«کاروان شهید»؛ قطعه ای که سمبل موسیقی دفاع مقدس شد

به  گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، آثار موسیقیایی بسیاری در زمان دفاع مقدس و پس از آن ساخته شده است اما قطعه «کاروان شهید» که محمدرضا لطفی ساخت و شهرام ناظری خواند به نوعی سمبل موسیقی این دوران شد. 

تصنیف «کاروان شهید» که به نام «می گذرد کاروان» نیز مشهور شده، اثری حماسی با صدای شهرام ناظری است که محمدرضا لطفی تابستان 1359 بر روی شعری از محمد ذکائی ساخت. این اثر حاصل همکاری محمدرضا لطفی و شهرام ناظری در مجموعه«چاووش» است. اغلب آثار چاووش در این دوره رنگ بوی حماسی و انقلابی دارد.

محمد رضا لطفی درباره آثار دفاع مقدسی اش گفته: زماني كه جنگ پيش آمد من هم مثل هر ايراني كه به وطنش ناجوانمردانه حمله كردند وظيفه‌ام بود كه كمك كنم و كمك من به عنوان يك موزيسين ساخت قطعاتي در اين زمينه بود.

جالب این که وقتی از محمد رضا لطفی پرسیده شد کدام یک از آثارت را بیشتر دوست داری، این آهنگساز پاسخ داد: همه را دوست دارم اما کاروان چیز دیگری بود  و بعد این شعر را زمزمه کرد:

می گذرد کاروان

روی گل ارغوان

قافله سالار آن

سرو شهید جوان

بر اساس این گزارش، شهرام ناظری، شوالیه آواز ایران در گفتگویی با خبرگزاری شبستان قطعه «کاروان شهید» را سمبل موسیقی هشت سال دفاع مقدس می داند و می گوید: این قطعه را به عشق شهدای جنگ خواندم.

او درباره حس و حال اجرای «کاروان شهید» تاکید می کند: آثاری را  که در بحبوحه جنگ اجرا کردم به عشق وطن و شهدای وطن بود و میزان ماندگاری و تاثیر آن ها به حدی بود که صداوسیما بدون رضایت من کلیپی از این تصانیف تهیه  و پخش کرد.

متن کامل گفتگوی شبستان با شهرام ناظری را می توانید اینجا بخوانید.

محمد ذکایی شاعر قطعه «کاروان شهید» نیز درباره خاطره خود از چگونگی سرودن شعر و همکاری با محمد رضا لطفی می گوید: آقاي لطفي در اين باره با من صحبت کردند و نوار آهنگي را در اختيارم قرار دادند تا روي ملودي آن ترانه اي بگويم. بارهاي بار آن نوار را گوش دادم و با خود زمزمه کردم تا به قول معروف شعر خودش بيايد. روزي از روزها که از ميدان هفت تير مي گذشتم، جماعت بسياري را ديدم که شهيدان وطن را که در جنگ کشته شده بودند، تشييع مي کردند. احساس عجيبي دست داد و همان جا از خاطرم گذشت: «مي گذرد کاروان / روي گل ارغوان / قافله سالار آن / سرو شهيد جوان.» آن را روي تکه کاغذي نوشتم که شد سرآغاز ترانه کاروان شهيد و چند روز طول کشيد تا شعر را تمام کردم. شعر کاروان شهيد در ستايش و بزرگداشت شهيدان و جانبازان وطن سروده شد. درود به روان پاکشان باد. پس از مرور و اصلاحات نهايي، آقاي لطفي اين شعر و آهنگ را خودشان براي تصويب به اداره راديو بردند که تصويب هم شد. پس از آن هم نوارش به بازار آمد.

متن شعر این آهنگ کاروان شهدا (می گذرد کاروان) به صورت زیر است:

می گذرد کاروان

روی گل ارغوان

قافله سالار آن

سرو شهید جوان

در غم این عاشقان

چشم فلک خون فشان

داغ جدایی به دل

آتش حسرت به جان

خورشیدی ، تابیدی ، ای شهید

در دل ها جاویدی ، ای شهید

می گرید در سوگت آسمان

می سوزد از داغت شمع جان

چون روید لاله از خاک تو

یاد آرم وضع جان پاک تو

بنگر چون شد ، دل ها خون شد زین آتش ها

از موج خون ، شد لاله گون دشت و صحرا

زین درد و غم گرید عالم ای شهید ما

از این ماتم خون می گریم

ای یاران ای یاران ، سوزم از داغ غمی

داغ ظلم و ستمی

خون هر جانباز می دهد آواز

جان فدای وطنم

خاک ایران کفنم

قطعه موسیقی «کاروان شهید» را اینجا بشنوید.