سینما و تلویزیون و برنامه های رادیو و حتی تصاویر و مطالب کتب درسی ترسیم می شود حاکی از ماهیت رویکرد و باور مردم و مسئولان فرهنگی تبلیغی کشورمان نسبت به مقام و موقعیت بانوان می باشد که باید اعتراف کنیم متاسفانه هنوز فرهنگ و باور مردسالار و تبعیض آمیز علیه زنان بر اغلب وسایل دیداری، شنیداری و نوشتاری ما حاکم است.
این مشاور خانواده اذعان کرد: در سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل حاکمیت فرهنگ شاهنشاهی و نگاه تحقیرآمیز به زن و تلقی غیرانسانی رهبران و متصدیان امور کشور از زن تقریبا در تمامی برنامه های فرهنگی و تبلیغاتی شاهد نوعی استفاده ابزاری از زنان و دختران در کشورمان بودیم.
این روانشناس در ادامه افزود: بعد از پیروزی انقلاب و بازنگری به جایگاه و منزلت زن و آغاز روند رو به تکامل در ساختار فرهنگی کشور و ارایه تصویری انسانی از زنان باکرامت کشورمان و نیز مشارکت و حضور گسترده و فعال در اداره امور کشور زمینه های رفع تفکر و تلقی تبعیض آمیز علیه زنان فراهم شد.
وی ادامه داد: اما به رغم تمامی تلاش ها و اقداماتی که در این زمینه انجام شد هنوز بسیاری از آثار و عوارض فرهنگ مردسالار در عصر پهلوی در لایه هایی از اجتماع به جای مانده است.
وی اظهار کرد: پرداختن به کم و کیف چهره ای که از بانوان کشورمان در دستگاه های فرهنگی، تبلیغی و آموزشی ترسیم می شود نیاز به پژوهشی مفصل و مستقل دارد اما نگاهی اجمالی به تصاویر و مطالب کتب درسی دوره ابتدایی بعضی از این مسایل را به تصویر می کشد.
رزاقی با اشاره به تصاویر و مطالب ارایه شده از زنان در کتب درسی تصریح کرد: در کتب درسی ما زنان و دختران به فعالیت های ساده و غیرحرفه ای نظیر شستن ظرف، نظافت خانه، پختن خانه و دوختن لباس مشغولند در حالی که هرگز تصویری از مردی که در حال انجام یکی از کارهای فوق باشد، دیده نمی شود؛ در واقع این گونه کارها به عنوان کارهای اختصاصی زنان و دختران معرفی شده است.
این روانشناس در ادامه اظهار کرد: حضور زن یا دختر در فعالیت های اجتماعی حضوری درجه دوم و فرعی تلقی و ترسیم می شوند به طور مثال در درس انقلاب اسلامی (کتاب فارسی سال اول دبستان) در تصویری که در رابطه با تظاهرات 17 شهریور ترسیم شده هیچ زن و دختری حضور ندارد و فقط مردان تظاهرکننده در آن نشان داده می شود. خلاصه اینکه فضای ارزشی حاکم بر تصاویر کتاب های درسی دوره ابتدایی مردانه و تبعیض آمیز است.
این مشاور خانواده خاطرنشان کرد: در میان همه عوامل و عناصری که در ریشه کن کردن معضل مذکور دخیل هستند نهادها، جمعیت ها و مراکز وابسته به جامعه بانوان از نقشی استثنایی و بسیار موثر برخوردار است. انجمن ها، نهادها و جمعیت های وابسته به جامعه بانوان نیز می توانند به شکل ها و شیوه های مختلف به اقدامات مذکور اعتراض و انتقاد کنند.
تبعیض و بی عدالتی علیه زنان ناشی برداشت های ناصحیح از اسلام و مبانی دینی است
وی با اشاره به تحجر، تجدد و قرائت های دینی در حوزه زنان اظهار کرد: تبعیض و بی عدالتی علیه زنان و دختران در کشورمان بی ارتباط با مبانی و معارف دینی و قرآنی است و بیشتر منبعث از برداشت ها و قرائت های ناصحیح (متهجرانه یا متجددانه) از اسلام و مبانی دینی و نیز رسوخ باورها و ذهنیت های تاریک اندیشان یا غرب مآبانه در لایه هایی از مسئولان و مردم است.
رزاقی اظهار کرد: گروهی با تاویل های متصلب از اسلام مانع کوچکترین تغییر و تحول در پندار و کردار زنان و دختران می شوند و از پیشرفت علمی، فرهنگی و اجتماعی آنان جلوگیری به عمل می آورند. دختران و زنان وابسته به این گروه کنج نشینی و بی اطلاعی از تاریخ، فرهنگ و ادب خود را از جمله هنرهای زنانه تلقی کرده و زهد، تقوا، عفاف و حجاب را با رهبانیت و گوشه نشینی و مطیع بی چون و چرای شوهر بودن مترادف می دانند.
وی ادامه داد: در مقابل گروهی دیگر با قرائتی اومانیستی و لیبرالیستی از اسلام نوعی بی اعتقادی و بی اعتنایی نسبت به حدود موازین اخلاقی و دینی را در بین مخاطبان خود ترویج می کنند و به طرق مختلف به اشاعه نسبیت گرایی و پولورالیسم اخلاقی می پردازند.
وی گفت: متاسفانه هر دو گروه برداشت های غلط و ناروای خود را به اسلام و قرآن نسبت داده و از طریق خسارات و صدمات جبران ناپذیری بر ساختار آموزشی وارد می کنند.
نظر شما