تراز مثبت تجاری ایران با ۲۱ کشور دنیا

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، صادرات از اهرم های مهم در تراز تجاری هر کشور محسوب می شود به طوری که افزایش میزان صادرات باعث ایجاد تراز تجاری مثبت و نشاندهنده رشد اقتصادی آن کشور است. کشور ما در سال های پیش از انقلاب اسلامی به عنوان واردکننده ای صرف در حوزه های مختلف بود البته حجم صادرات نفتی ایران رقم قابل توجهی بود اما همین وابستگی به صادرات نفتی باعث عدم توجه به بخش های دیگر اقتصاد شده بود اما در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی زمینه توجه به بخش های دیگر اقتصادی در کشور فراهم شد و تلاش در کاهش وابستگی به صادرات نفتی باعث شد تا حجم صادراتی سایر محصولات به رقم قابل توجهی برسد.

بر این اساس بخش اقتصادی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا طی گزارشی از میزان صادرات 223 کشور جهان در سال 2017 اعلام کرده بود: ایران در این سال 92 میلیارد دلار کالا و خدمات صادر کرده است. صادرات ایران در این سال از 186 کشور جهان بیشتر بوده است. بر اساس محاسبات سیا، ایران از نظر ارزش صادرات در سال 2017 در رتبه 37 جهان و بالاتر از برخی کشورهای اروپایی مثل اسلواکی، فنلاند، پرتغال، یونان و لتونی قرار گرفته است.

چین با صادرات 2157 میلیارد دلاری بزرگترین صادرکننده جهان در این سال شناخته شده و آمریکا با 1576 میلیارد دلار در رتبه دوم جای گرفته است . آلمان نیز با صادرات 1401 میلیارد دلاری سومین صادرکننده بزرگ جهان شناخته شده است.

برخی دیگر که صادرات بیشتری نسبت به ایران در سال 2017 داشته اند عبارتند از ژاپن با 683 میلیارد دلار، کره جنوبی با 552 میلیارد دلار، فرانسه با 541 میلیارد دلار، روسیه با 336 میلیارد دلار، امارات با 314 میلیارد دلار، هند با 229 میلیارد دلار، ترکیه با 157 میلیارد دلار و نروژ با 102 میلیارد دلار.

برخی که صادرات کمتری نسبت به ایران داشته اند نیز عبارتند از اسلواکی با 80.5 میلیارد دلار، آفریقای جنوبی با 78.25 میلیارد دلار، فنلاند با 65.5 میلیارد دلار، پرتغال با 62.6 میلیارد دلار، عراق با 56.7 میلیارد دلار، یونان با 29.2 میلیارد دلار، مصر با 23.5 میلیارد دلار، بحرین با 14.3 میلیارد دلار، لتونی با 12.3 میلیارد دلار و ترکمنستان با 7.39 میلیارد دلار.

همچنین صندوق بین المللی پول در گزارش خود از سلسله گزارش های موسوم به چشم انداز اقتصادی خاورمیانه پیش بینی کرده بود رشد اقتصادی ایران در سال 2018 به ۴ درصد و نرخ تورم به ۱۲.۱ درصد برسد. این نهاد بین المللی رشد اقتصادی ایران در سال 2017 را ۴.۳ درصد و نرخ تورم ایران در این سال را ۹.۹ درصد محاسبه کرده است.

بر اساس این گزارش تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۴۳۱.۹ میلیارد دلار بوده که پیش بینی می شود این رقم در سال ۲۰۱۸ به ۴۱۸.۹ میلیارد دلار کاهش یابد. این نهاد بین المللی همچنین پیش بینی کرده است رشد بخش غیرنفتی ایران از ۴ درصد در سال ۲۰۱۷ به ۳.۸ درصد در سال جاری کاهش یابد. رشد بخش نفتی ایران نیز از ۵.۲ درصد در سال قبل به ۴.۶ درصد در سال جاری کاهش می یابد.

ایران در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۳.۸ میلیون بشکه در روز نفت تولید و ۲.۴۶ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرد و پیش بینی شده است تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۸ در سطح ۳.۸ میلیون بشکه در روز باقی بماند اما صادرات نفت به ۲.۶۶ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. تولید گاز ایران نیز در سال ۲۰۱۸ معادل ۵.۳۲ میلیون بشکه در روز و صادرات گاز در همین سال معادل ۰.۲۲ میلیون بشکه در روز خواهد بود. صندوق بین المللی پول میزان رشد نقدینگی در ایران طی امسال را ۲۳.۸ درصد پیش بینی کرده است که نسبت به رشد ۲۳.۵ درصدی نقدینگی در سال قبل اندکی افزایش خواهد داشت.

ایران در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۱۰۹.۵ میلیارد دلار کالا و خدمات صادر و ۹۱.۶ میلیارد دلار کالا و خدمات وارد کرد. پیش بینی شده است صادرات ایران امسال به ۱۳۰.۳ میلیارد دلار و واردات به ۱۰۳.۳ میلیارد دلار افزایش یابد.

بر اساس پیش بینی صندوق بین المللی پول تراز حساب های جاری ایران طی امسال افزایش قابل ملاحظه ای خواهد داشت و به رکورد ۲۹.۲ میلیارد دلار خواهد رسید. این رقم برای سال قبل ۱۸.۴ میلیارد دلار گزارش شده بود. همچنین پیش بینی شده است ذخایر ارزی ایران در سال جاری با افزایش ۱۳.۳ میلیارد دلاری نسبت به سال قبل به ۱۰۸.۴ میلیارد دلار برسد. ذخایر ارزی ایران در پایان سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۹۵.۱ میلیارد دلار گزارش شده بود.

بنابراین گزارش، آمارهای سازمان توسعه تجارت نیز از مبادلات تجاری ایران با ۲۵ کشور پیرامونی نشان می‌دهد که به‌جز کشورهای ترکیه، روسیه، اوکراین و بلاروس، تراز تجاری ایران با ۲۱ کشور دیگر مثبت است از این میان، پررونق‌ترین بازارها شامل عراق، افغانستان، امارات، پاکستان و ترکمنستان است که صادرات ایران به این کشورها فاصله بیشتری با واردات از آنها دارد و تراز تجاری مثبت را برای آنها رقم زده است.

حجم تجارت ایران با این ۲۵ کشور ۱۸ میلیارد و ۹۷۵ میلیون دلار است. حال آنکه حجم تجارت ایران در نیمه نخست امسال معادل ۴۵ میلیارد و ۳۰۵ میلیون دلار بوده است بنابراین می‌توان گفت حدود ۴۲ درصد از مبادلات ایران با کشورهای پیرامونی رقم خورده است.

امارات، عراق، ترکیه، افغانستان، عمان، پاکستان، روسیه، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، کویت، قطر، قزاقستان، گرجستان، سوریه، ازبکستان، ارمنستان، اوکراین، تاجیکستان، لبنان، قرقیزستان، بلاروس، اردن، بحرین، یمن‌ و عربستان سعودی، کشورهای پیرامونی ایران هستند که مبادلات تجاری‌شان با کشورمان مورد بررسی قرار گرفته است. آمارها نشان می‌دهد از میان کشورهای پیرامونی، ایران و عربستان سعودی مبادله‌ای با یکدیگر ندارند یعنی نه واردات از این کشور صورت می‌گیرد و نه کالایی از ایران به عربستان صادر می‌شود.

از میان ۲۵ کشور ذکر شده در این گزارش، بیشترین صادرات در نیمه نخست امسال به ترتیب به عراق، امارات، افغانستان، ترکیه و پاکستان صورت گرفته است. همچنین بیشترین واردات نیز متعلق به امارات، ترکیه، روسیه، عمان و پاکستان است. جالب آنکه رتبه‌های کشورهای پیرامونی ایران در صادرات بالاتر از واردات است. به این معنی که ایران واردات کمتری از کشورهای اطراف داشته و اغلب کشورهای طرف معامله ایران کشورهایی با فاصله دورتر هستند به‌گونه‌ای‌که تنها چهار کشور امارات، ترکیه، روسیه وعمان جزو ۲۰ کشور عمده صادرکننده کالا به ایران هستند./