۹۹درصد اعدامی های مواد مخدر قاچاقچی نیستند/کولبرها قربانی می شوند

جعفر بای، جامعه شناس و آسیب‌شناس علوم رفتاری در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبستان با بیان اینکه سیستم مبارزه با مواد مخدر یک سیستم ناکام و ناموفق بوده است گفت:یعنی تا کنون هیچ کدام از مبارزه ها و هزینه هایی که در راستای مبارزه با مواد مخدر صورت گرفته است، ریشه ها را نشانه نگرفته و فقط معلو ل ها را در نظر گرفته و بیشتر به امور فرعی مباحث روبنایی پرداختیم.

وی بیان اینکه بیشتر روش های ما برای مبارزه با مواد مخدر سهل و آسان است بیان کرد:اگر بخواهیم اقداماتی انجام دهیم که بنیان کار را هدف قرار دهد،باید دقت نظر و انرژی بیشتری صرف کنیم،عناصر مبارزه با مواد مخدر همیشه سعی کردند، صورت مسئله را پاک کنند و از ریشه های مساله غافل بودند.به عنوان مثال آنها بین مبارزه با معتاد و قاچاقچی، معتاد را برگزیدند در حالی که معتاد قربانی است. قاچاقچی اصلی که مواد را در جامعه توزیع می کند باید مجازات شوند.

بای با اشاره به کشف دو تن مواد مخدر در اطراف مدارس گفت: در این راستا 200الی 300 نفر دستگیر شدند این مساله یک اعلام خطر و هوشدار برای همه دانش آموزان است و باعث نگرانی همه خانواده ها شد، این اقدام هم فقط مبارزه با معلول بود اگر پلیس باز هم هفته آینده چنین عملیاتی انجام دهد 200 نفر دستگیر می شوند و این نشان می دهد که مسئولان فقط با معلول ها مبارزه می کنند در حالی که این معلول علت هایی دارد که آن علت ها پنهان است و قدرت استتار دارند لذا هیچ گاه قابل رویت نمی باشند. نتیجه این می شود که ضریب دسترسی به مواد مخدر در جامعه به 5 دقیقه  برسد.

این جامعه شناس افزود: به دلیل اینکه سرچشمه اصلی را نخشکاندیم لذا می بینیم با وجود این همه اطلاع رسانی  ها و مبارزه همچنان توزیع مواد مخدر و تهیه آن در جامعه به سادگی صورت می گیرد.

وی با بیان اینکه 99 درصد اعدامی های مواد مخدر قاچاقچی نیستند، افزود: این افراد معمولا بارکش و کولبرها بوده و افرادی هستند که به خاطر گرفتن دستمزد اندکی ،اقدام به حمل مواد مخدر می کنند،لذا مبارزه با معلول جواب نمی دهد، ما در پدیده اعتیاد با قاچاقچی های اصلی که سرمایه های آنها بازار را می چرخاند مبارزه نکردیم و همیشه سر افرادی بالای دار رفته که یا بارکش و کولبر(خرده فروشان)بودند یا افرادی که به خاطر بیکاری فصولی برای رساندن مواد به مقصد دستگیر شدند چون قاچاقچی افیونی از توان مالی برخوردار است که هیچ گاه دم به تله نمی دهد.

بای خاطرنشان کرد:ما هنوز روش های دقیق، کارشناسانه و ماهر برای مبارزه با قاچاقچیان اتخاذ نکردیم در یک دوره مبارزه با قاچاقچی را در پیش گرفتیم و در دوره ای دیگر کاهش تقاضا را در حالی که ما معتقدیم مبارزه با  مواد مخدر هیچ ارتباطی با عناصر و افراد درگیر با این مسئله ندارد.

این جامعه شناس افزود: پدیده اعتیاد مکانیسم جبرانی است که به دلیل ناکامی ها و شکست ها به وجود می آید.

وی با بیان اینکه انسان سه زمان خواب و استراحت، فراغت و کار دارد، افزود: تمام اختراعات، خلاقیت ها، فعالیت های جانبی انسان و حتی انحرافات او نیز در زمان فراغت رخ می دهد، چون فراغت،زمان در اختیار فرد است و فرد بر اساس تمایلات باطنی خود برنامه ریزی کرده و کار می کند بنابراین اگر بتوانیم اوقات فراغت را در جوانان مدیریت کنیم بخش اعظمی از مشکلات آنها را حل کردیم.

بای افزود: قاچاقچی ها از توانایی بسیار بالایی برخوردار هستند و هیچگاه در قاچاق مواد مخدر خود را درگیر نمی کنند و خیلی راحت از دور قضیه را مدیریت می کنند و بیشتر افرادی که در توزیع مواد مخدر دخیل هستند یک عنصر آسیب پذیر و ضعیف جامعه می باشند که وقتی آنها را در زندان ها می بینیم ،می گویند فلانی ما را گول زد و گفت این کار را انجام بده ،ما از خانواده شما حمایت می کنیم و نگران چیزی نباشید.

وی گفت: یکی از دلایلی که ما هنوز در انجام مبارزه با مواد مخدر موفق نشدیم ،عنصر اصلی است که همچنان این قضیه را هدایت و مدیریت می کند و همچنان برقرار است و لذا ما زمانی می توانیم ادعا کنیم که مبارزه موفقیت آمیزی را در دستور کار قرار دادیم که عنصر اصلی را درگیر کرده و آن هدف غایی و نهایی را نشانه گرفته باشیم، در این صورت موفق می شویم.

این آسیب شناس علوم رفتاری گفت: اگرچه معلول موفقیت های به ظاهر خوبی هم به همراه داشته باشد ولی هیچگاه هدف اصلی را نشانه نگرفته و همیشه هدف های فرعی، انحرافی و عناصر پیرامونی درگیر این ماجرامی شوند.

 بای با بیان اینکه سوءمدیریت در گذران اوقات فراغت یکی از عوامل اصلی گرایش جوانان به اعتیاد است، تصریح کرد: تاکنون به هیچ وجه در رابطه با این موضوع ،برنامه‌ریزی درستی صورت نگرفته است و اکنون هم هیچ تصمیم و تدابیر خاصی برای حل این مسئله در جامعه توسط مسئولان اندیشیده نمی‌شود، این موضوع متولی مستقیم ندارد، لذا غنی سازی اوقات فراغت، اشتغالزایی و ایجاد شادی و نشاط نقش مهمی در کاهش اعتیاد دارند.

وی ادامه داد: بحران مشکل اقتصادی و گرفتاری های ناشی از این بخش، معضلات بزرگی است که باعث بروز این پدیده می شود بنابراین هر چقدر سیاست های آرامش بخشی و سیاست های التیام دادن (یعنی فشار بر مردم را کاهش دهیم)، آسایش و نشاط در جامعه بیشتر حاکم باشد گرایش در افراد برای مواد مخدر کمتر است.

این آسیب شناس با بیان اینکه همه افراد در معرض ابتلا به اعتیاد هستند، گفت: ستاد در راستای پیشگیری باید شرایطی را اتخاذ کند که افراد جامعه به دامن اعتیاد نیفتد، اعتیاد غول وحشتناکی است که پشت در خانه همه خانواده ها کمین کرده است و احتمال اینکه دامن یکی را بگیرد، زیاد است؛ بنابراین باید پیشگیری کرد و سیاستگذاری های پیشگیری ستاد در این زمینه بسیار مفید، مؤثر و کارساز است.

بای با اشاره به نقش مهم شادی و نشاط در کاهش اعتیاد در جامعه تصریح کرد:در صورتی که شادی و نشاط در جامعه افزایش یابد بسیاری از آسیب های اجتماعی به ویژه اعتیاد در جامعه کاهش می بابد.

این جامعه شناس اظهار کرد: اعتیاد زمینه ساز جرم پروری و جرم خیزی در جامعه است، امروزه بیش از 75 درصد زندانیان ما معتاد هستند.