آبگیری کجی در برزخ خشکسالی خراسان جنوبی/کجی شیرین شد

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی: دامن سفید کجی زیر پای گردشگران پهن شده تا تالاب شوره زار، شیرینی آبگیری خود را شیرین به رخ گردشگران و بازدیدکنندگان بکشد؛ وجود پوشش گیاهی درختانی مانند گز آترپلکس، قیچ و تاق همانند کوهی در مقابل بادهای 120 روزه استان قد بلند کرده اند تا مبادا تالاب کجی بی تاب شود.

خراسان جنوبی استان کویری است که با گذر از بیابان های آن می توان به مناطق اعجاب انگیز رسید؛ با عبور از راه های کویری خراسان جنوبی به سمت شهرستان نهبندان، هنگامی که وارد این شهرستان و روستای کجی می شویم، مردمان کجی و عشایری منطقه «کجی» را می بینیم؛ مردمان کجی سفلی و علیا دو محله عشایرنشین، مردمانی هستند که از طایفه بلوچ شیخی و سارانی در کنار هم مسالمت آمیز زندگی می کنند.

تالاب ها همواره جزء پدیده های نادر محیط زیست اند که زیبایی اعجاب انگیزی را به همراه دارند. ممکن است گاه پر آب و گاه خشک و گاه شور و گاه شیرین باشند.

بعد از بی تابی کجی، به شکرانه خدا؛ امسال بارانی نازل شد تا حدودی از بی تابی کجی رفع شود و آن را تبدیل به محیطی زیبا برای حضور پرندگان و گردشگران کند؛ تالاب نمکزار کجی نهبندان با وسعت۲۲ هزار هکتار در فاصله ۷۵ کیلومتری شمال شهرستان نهبندان در استان خراسان جنوبی قرار دارد.

به گفته مردمان کجی؛ این تالاب شوره زار وسیع در سال گذشته به دلیل خشکسالی و کمبود باران و به دلیل شوری زیاد خاک تبدیل به دریاچه نمک شده که این امر در هنگام وزش بادهای 120 روزه خراسان جنوبی، خسارت هایی را هم به بار آورده است.

آسفالت نیاز اساسی راه منتهی به تالاب کجی

«علی شیخی» از اهالی روستای کجی در گفتگو با خبرنگار شبستان از وضعیت نامناسبجاده به سمت تالاب گلایه می کند و می گوید:  حدود 11 کیلومتر راه تالاب نیازمند آسفالت است چراکه به خاطر موج دار بودن جاده و وجود چاله ها در این مسیر، 80 درصد گردشگران بر می گردند.

مهمترین درخواست شیخی رسیدگی به راه منتهی به جاده است و ادامه می دهد: با جاری شدن سیلاب در فصل زمستان این راه مسدود می شود و مشکلاتی به بار می آورد، همچنین نداشتن سرویس های بهداشتی و وجود غرفه ها و سایه بان در اطراف تالاب از الزامات این تالاب است که رسیدگی به این موارد، سبب جذب گردشگران به منطقه می شود.

شیخی که دهیار روستای کجی هم هست با ابراز خرسندی از اینکه تالاب به دنبال بارندگی های اخیر آبگیری شده است، می افزاید: چند روزی است که گردشگران برای بازدید از این تالاب به کجی آمده اند که امیدوارم در تعطیلات عید به اوج خود برسد.

او می گوید: در حال حاضر تالاب کجی نهبندان، به عنوان يک پديده در شرق کشور محل زمستان گذرانی برخي پرندگان مهاجر از جمله حواصيل، حواصيل ارغوانی، چنگر و خوتکا است و آبان ماه همزمان با سرد شدن هوا، از زمین تالاب آب جوشش می کند و کل آبریز منطقه از شوسف و سربیشه به تالاب منتهی می شود.

شیخی خاطرنشان کرد: وجود تالاب شوره زار کجی منفعتی است برای اهالی تا از وجود نمک آن بهره ببرند و از آن به عنوان یک منبع اقتصادی یاد برای بهبود شرایط اقتصادی زندگی خود استفاده کنند.

 50 درصد تالاب کجی نمکزار نهبندان آبگیری شد

«امیر کوهستانی» سرپرست حفاظت محیط زیست نهبندان هم در گفتگو با خبرنگار شبستان در همان ابتدای کلامش با خوشحالی می گوید: به شکرانه خدا؛ امسال 50 درصد تالاب کجی نمکزار آبگیری شد و امروز شاهد حضور روزانه 500 تا 1500 پرنده مهاجر؛ شامل مرغابی، سرسبز، کودکا و پرستو دریایی هستیم که در تالاب کجی فرود می آیند.

وی با بیان اینکه از سال 1386 پیشنهاد شد تا تالاب کجی به عنوان پناهگاه محیط زیست مطرح شود، ادامه می دهد: از سال 1389 تالاب نمکزار نهبندان به عنوان پناهگاه حیات وحش تحت حفاظت محیط زیست درآمد و پایگاه محیط بانی این تالاب به وسعت 22 هزار و 865 هکتار در جوار تالاب ایجاد شد.

مسافران سیبری در تالاب کجی فرود می آیند

سرپرست حفاظت محیط زیست نهبندان با بیان اینکه تالاب شوره زار کجی هر ساله میزبان پنج هزار پرنده مهاجر است، می گوید: این تالاب بعد از بارندگی ها از اوایل پاییز تا اردیبهشت ماه پرندگانی مهاجر مانند مرغابی، حواصیل، سلیم طوقی، عقاب طلایی، دال، بلدرچین معمولی، زاغ نوک، سبزه قبا، پرستو، هوبره، گنجشک درختی، چکاوک کاکلی را میزبان است که برای زمستان گذرانی و استراحت به آن مراجعه می کنند، این تالاب غنی ترین زیستگاه زاغ بور، تنها پرنده بوم زاد ایران است.

بعد از چند سال خشکسالی های پی در پی در خراسان جنوبی و به طبع آن در شهرستان نهبندان؛ که تالاب کجی آبگیری نشده بود، امسال خوشبختانه این تالاب هم در پاییز و هم زمستان آبگیری شد به نحوی که می توان گفت این تالاب شوره زار 50 درصد آبگیری شده است.

سرپرست محیط زیست نهبندان می گوید: آب تالاب کجی که منشاء آن از محل نزول بارندگی ها و جاری شدن سیلاب ها و رودخانه های اطراف و هم چشمه هایی خود تالاب شوره زار کجی است؛ از اواسط پاییز شروع به جوشش می کند و تالاب آبگیری می شود.

دهن کجی مردم به تالاب کجی

وی با ابراز تاسف از اینکه متاسفانه در اطراف این تالاب، چاه های کشاورزی زیادی است که سفره های زیرزمینی را خالی می کنند، اظهار می کند: جوشش آب چشمه های تالاب شوره زار نهبندان هم به نسبت کمتر شده است که در صورت ادامه این روند خسارت جبران ناپذیری را به منطقه می زند.

وی از برگزاری جشنواره مجسمه های گلی و نمکی در جوار تالاب خبر داد و افزود: این جشنواره هرساله برگزار می شود ولی امسال به دلیل آبگیری تالاب برگزار نشد و قرار شده این جشنواره به صورت ملی در 26 فروردین ماه 98 برگزار شود و فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی امر برگزاری جشنواره های مجسمه های گلی و نمکی از هنرمندان دعوت می کند تا در این جشنواره شرکت کنند.

کوهستانی ادامه می‌دهد: تالاب به دلیل زیبایی اعجاب انگیز هرساله شاهد گردشگران خارجی بوده؛ که در نوروز سال 1395 شاهد اوج حضور گردشگران یعنی 17 هزار گردشگر در تالاب کجی بوده ایم؛ چراکه  80 درصد تالاب کجی آبگیری شده بود و شاهد پرندگان زیادی بودیم.

او می گوید: اهمیت تالاب کجی بالاست و ماموریت محیط زیست، حفظ این تالاب بوده چراکه وجود این تالاب به خاطر وجود ریزگردها و بادهای 120 روزه به همراه نمک های موجود در آب برای منطقه مشکل ساز و جریان ساز می شود لذا باید از برداشت بی رویه آب در چاه های کشاورزی جلوگیری کرد. همچنین حدود 100 هکتار از اراضی حاشیه تالاب کجی، نهال کاری شده تا جلوی ریزگردها و ورزش تند باد منطقه گرفته شود.

بارندگی در نهبندان ۲۱ درصد کاهش داشت

 «رضا برهانی» کارشناس هواشناسی خراسان جنوبی نیز در خصوص میزان بارندگی ها در شهرستان نهبندان گفت: میزان بارندگی تا آخر بهمن ماه در نهبندان 35 میلی متر گزارش شده است.

وی با بیان اینکه سال گذشته، میانگین بارندگی ها در شهرستان نهبندان تنها سه میلی متر بوده است، اظهار می کند: این عدد در بلند مدت 45 میلی متر بوده که 21 درصد نسبت به میانگین بلند مدت با کاهش مواجه شده است.

تبدیل تالاب کجی به کانون فرسایش بادی در خراسان جنوبی

«حسن اکبری»، مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی نیر به خبرنگار شبستان گفت: تالاب کجی نمکزار نهبندان در بارندگی های اخیر حدود 50 درصد آبگیری شده و تعدادی زیادی از پرندگان مهاجر در این تالاب فرود آمده اند.

وی تالاب کجی نمکزار نهبندان را یکی از کانون‌های مهم فرسایش بادی در استان خراسان جنوبی عنوان می کند و می گوید: امسال با همکاری آب منطقه ای کارهای خوبی آغاز شده است و در همین ارتباط سازمان حفاظت محیط زیست برنامه عملیاتی ظرفیت سازی، مشارکت و آگاهی رسانی  CEPA را با هدف مشارکت ذینفعان در حفاظت، مدیریت، بهره برداری و احیای تالاب کجی نهبندان از محل اعتبارات ملی اجرا می‌کند.

اکبری با بیان اینکه درست است که تالاب نمکزار کجی امسال آبگیری شده است، می افزاید: این تالاب یکی از کانون های فرسایش بادی خراسان جنوبی بوده و اگر مورد توجه قرار نگیرد به کانون گرد و غبار تبدیل می شود لذا برداشت بی رویه آب از چاه های اطراف تالاب جایز نیست.

او یادآور می‌شود: تالاب ها خط مقدم آسیب های محیط زیستی هستند و باید در این راستا فرهنگ سازی شود لذا سعی شده در جشنواره ملی فیلم کوتاه تالاب این فرهنگ نهادینه شود.

گزارش: سمیه محمدی