خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه به نقل از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، شاید به جرئت بتوان گفت که در هیچ برهه ای از تاریخ، تشرف به عتبات عالیات مثل این دهۀ اخیر، به این گستردگی و توأم با امنیت نبوده است. از دیرباز، برای زیارت کربلا و امام حسین(ع) همواره موانعی وجود داشت و حکومت های مختلف، گاهی با آب بستن و تخریب قبر امام حسین، گاهی با قطع یک دست از زائران و ... مانع این امر می شدند. دزدان و حرامیان سر گردنه ها نیز به اذیت و آزار این زائران می پرداختند؛ اما «این حسین(ع) کیست که عالم همه دیوانۀ اوست...».
امام صادق(ع) فرموده اند: «هر کس به قصد زیارت امام حسین، پیاده از خانه اش خارج شود، خداوند در مقابل هر گام، برای او حسنه ای می نویسد و گناهی از او می زداید». لذا سنت پیاده روی به قصد زیارت امام حسین(ع) از زمان ائمۀ معصوم(ع) تا کنون استمرار داشته و اجر بیشماری برای آن برشمرده شده است.
علامه محمدباقر مجلسی در جلد ۹۸ بحارالانوار و فاضل دربندی، در کتاب اسرار الشهاده، احادیث فراوانی برای ثواب زیارت امام حسین(ع)، آن هم با پای پیاده نقل کرده اند. فاضل دربندی در اسرار الشهاده می نویسد: «این پیاده بودن یا به جهت فقر زائر است که نشان می دهد این زیارت، برخاسته از شوق و محبت است. یا به جهت آن است که زائر، خود را در برابر سلطان اقلیم جوانمردی و خورشید سپهر عصمت و شهادت، کوچک می شمارد و در راه او، رنج سفر پیاده را بر خود هموار می کند و هر دوی اینها ارزشمند است... ».
در عراق، از سال ها پیش و از گذشته های دور، رسم بر این بوده که هیئت ها، دسته ها و کاروان های کوچک یا بزرگ در روزها و مناسبت های خاصی، از بصره و بغداد و بیشتر از نجف اشرف، با پای پیاده عازم زیارت سیدالشهداء، حضرت اباعبدالله الحسین(ع) می شدند؛ این پیاده روی به ویژه در ایام زیارتی خاص، مثل نیمه شعبان، اول رجب، عاشورا و نیز اربعین، بیشتر و پرشکوه تر بوده است و زائران، اغلب مسیر کنار فرات را انتخاب می کرده اند که از نجف تا کربلا چند روزی به طول می انجامید.
در طول این مسیر ۸۰ کیلومتری، ایستگاه ها و موکب هایی وجود دارد که معمولاً عشایر از پیاده روندگان استقبال و پذیرایی می کنند و حتی امروزه با گسترش امکانات، این خدمت رسانی به زوار، شکل های جدیدی به خود گرفته؛ نظیر امکانات و سرویس های بهداشتی، ماساژ پاها و پاشویه کردن و ... . در گذشته در این کاروان های زیارتی، علمای سرشناسی چون آیت الله کمپانی، میرزای نایینی و سیدمحسن امین شرکت می کردند و ضمن دیدار با عشایر، عزاداری و مرثیه خوانی هم صورت می گرفت که هم به نوعی تبلیغ اسلام و شیعه بود و هم فرهنگ سازی برای اجتماعات شیعی.
در ایام حکومت رژیم بعثی صدام، با توجه به ممنوعیت ها و محدودیت های رژیم بعث، هر سال این پیاده روی ها در جادۀ فرعی و کنار شط فرات، گسرش یافت و کم کم این همایش پرشکوه، رنگ مبارزه به خود گرفت. یک بار نیز در روزهای نزدیک به اربعین سال ۱۳۹۷ق (بیش از چهل سال پیش)، به دستور صدام، بعثی ها این همایش پرشکوه شیعه را به خاک و خون کشیده، تعداد زیادی از زائران امام حسین را در کربلا به شهادت رساندند و قسمت هایی از حرم و بارگاه نورانی امام حسین و حضرت عباس – علیهماالسلام- را با تانک تخریب کردند.
پس از فروپاشی رژیم بعث، خوشبختانه با تعاملات بین دو دولت جمهوری اسلامی ایران و عراق، چند سالی است که این سنت نیکو به اجرا در آمده و عاشقان حرم حسینی، از جای جای ایران و عراق، خود را به نجف می رسانند و از آنجا تا کربلا را با پای پیاده و در امنیت کامل راه پیمایی می کنند. آنچه جالب توجه و بیشتر شبیه معجزه است، آنکه در این بین، اطفال، معلولان و پیران نیز به چشم می خورند که در طی مسیر عادی روزمره نیز مشکل دارند! و ... زهی سعادت و اقبالشان!
امید که این حرکت سازنده و این اجتماع چند میلیونیِ شیعیان، ضمن آنکه نمایشی از عزت و اقتدار شیعه گردد، مکتب، هدف و راه امام حسین را - که «هَیهات مِنّا الذِّله» و آزادی و آزادگی است- بیش از پیش بشناساند؛ ان شاءالله.
*نوشته «مهدی محدثی»
نظر شما