مسجد کوفه؛ مرکز ستاد فرماندهی و محل نماز امام زمان(عج)

خبرگزاری شبستان: مسجد کوفه یکى از مساجد چهارگانه بزرگ جهان اسلام و به فرموده حضرت علی(ع) چهارمین آنها پس از مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد الاقصی است که هنگام خلافت امام و زمانى که آن حضرت، کوفه را مرکز خلافت خود قرار دادند، مهمترین پایگاه خلافت اسلامى بود. در این مسجد مقام تعدادى از پیامبران و ائمه علیهم السلام قرار دارد.

در دهه‌های اول هجری قمری این مسجد توسط سعد بن ابی وقاص بازسازی و سپس توسط علی ابن ابی طالب مرکزی مهم برای خلافت در نظر گرفته شد. مقبره برخی از بزرگان و علمای دینی در آنجا قرار دارد. گفته می‌شود پس از ظهور حجت بن حسن العسکری (مهدی(عج))، این مسجد وسعت بسیاری می یابد.
 

مسجد کوفه در استان نجف و در وسط شهر کوفه واقع شده است. این مسجد در 12 کیلومترى نجف، 156 کیلومترى بغداد و 60 کیلومترى جنوب کربلا واقع است.

تاریخ تأسیس:
مسجد کوفه قبل از اینکه "ابوالهیاج اسدى" در زمان "سعد بن ابى وقاص" نقشه ساخت آن را بکشد، وجود داشت و هیچ مسجدى جز مسجد الحرام قدیمى تر از مسجد کوفه نیست. در واقع این مسجد ابتدا به دست حضرت آدم ساخته شد.

در سال 36 هجرى و پس از اینکه امام على (ع) در شهر کوفه اقامت گزید وآن را مرکز خلافت خود قرار داد، تعداد زیادى از صحابه همراه آن حضرت در این شهر رحل اقامت افکندند ودر آن زمان مسجد کوفه، تبدیل به یک دانشگاه علمی و اسلامى بدون رقیب شد. این مسجد در طول زمان تغییرات و اصلاحات متعددى داشته تا به شکل کنونى در آمده است.

مسجد کوفه بر زمینى مربع شکل با انحراف 17 درجه از قبله و با گنجایش 40 هزار نمازگزار بنا شده است. طول 4 ضلع این مربع با یکدیگر اندکى اختلاف دارد (100متر، 116متر، 109متر و116متر).

مسجد با ستون ها، سقف ها و دیوارهاى بلندى به ارتفاع 20 متر محصور شده و نمای خارجی آن متشکل از 28 برج نیم دایره اى به جا مانده از روزگاری است که از مسجد به عنوان پایگاه نظامی استفاده می شده است. این برج ها در واقع ستون های مسجد را تشکیل می دهند.

این مسجد از شرق و غرب به دو حیاط با دیوارهای بلند که در آن حجره ها و ایوان هایی دیده می شود و از شمال شرقى به بنایى با حیاط وسیع منتهى مى شود.

دو طرف این حیاط مقام "مسلم بن عقیل" پسر عموى امام حسین وفرستاده او به کوفه ومقام "گهانى بن عروه" یکى از یاران سید الشهداء(ع) که حامى مسلم در کوفه بود، قرار دارد. هردو این بزرگواران به دست "عبید الله بن زیاد"، والى "یزید بن معاویه" کمی پیش از واقعه کربلا به شهادت رسیدند و در این مکان به خاک سپرده شدند. میان این دو مرقد راهرویی وجود دارد که به حیاط بزرگ مسجد منتهی می شود.

گرداگرد صحن جامع حجره هایى براى اسکان زائران و معتکفین مسجد وجود دارد و مقابل این حجره ها ایوان هایى هم دیده مى شود. پشت غرفه ها در ضلع جنوبى مسجد رواق بزرگى است که در آن مقام امام على (ع) واقع است.

مسجد یک در ورودى اصلى و بزرگ دارد که در جهت شمال شرقى آن قرار داشته و به باب الفیل موسوم است. این در پیش از این به باب الثعبان مشهور بوده ودر آن یکى از کرامات امیر المؤمنین اتفاق افتاده است. نظر به اینکه باب الثعبان یادآور کرامت حضرت على (ع) بود، بنى امیه نام آن را به باب الفیل تغییر دادند.

حضرت درباره باب الفیل فرموده اند: به مسجد کوفه از در بزرگ (باب الفیل) وارد شوید که آن باغى از باغ‏هاى بهشت است. سقف ورودى مسجد کوفه مزین به تک آجرهای منقوشی است که بر هر کدام از آنها 12 ستاره با نظم هندسى مشابه دیده مى شود. داخل این آجرها طرح ستاره هاى شش گوشی وجود دارد که تاریخ آنها به قرن 6 و7 هجرى باز مى گردد.

قدمت تزئینات و کاشیکارى هاى ورودى باب الفیل به سال 1955 میلادى باز مى گردد.در بالای باب الفیل مأذنه جدیدی وجود دارد که در سال 1956 میلادى به جاى مأذنه قدیمى که قدمت آن به قرن 6 و7 هجرى باز مى گشت، ساخته شده است. ارتفاع این مأذنه بیش از 12متر است.

در ضلع شمالى باب الفیل در جدیدى به نام باب الرحمه احداث شده است. باب مسلم بن عقیل نیز در دیگر این مسجد است که دومین در این مسجد به شمار می رود و در آن، برج مربع شکلى مزین به نقوش وتزئینات زیبا قرار دارد. داخل این برج ساعت بزرگى از جنس طلا دیده می شود.

زمین وسیع مسجد به جز در قسمت محراب ها و مقام هایی که منسوب به تعدادی از پیامبران وائمه است، آسفالت نشده است. در سمت قبله‏ کوفه، دو محراب به عنوان محراب امیرمؤمنان (ع) موجود است. علامه‏ مجلسى و محدث نوری نکات فراوانى را براى تعیین محراب شهادت امیرمؤمنان (ع) نقل کرده‏اند و سرانجام به این نتیجه رسیده‏اند که احتمالا یکى از آنها محراب ضربت خوردن مولا و دیگرى محراب عبادت آن حضرت باشد.

محراب‏هاى موجود در صحن مسجد یادگار علامه سید بحر العلوم است که آنها را به جاى اسطوانه‏هاى مسجد که غالباً بر چیده شده بود، تاسیس کرد. در مسجد اعظم کوفه مقام جبرئیل، مقام نوح، مقام ابراهیم، مقام امیرالمؤمنین، مقام امام سجاد و مقام امام صادق وجود دارد که هر کدام نماز و دعاى مخصوص دارند.

از مهمترین آثار موجود در این مسجد مى توان به موارد زیر اشاره کرد:

- مقام امام على (ع) و خانه آن حضرت که مجاور مسجد است.
- مکانى که سفینه نوح در آن فرود آمد.
- تنور؛ امام صادق(ع) در باره این مکان فرموده اند: حضرت نوح (ع) نجار بود. او نخستین کسى است که کشتى ساخت. آن حضرت 950 سال قوم خود را ارشاد و هدایت کرد، آنها در تمام این مدت او را مسخره کردند، پس از خدا خواست که احدى از آنها را روى زمین باقى نگذارد. خدا به او وحى کرد که یک کشتى بسازد.

حضرت نوح کشتى را با دست خود در مسجد کوفه ساخت و تخته‏ها را از راه‏هاى دور آورد تا کار ساختن کشتى به اتمام رسید. تا هنگامى که زمان اجرای وعده خداوند فرا رسید و از تنور آب جوشید.

امیرمؤمنان (ع) در ضمن شمارش ویژگى‏هاى مسجد کوفه فرموده اند: حضرت نوح کشتى‏اش را آن جا ساخت، از تنور نیز همان جا آب جوشید. خانه‏ نوح و محل عبادت او نیز آن جا بود. در زاویه‏ راست آن آب از تنور جوشید و نیز امام صادق(ع) فرموده اند: هنگامى که کشتى نوح به وسط مسجد کوفه رسید، خدا به زمین فرمان داد که آب خودش را فرو ببرد. پس زمین آب خودش را از مسجد کوفه فرو برد، چنان که در آغاز نیز از همان جا شروع شده بود.

- بیت الطشت، سردابى که زیر مسجد قرار دارد.
- دکة القضا، مکانی که حضرت علی (ع) در آن نشسته و به قضاوت می پرداختند.

همانطور که در روایات متعدد آمده است، این مسجد فضیلت بسیارى دارد که اگر مردم این فضیلت را بشناسند، مشتاقانه به سوى آن روى مى آورند. در باب این فضیلت ها همین بس که مسجد کوفه خانه آدم، نوح، ادریس، مصلای ابراهیم، خضر، امام على و هزار پیامبر و هزار وصى بوده و یک رکعت نماز در آن معادل هزار رکعت نماز است.
 

فضیلت مسجد کوفه
علمای شیعه و سنی در فضیلت مسجد کوفه بر دیگر مساجد (به جز مسجدالحرام و مسجدالنبی صل الله علیه و آله و سلم) به تفصیل سخن گفته‌اند. از رسول خدا (ص) روایت شده است که مسجد کوفه مسجد پربرکتی است که خداوند آن را برای اهلش برگزیده است و روز قیامت برای نمازگزارش شفاعت می‌کند.

اصبغ بن نباته نقل کرده است که امام علی علیه السلام فرمود: ای مردم کوفه، خداوند متعال چیزی به شما عطا کرد که به هیچ کس نداده است؛ مسجد و عبادتگاه شما را برتری داد که در آن خانه آدم علیه السلام و نوح علیه السلام و ادریس علیه السلام و مصلای حضرت ابراهیم علیه السلام و برادرم خضر علیه السلام و مصلای من است و یکی از چهار مسجد با فضیلت است که روز قیامت این مسجد شبیه شخص مُحْرِمی که لباس پوشیده، آورده می‌شود و برای اهل خود و نمازگزارش شفاعت می‌کند و زمانی خواهد آمد که این مسجد، مصّلای حضرت مهدی علیه السلام و هر مؤمنی خواهد شد و هیچ مؤمنی باقی نخواهد ماند، مگر این که در این مسجد نماز می‌خواند یا در آرزوی آن است. اگر مردم برکت آن را می‌دانستند از چهارگوشه جهان حتی با کشیدن خود بر روی برف و یخ به این مسجد می‌آمدند".

اهمیت مسجد مقدس کوفه:

1- از روایات آمده است که همان طور که مسجد الحرام ان اول بیت وضع للناس.. و کربلا از زمان خلقت آدم علیه السلام و قبل از آن مورد توجه خدا، ملائکه و انبیاء و صالحان بوده است، مسجد کوفه هم مورد توجه و از قداست خاصی برخوردار بوده است.

2. چنانکه مسافر می‌تواند نماز را در مسجدالحرام، کربلا حرم امام حسین (ع) و مسجدالنبی تمام یا شکسته بخواند. در مسجد کوفه هم می‌تواند تمام یا شکسته بخواند.

3. همانطور که مسجدالحرام (کعبه) حرم امن الهی، و کربلا هم دارای حائر، و مدینه هم دارای حد و حریم است، مسجد کوفه هم دارای حدود و حریم است.

4. چنان که کربلا قطعه‌ای از بهشت است و مسجدالحرام، مسجد پیامبر(ص) و بیت المقدس از قصرها و باغ‌های بهشتی هستند، مسجد کوفه هم از باغ‌های بهشتی است.

5. همان طور که زائر مسجدالحرام، کعبه و زائر کربلا پس از بازگشت گناهانشان بخشیده می‌شود همچنین اگر کسی وارد مسجد کوفه شود، آمرزیده است زیرا نوح در مسجد کوفه که خانه‌اش در آنجا قرار داشته از خدا طلب مغفرت طلبید، فرمود: "رب اغفرلی و لوالدی و لمن دخل بیتی مؤمنا".

6. همانطوری که پیامبران متعددی از کربلا عبور کردند و همچنین پیامبران و وصی پیامبرانی در کربلا و مسجد الحرام مدفون هستند، انبیاء فراوانی هم در کوفه و در مسجد کوفه نماز خوانده‌اند و سیصد و هفتاد پیامبر و ششصد وصی در آنجا دفن شده‌اند.

7. از آنجا که مسجد کوفه و شهر کوفه دارای قداست خاصی است و با توجه به عنایت خداوند و فرشتگان و انبیاء، به مسجد کوفه و اینکه در روایات آمده است، شهر کوفه مرکز حکومت امام زمان (ع) و مسجد کوفه، مرکز ستاد فرماندهی امام زمان (عج) است و با توجه به اینکه حضرت آدم (ع) در وسعت زیادی اقدام به بنای این مسجد کرده است، چنین برداشت می‌شود که خداوند تبارک و تعالی با عنایت به ظهور امام زمان علیه السلام از قبل این منطقه را برای حکومت جهانی آن حضرت مهیا کرده است و مسجد کوفه محل نماز امام زمان (عج) است.

طبق روایات متعدد، مرکز حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) شهر کوفه است. مفضل بن عمر از امام صادق (ع) درباره محل حکومت حضرت مهدی (عج) سوال کرد. آن حضرت فرمود: محل حکومت ایشان شهر کوفه است و محل حکومت آن حضرت مسجد جامع کوفه و محل بیت‌المال و تقسیم غنایم مسجد سهله است.

منبع: پایگاه حوزه، پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی، سایت حج
 

پایان پیام/