خبرگزاری شبستان: وقتی از دکه های روزنامه فروش سر راهتان می گذرید، تجمع کثیری از افراد در جلو این دکه ها را مشاهده می کنید، اکثر این افراد به خواندن تیترها مشغولند و بعد از خواندن، بدون اینکه روزنامه ای بخرند راه خود را پیش می گیرند و می روند.
از دیر باز اطلاعات نقش مهم و حیاتی در زندگی بشر داشته است. وقتی هیچ رسانه ای مانند امروز فعالیت نداشت و مردم تشنه شنیدن اخبار بودند، با اطلاع رسانی دهان به دهان متوجه خبرها می شدند که پیامد هایی مانند شایعه را در جامعه در پیش داشت.
با انتشار اولین روزنامه و ظهور صنعت چاپ، تحول عظیمی در اطلاع رسانی رخ داد. رسانه های اطلاع رسانی به دلیل مخاطبان بی شمار و نیاز آن ها هر روزه افزایش پیدا کردند تا تشنگی افراد جامعه را نسبت به خبر سیراب کنند و نتیجه این شد که امروز در عصر اطلاعات، اخبار جزئی جدایی ناپذیر از زندگی آدمی شده است.
مردم با خواندن خبرهای جامعه خود و دیگر جوامع اطلاعاتی که به آن علاقه دارند را بدست می آورند، بنابر این خبر به عنوان یک کالای راهبردی از مهمترین فاکتورهای تاثیر گذار در عصر ارتباطات تلقی می شود.
در عصر انفجار اطلاعات تیترها یکی از ارکان اصلی خبر محسوب می شوند که مخاطب را به دنبال خود می کشند و به نوعی تیترهای روزنامه ها مانند ویترین های مغازه ای عمل می کنند که اجناس خود را به نمایش گذاشته اند. هر چقدر تیتر گیرا، جذاب و اقناعی تر باشد مخاطبان بیشتری می پسندند، افرادی وجود دارند که هر روز جلوی کیوسک های مطبوعاتی می ایستند که با خواندن فقط تیترها اطلاعات جدید کسب کنند تا نیازهای خبری خود را به نوعی با تتیر خوانی بر طرف کنند.
برای رسیدن به جواب این سوال که تیترخوانی چه تبعاتی را متوجه فرد و جامعه می کند، در یک گزارش میدانی از سوی خبرنگار شبستان به جواب های جالبی از مخاطبین تیتر خوان رسیدیم.
کیوسک روزنامه فروشی مترو امام خمینی:
در این کیوسک تیترخوان ها، بیشتر تیترهای روزنامه های ورزشی را مورد هدف قرار داده اند.
پسر جوانی معتقد است با تیتر خواندن به محتوا هم دست می یابد و آقای میانسالی خواندن تیترها را بهترین گزینه برای انتخاب روزنامه می داند.
فرد تیتر خوان دیگری علتش این طور بیان می کند: اکثر روزنامه های ورزشی محتوای یکسان دارد و فقط تیترش را عوض می کنند، از ابتدای فصل لیگ برتر شروع می کنند و همان خبر را دوباره تا آخر فصل می زنند به این دلیل همان بهتر است فقط تیتر بخوانیم.
آقای. م دکه دار مترو امام خمینی در این رابطه می گوید: متاسفانه 90 درصد افراد تیتر خوان هستند و با تجمع در مقابل دکه ایجاد مزاحمت می کنند و خانم ها این تجمع را می بینند رغبتی به خریدن روزنامه ندارند. به نظرم به جای اتلاف وقت به کار های دیگرشان برسند، بهتر است و مراعات حال و کاسبی ما را کنند.
کیوسک روزنامه فروشی کریم خان:
افراد تتیر خوان بر این باورند: اصل مطلب در تیتر می آید و دیگر به خواندن محتوا احتیاجی نیست، بیشتر تیتر خوانی می کنند تا متوجه همه اخبار های کشور شوند. فقط تیتر می خوانند چون اکثر سوژه ها چون تکراری است.
م.خ دکه دار کریم خان در این رابطه می گوید: متاسفانه اکثر افرادی که تجمع می کنند فقط تیتر می خوانند و روزنامه ای نمی خرند، شاید یکی از دلایل گرانی روزنامه ها باشد به هر حال برای ما مزاحمت و سد معبر ایجاد کرده اند.
کیوسک روزنامه فروشی مفتح شمالی:
تجمع تیتر خوان ها در این کیوسک بیشتر از کیوسک های دیگر به چشم می خورد و اکثر این افراد به دلیل کارمند بودن عجله دارند و به این دلیل فقط گذری، به تیترها نگاه می اندازند.
آقایی که دو زانو بر روی پا نشسته تیترها و محتوا را می خواند، در این رابطه می گوید: عکس یکی از همکار هایمان که نمی دانستم قبلا چنین سمتی داشته است را دیدم و چند روزنامه را پی گیری کردم تا بدانم همان است یا نه؟! اصولا تیتر می خوانم چون در اداره چند روزنامه ای خریداری شده است.
خانمی که با جمله "ببخشید آقا، ببخشید آقا" روزنامه ای بر می دارد، در این خصوص می گوید من هر روز باید یک روزنامه بخرم، اما همیشه با تجمع کثیری آقا رو به رو می شوم که با ببخشید آقا، روزنامه مورد نظر خود را بر می دارم و می خرم. من معتقدم اگر افراد موضوعات یک روزنامه را پی گیری کنند بهتر است، تا هر روز تیتر ها را بدون محتوای آن بخوانند.
و چند تیتر خوان مدعی می شوند به دلیل عجله داشتن نمی توانند روزنامه انتخاب کنند و گذری به تیتر ها نگاهی می اندازند چرا که در اداره هایشان آرشیوی از چند روزنامه وجود دارد!
ح.خ دکه دار این روزنامه فروشی هم بر این باور است: که به این وضعیت دیگر عادت کرده ام و برایم مهم نیست، مشکلی ندارم با اینکه ایجاد مزاحمت می شود.
این گزارش حاکی از آن است که افراد از تیتر ها به محتوا هم دست می یابند، تکراری بودن سوژه ها و عجله داشتن موجب تیتر خوانی و مانع از خرید روزنامه می شود حال این سوال به ذهن می رسد آیا تیتر خوانی تبعاتی هم بر جامعه دارد؟
تیتر خوانی و تبعات آن:
1-زمینه ای برای ایجاد شایعه
افراد در جامعه به طور مداوم با یکدیگر در تعامل هستند و در راستای این ارتباط اطلاعاتی که دارند را با هم تبادل می کنند.
یکی از تبعاتی که تیتر خوانی می تواند داشته باشد ایجاد شایعه است، برخی از روزنامه ها برای جذب مخاطب تیتر هایی استفاده می کنند که با محتوای آن خبر متفاوت است و خواننده تیتر ها برداشتی که از تیتر کرده است را به دیگری هم القا می کند.
برای مثال در یک روزنامه صبح ورزشی:
استیلی کارش به کلانتری کشید !
مخاطب با خواندن این تیتر در ذهنش تداعی می شود، استیلی دعوایی کرده و کارش به کلانتری کشیده است و بدون خواندن متن این برداشت را با کسانی که حال در مترو، در محل کسب و کار و.. ارتباط دارد القا می کند؛ در صورتی که "کلانتری" نام خانوادگی یکی دیگر از سرمربی ها است، این خود زمینه ساز یک شایعه در عرصه ورزشی می شود و حاشیه هایی برای آن سرمربی تیم ایجاد می کند.
همچنین روزنامه های سیاسی هم از این قاعده مثتثنی نیستند که با خط مشی خود از یک رویداد تیتر های گوناگونی می زنند و تصویر ذهنی و برجسته‌سازی در نگرش افراد ایجاد می کنند؛ حال فرد تیتر خوان بدون خواندن محتوا آن برداشتی که از مطلب دارد را در ذهن حلاجی کرده و به دیگری هم القا می کند.
2-ایجاد مزاحمت برای دکه داران
همانطور که در این گزارش میدانی مشاهده شد یکی از دغدغه های دکه داران، تیتر خوان ها هستند و بر این باورند تجمع آنان مانع کسب و کار می شود و بعضا خانم ها با این تجمع رو به رو شده و در خرید روزنامه دچار تردید می شوند.
3-کاهش فروش روزنامه ها
هنگامی افراد نیازهایشان با تتیر خواندن برطرف می شود، وهیچ هزینه ای هم بابت تیتر خواندن نمی دهند، با این کار لطمه به رسانه ها می زنند، به این معنا که وقتی روزنامه ای به فروش نرسد بودجه آن مجموعه کم و به ناچار نیروی کار تعدیل می شود. همچنین کاهش تیراژ و سوق یافتن به سمت تبلیغاتی شدن هم نتیجه تیترخوانی است.
در گزارش بعدی از بعد کارشناسانه به ریشه یابی و نقش رسانه ها در ترویج تیتر خوانی میان افراد جامعه پرداخته می شود.
پایان پیام/
نظر شما