خبرگزاری شبستان_صومعه‌سرا: نهمین ماه سال و سومین ماه پاییز آرام آرام به روزهای آخر خود نزدیک می‌شود و صدای یک جشن چندهزارساله به گوش می‌رسد.
جشنی به زیبایی یک دورهمی شبانه، جشنی برای طولانی‌ترین شب سال و نوید آمدن اولین ماه زمستان، جشنی به نام یلدا، شبی که از همه شب‌های پاییز بلندتر بوده و برای ما ایرانیان از اهمیت بسیاری برخوردار است.
در زمان‌هایی گذشته، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها با حضور فرزندان، نوه‌ها و کل اقوام و فامیل به دور کرسی جمع می‌شدند و تا پاسی از شب به شاهنامه‌خوانی می‌پرداختند و تفألی به حافظ زده و در کنار آن بساط خوردن میوه‌های زمستانی همچون انار و هندوانه پهن بود و تنقلات و آجیل هم گل سرسبد این دور هم‌نشینی‌ها بود.
همه این دورهم نشینی‌ها سراسر شادی بود و کوچک‌تر و بزرگتر نداشت همه و همه لحظه شماری می‌کردند شب یلدا فرا رسد تا این طولانی‌ترین شب سال را در کنار خانواده جشن بگیرند و به دورهمی بپردازند.
اما با گذشت سال‌ها و با وجود گرانی‌ها و چشم و هم‌چشمی‌هایی که به وجود آمد رفته رفته شب یلدا، به یک شب پر استرس و به دور از خوشی تبدیل شده است، شبی که در اکثر خانواده‌ها پدران شرمنده فرزندانشان می‌شوند و نمی‌توانند به خرید میوه و آجیل شب یلدا بپردازند.
در این بین شب یلدا یکی از قشنگ‌ترین شب‌ها برای تازه عروس‌هاست، در این شب، خانواده داماد براساس یک رسم کهن ایرانی، به منزل خانواده تازه عروس رفته و هدایای مختلفی را به عروس خانم پیشکش می‌کنند.
در گذشته، خانواده داماد هدایایی که برای عروس تهیه کرده بودند را بر روی سینی بزرگی قرار می‌دادند که به این سینی طبق گفته می‌شد و داماد این طبق را بر روی سرش قرار می‌داد و راهی منزل خانواده عروس می‌شد اما امروزه رفته رفته این سنت‌ها به دلیل مدرنیته شدن از حالت طبق در امده و داماد بالاجبار باید سبد یلدایی که بابت آن هزینه گزافی می‌دهد تهیه کند و به خانه عروس ببرد.
از خیابانی رد می‌شدم که ناگهان چشمم به آجیل فروشی افتاد، آجیل فروشی که پسته آن کیلویی 200 هزار تومان و آجیل چهارمغزش کیلویی 180هزار تومان بود، پیرمردی در حال خرید این آجیل‌ها بود، همانطور که داشت پول آجیل را به فروشنده می‌داد زیر لب شروع به غر زدن هم کرده بود، از او سوال پرسیدم دلیل خریدن و این غر زدن‌هایش چیست؟
او هم که انگار از خدا خواسته منتظر درد دل کردن با یک نفر بود، شروع به حرف زدن کرد، او می‌گفت؛ شب یلدا نزدیک است و پسرم تازه داماد شده، و ما باید برای عروسمان شب یلدا هدیه ببریم که اگر من امروز آجیل نگیرم و به خانه نبرم با برخورد تند همسر و فرزندانم روبه‌رو می‌شوم و می‌گویند اگر آجیل بین هدایای ما نباشد مورد تمسخر اقوام و خانواده عروس قرار می‌گیریم.
*دولت به گرانی‌ها رسیدگی کند
این پیرمرد با بیان اینکه نمی‌دانم دادم را بر سر دولت بزنم، بر سر خانواده‌ام بزنم بر سر که بزنم، افزود: بهتر است دادم را بر سر شب یلدا بزنم که اینگونه مردم را گرفتار کرده و باعث شده سرپرست خانواده شرمنده فرزندانش شود که نمی‌تواند در شب یلدا یک کیلو انار و یا یک هندوانه به خانه ببرد.
وی با بیان اینکه دولت باید به این گرانی‌ها رسیدگی کند تا حداقل این جشن کهن برای مردم به عزا تبدیل نشود، گفت: ای‌کاش کشور از اشرافی گری دور شود تا فقیر و غنی بتوانند در کنار هم با خوشی و خرمی زندگی کنند.
*شب یلدا به صورت یک مهمانی تشریفاتی در آمده است
در این بین به سراغ گل‌فروشی که بر روی هندوانه حکاکی و سبد میوه و گل شب یلدا درست می‌کرد، رفتم، وی در مورد قیمت انواع تزئینات گفت: حکاکی‌هایی که بر روی هندوانه انجام می‌شود بستگی به بزرگ و یا کوچک بودن آن دارد.
وی با بیان اینکه قیمت‌های حکاکی معمولا بین 40 تا 120 هزار تومان است، تصریح کرد: این فقط قیمت حکاکی بر روی هندوانه است و قیمت سبد و میوه‌ها و گل‌هایی که در آن به کار برده می‌شود جدا است.
این گل فروش با بیان اینکه هر چند همه این کارها برای ما سود دارد، خاطرنشان کرد: طی چند سالی که سبدآرایی شب یلدا مد شده، متاسفانه هر سال بر درخواست‌های مردم افزوده شده و انگار دچار خودبزرگ بینی شده‌اند و فکر می‌کنند هر چه سبد میوه‌شان پربارتر و بزرگتر باشد ارج و قربشان نزد خانواده عروس بیشتر است.
وی با بیان اینکه شب یلدا به صورت یک مهمانی تشریفاتی در آمده است، اظهار کرد: اگر سال‌های گذشته خانواده داماد به یک خنچه بسنده و هدایای عروس را کادوپیچ می‌کردند اما اکنون با وجود فضای مجازی دیگر کسی آن خنچه و هدایا را قبول ندارد.
این گل فروش با اشاره به اینکه اگر سری به اینستاگرام بزنید خواهید دید انواع مدها و تزئینات شب یلدای عروس چگونه دست به دست می‌شود و همه را ترغیب به آن نوع مدل‌ها می‌کند، افزود: اکنون شب یلدا به شب رخ نمایی تبدیل شده تا خانواده داماد و عروس جشن خود را به رخ اقوامشان بکشانند.
*رواج انواع تجملات و جایگزینی فرهنگ‌های غلط موجب رنگ باختن سنت‌های دیرین
سید جواد، یکی از مغازه داران بازار رشت که لوزام تزئینی تولد و جشن می‌فروشد، اظهار کرد: از چند هفته به شب یلدا مانده شروع به آوردن جعبه‌های کادو و لوازم شب یلدا با طرح انار و هندوانه می‌کنم.
وی با بیان اینکه خانواده‌های داماد و عروس دیگر اعتقادی به کادو پیچ کردن هدایا ندارند، افزود: اکنون خانواده‌ها برای کادو کردن هدایای عروس و داماد جعبه‌هایی با طرح انار و هندوانه سفارش می‌دهند.
این فروشنده گفت: رواج انواع مدها، تجملات و جایگزینی برخی فرهنگ‌های غلط موجب خودخواهی‌های ناشی از چشم و هم‌چشمی‌ها می‌شود و باعث می‌شود این سنت‌های دیرین رفته رفته رنگ ببازد.
رفته رفته سنت‌های شب یلدا به دست فراموشی سپرده می‌شود و از سوی دیگر گرانی و وضعیت اقتصادی باعث شده تا افراد از دورهم نشینی گریزان باشند. این گریزان بودن خود منجر به انزوا شده و در نهایت آسیب‌های اجتماعی فراوانی به‌همراه دارد که باید چاره‌ایی برای آن اندیشیده شود.
گزارش:مائده فلاحتکارضیابری
نظر شما