شهرستان لامرد یکی از گرم ترین شهرستان های استان فارس و جنوب کشور است و همین اقلیم ویژه، آن را از لحاظ معماری و سبک زندگی نیز متمایز می کند. با توجه به راهکارهای نسل های پیشین در جهت رفع مشکلات و عدم وجود تکنولوژی کنونی در اعصار گذشته، آنچه از اجداد این سرزمین باقی مانده ارزش تاریخی ویژه و کم نظیری دارد.
استفاده از آب انبارها برای دسترسی راحت تر مردم به آب آشامیدنی و ذخیره آن یکی از راهکارهای مردم ایران در قرن های گذشته بوده که اهمیت بیشتری در قسمت های گرم و خشک داشته است، استان فارس با اقلیم ویژه و پراکنده و قرار گرفتن در قسمت جنوبی کشور یکی از استان هایی است که این سبک معماری در آن به وفور دیده می شود که بیشتر آب انبارهای موجود در این استان با پیشرفت سیستم آب و فاضلاب از بین رفتند و آنهایی که باقی مانده اند جنبه تاریخی به خود گرفتند.
آب انبارهای مرکزی شهر لامرد که در کنار بانک ملی این شهر قرار دارد یکی از آب انبارهای با ارزش تاریخی است که به علت بی توجهی در حال تخریب است. این آب انبارها به عنوان یکی از شاهکارهای فن معماری آبی ایران بوده و در مناطق خشک و گرمسیری جنوب کشور مطرح است.
این آب انبار که جزو موقوفات مرحوم حیدر ربیعی یکی از خیران شهرستان لامرد است تحت مالکیت و نظارت اداره اوقاف این شهرستان قرار دارد و مدتی است که به عنوان انبار یک گل فروشی اجاره داده شده است که بر اساس ادعای اداره میراث فرهنگی این مسئله سبب آسیب دیدن این بنای تاریخی می گردد.
مسعود تقی زاده، مسئول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لامرد گفت: این آب انبارها به عنوان نماد فرهنگ و سنت مردمان این خطه در پاسخ به طبیعت خشک و خشن و تلاش در هدر ندادن این گوهر زندگانی دارای ارزش فرهنگی، سنتی و تاریخی است و اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهرستان لامرد گام های مؤثری برای ثبت این آثار که ارزش تاریخی هنری و فرهنگی آن تأیید شده در فهرست آثار ملی برداشته است.
وی با اشاره به عدم توجه اداره اوقاف شهرستان به اهمیت این مکان، بیان کرد: انتظار می رود اداره اوقاف و امور خیریه لامرد به خواست عمومی مردم توجه و در حفظ و صیانت و ثبت این آثار برای جلوگیری از تخریب و نابودی و ماندگاری برای نسل های آتی به میراث فرهنگی کمک و همکاری کند، ما حتی خواستار اجاره این مکان با قیمت سه برابری از اجاره کنونی شدیم اما با ما موافقت نشد.
تقی زاده با بیان اینکه مراحل ثبت این بنا انجام شده و منتظر مراحل نهایی اداری ثبت آن در تهران هستیم، تصریح کرد: برای تخلیه این آب انبارها از طریق قانونی وارد شدیم و جهت مرمت آن نیز خیر جذب شده و همچنین شهرداری آمادگی خود برای تعمیر این اثر تاریخی را اعلام کرده است.
اداره میراث فرهنگی شهرستان لامرد برآوردی از تخریب این بنا ندارد و تاکنون در راستای این امر هیچ کارشناسی صورت نگرفته است، بنابراین باید نظر اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان لامرد را نیز شنید.
امرالله مولایی، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان لامرد با بیان اینکه سند مالیت این مکان به نام اداره اوقاف است، عنوان کرد: شهرستان لامرد مملوء از آب انبارهایی با قدمت بالاتر از این مکان است اما اینکه چرا اداره میراث فرهنگی بر روی این آب انبار اصرار دارد، جای سوال است.
وی افزود: اداره اوقاف هیچ برنامه ای برای تخریب این مکان ندارد و فقط زمین های اطراف این آب انبار اجاره داده شده و این بر طبق سیاست های اداره مبنی بر کسب درآمد از املاک موقوفه و اجرای نیت واقف انجام شده است و ما بر اساس قانون عمل کردیم.
مولایی، در پاسخ به سئوال که چرا این ملک به اداره میراث اجاره داده نمی شود تا این قبیل مشکلات و سوءتفاهم ها ایجاد نشود؟ گفت: اجاره دادن املاک موقوفه تحت نظارت بنیاد توسعه و عمران موقوفات است و هیج ربطی به ما ندارد.
بنابراین به سراغ بنیاد توسعه و عمران موقاف استان فارس رفتیم و علل عدم همکاری در اجاره این بنا به اداره میراث و همکاری در حفظ یکی از آثار تاریخی استان را از آنها جویا شدیم، علی اسدپور مدیر بنیاد توسعه و عمران موقوفات استان فارس با اظهار بی اطلاعی از نحوه اجاره این ملک و تکذیب هر گونه دخالتی در اجاره دادن آب انبارهای مرکزی شهرستان لامرد، متذکر شد: اینکه در مورد اجاره موقوفه ای بنیاد توسعه تصمیم گیری کند مستلزم طی مراحل اداری و در نهایت فراخوان از طریق روزنامه و برگزاری مزایده است.
وی با اشاره به وجود رقابت های سلیقه ای و بی مورد در شهرستان ها اعلام کرد: تصمیم گیری در مورد آب انبارهای مرکزی لامرد از طریق این بنیاد انجام نشده و تاکنون در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است، البته ناگفته نماند فقط زمین های اطراف این بنا در اختیار مستاجر قرار گرفته تا از مصادره احتمالی آن جلوگیری شود.
با وجود صحبت با مسئولان درگیر در این موضوع به پاسخ قانع کننده و منطقی دست نیافتیم اما اداره میراث فرهنگی استان فارس از برگزاری جلسات دادگاه مابین اداره میراث و اداره اوقاف شهرستان لامرد خبر داد و پاسخ نهایی را به اتمام جلسات دادگاه موکول کرد.
گزارش: فرخنده آشوری
نظر شما