به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب خبرگزاری شبستان، «مژگان دستوری»، نویسنده عصر دیروز )دوشنبه 26 شهریور (در نشست " نقد و بررسی کتاب دهم ماه؛ مجالس روضه زنانه " که در سرای اهل قلم برگزار شد، گفت: همیشه فکر می کردیم مجالس روضه زنانه برای مردان جذابیت نداشته باشد اما گویی اینطور نیست و اتفاق دیگری در حال رخ دادن است و این مجالس در حال مرئی شدن است. در این حوزه مطالعه و حضور داشتم و می توانم بگویم کار آقای کیانی در کتاب دهم ماه همچون یک معجزه بوده است. ایشان از میان هیئت های مذهبی زنانه که اشکال مختلفی دارند، گونه ای انتخاب کردند که بسته ترین و مردگریزترین است.
دستوری بیان کرد: آقای کیانی برای عکاسی از مجالس روضه زنانه 120 مذاکره انجام دادندو توانستند فقط از 12 مجلس عکاسی کنند. تصویری از صورت زنان و گفتمان مذهبی زنان در کتاب دهم ماه نمی بینیم. ترکیب سنی زنان در مجالس روضه همین ترکیب سنی است که در کتاب ماه دهم به نمایش درآمده است. از سال 85 تا 87 تحقیقی انجام دادم و متوجه شدم در گونه های سنتی مجالس روضه بیش از 80 درصد زنان مسن هستند. به اقتضای سن افراد در این مجالس محتوا و حتی شکل و شمایل جلسه تفاوت دارد.
وی خاطرنشان کرد: یک وجه مهم مجالس روضه زنانه این است که مناسک و هویت بانیان در ارتباط دوسویه و تنگاتنگ با هم قرار دارد. این مجالس در یک طیفش که سنتی تر است به همین شکل است. به موازات تغییر هویت، محتوای داخل مجلس تغییر می کند و ترکیب جنسیتی جوان تر می شود و حتی از مظاهر زیبایی شناسی نیز استفاده می شود. در طیف جدیدتر مجالس روضه می بینیم، پوشش جدیدتر شده و شاید کاملا اسلامی هم نباشد.
ا
ین نویسنده با بیان اینکه مجالس روضه زنانه کارکرد سیاسی نیز دارد، عنوان کرد: یک بعد مجالس روضه زنانه سوگوارانه و مذهبی است اما کارکردهای بسیاری دارد. بعد از واقعه عاشورا، وجه سیاسی مناسک عزاداری بر وجه سوگوارانه آن غالب بوده و اتفاقا بر دوش زنان نیز بوده است. به موازاتی که تاریخ جلو می آمد بعد سیاسی مجالس روضه زنانه کم می شود و کم کم این مجالس از بعد سیاسی تهی می شود.
دستوری با اشاره به اینکه هیئت های مذهبی زنانه نمودی از جنبش زنان هستند، اظهار داشت: در ایران سالهاست که مجالس روضه زنانه در پستوها برگزار می شود اما در مصر این مراسم با جنبش های اجتماعی گره خورده است. مجالس روضه زنانه از تهی شدن کارکرد سیاسی اش آسیب دیده است. در طیفی از هیئت های مذهبی زنانه که نوین هستند چهره ای بروز می کند که می خواهد هویت جدیدتر با قرائت جدیدتری ارایه کند. در این مجالس بیش از 90 درصد خانم ها چادری نیستند، مطالب و محتوای مجلس هم مانند مجالس سنتی نیست.
این نویسنده با اشاره به کارکرد اقتصادی مجالس روضه زنانه گفت: مجالس روضه زنانه فضایی برای مشارکت اقتصادی زنان باز می کند. در کنار این مراسم صندوق قرض الحسنه ای وجود دارد و یا خانم ها کالاهایی را می فروشند. این فضا، فضای مناسبی برای زن خانه دار است که تا حدود زیادی از فضای اجتماع دور است. این مجالس فضایی فراهم می کند که زنان خانه دار در ارتباطات و انسجامات اجتماعی قرار گیرند. امروزه وجه حماسی اشعار مداحی کم و وجه عاطفی آن بیشتر شده است. زنانه بودن مجالس روضه زنانه جلوی ورود رسانه ها را به این مجالس می گیرد.
گفتنی است، کیانی در کتاب ماه دهم تصاویری از مجالس روضه‌های زنانه در تهران را که در فاصله سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۳ گرفته شده، در ۷۲ صفحه گردآوری کرده و انتشارات خیمه آن‌را روانه بازار نشر کرده است.سعید کیانی به‌عنوان عکاس، مدرس عکاسی، نویسنده، پژوهشگر در حوزه‌های عکس و ادبیات داستانی فعالیت دارد.
نظر شما