سفر روحانی به عراق غفلت سال های قبل را جبران می کند

سوال: سفر آقای روحانی به بغداد چه تاثیری بر روابط ایران و عراق دارد؟

روابط ایران و عراق پس از انقلاب دچار فراز و نشیب هایی شد و آقای احمدی نژاد اولین رئیس جمهوری بود که در تاریخ جمهوری اسلامی به عراق سفر کرد. قطعا سفر آقای روحانی نیز اگرچه بسیار دیر انجام می شود تاثیر مثبتی بر روابط دو کشور خواهد داشت. این سفر بسیار کار صحیح و ارزنده ای است و باید حتما شکل بگیرد. با این سفر سطح روابط اقتصادی بهتری بین دو کشور ایجاد خواهد شد و این نشان می دهد که دستگاه دیپلماسی با توجه به تحریم هایی که غرب علیه ما اعمال کرده توجه بیشتری به حسن همجواری با همسایگان پیدا کرده است.

سوال: چرا می فرمایید این سفر دیر انجام شده است؟

متاسفانه یک ایراد و اشکالی که به دیپلماسی کشور وارد است این است که ما به دلیل مشکلاتی که برای مان به وجود آمده از توسعه روابط با همسایگان و دنیای اسلامی کمی غفلت کرده ایم.

سوال: یعنی روابط ایران و عراق پس از انقلاب را خوب ارزیابی نمی کنید؟

ما با عراق پیش از انقلاب بر سرمنابع آبی اختلاف داشتیم اما بعد از انقلاب اسلامی با جنگی که میان دو کشور ایجاد شد اختلافات افزایش یافت تا اینکه پس از سقوط صدام فصل جدیدی میان روابط ایران و عراق باز شد. در آن زمان که آمریکا به عراق حمله کرد حضور آمریکایی ها در مرزهای ایران و  عراق مشکلاتی را می توانست برای کشور ما ایجاد کند و برای جلوگیری از این مساله روابط ایران و عراق روبه گسترش گذاشت و در سال 2009 مجاهدین خلق از عراق بیرون شدند.

سوال: عربستان در تلاش است که عراق را به سمت خود متمایل کند، آیا در این زمینه موفق خواهد شد؟

ریاض در صدد است با نزدیکی به عراق از آن به عنوان حیاط خلوت سیاسی خود بهره ببرد و آمریکا و رص نیز از آن حمایت می کنند. ایران باید در مقابل نقش برجسته تری در عراق ایفا کند. نقش محوری ایران در عرصه تحولات منطقه و جهان انکار ناپذیر است و مردم و حکومت عراق نیز به خوبی متوجه شده اند که در روزهای خطر و گرفتاری چه کشوری به کمک آن ها شتافته است.

علیرغم جنگی که بین دو کشور ایجاد شد، پیوندهای ایران و عراق در هیچ برهه تاریخی گسسته و تاریک نیست.

سوال: آمریکا نیز می کوشد روابط تهران با بغداد را تحت تاًیر قرار داده و عراق را از ایران دور کند. در این مورد نظرتان را بفرمایید.

بله این مساله کاملا مشهود است و واشنگتن تلاش دارد با انتقال نیروهای خود از سوریه به عراق در این زمینه گام بردارد اما موقعیت ایران در بغداد باعث شده که واشنگتن و ریاض به اهداف خود نرسند. بعد از اینکه آمریکا در سوریه شکست خورد نیروهای خود را در عراق متمرکز کرد و مردم و پارلمان عراق با این مساله مخالفت کرده اند. با توجه به این که حضور آن ها برای مقابله با ایران بوده با مخالفت های زیادی روبرو شده است.

سوال: عراق این روزها نیازمند بازسازی است و در این میان ایران یکی از گزینه هایی است که می تواند به این کشور کمک کند. آیا ایران می تواند از این طریق روابط خود با عراق را گسترش دهد؟

بازسازی عراق بحث مهمی است و توانمندی ایران در بعد فنی و مهندسی نیز حائز اهمیت است. ما در مبارزه با تروریسم در کنار مردم این کشور بودیم و در بازسازی هم کنار آن ها هستیم و این مساله به نفع دو کشور است.

سوال: ایران در دوران تحریم ها می تواند به روابط خود با عراق برای جبران محدودیت های حاکم چشم داشته باشد؟

حجم روابط تجاری ما با عراق نزدیک به 13 میلیارد دلار است که در همین دوران تحریم ها دو کشور تصمیم گرفته اند این حجم را به 20 میلیارد دلار افزایش دهند. این مساله دور از دسترس نیست و من تصور می کنم ظرفیت های دو کشور برای روابط تجاری قابلیت ارتقا دارد. ذخایر مشترکی که دو کشور با هم دارند و مکمل بودن اقتصادشان این اتفاق را میسر می کند. از نظر فرهنگی و مذهبی هم روابط امکان ارتقا دارد.

صادرات جمهوری اسلامی به دو همسایه افغانستان و عراق بسیاری از مشکلات را می تواند حل کند و موجب می شود از وابستگی ها به غرب بریده شویم و سیاست های اقتصاد مقاومتی را هم به اجرا در آوریم. با چنین رویکردی رویکرد صحیح اقتصاد دیپلماسی ما به رخ جهانیان کشیده می شود.

بعد از سالیان سال تجربه نسبت به بدقولی و بدعهدی های غرب نشان داده که باید تمرکز بیشتری به ارتباط با همسایگان داشته باشیم. طبیعی است که دشمنان ما و رقبای ما برای استفاده از ظرفیت عراق دست بردار نیستند و ما هم باید با تلاش های آن ها مقابله کنیم.

تشکیل بسیج مردمی و حشد الشعبی در عراق از سوی ایران گام مهمی بود ونتیجه آن در مسائل امنیتی و غلبه بر داعش بود. نباید به راحتی از این ظرفیت ها عبور کنیم و باید آن را گسترش دهیم. همچنین زمینه همکاری های علمی و فناوری و بیوتکنولوژی روابطمان را گسترش دهیم. اتصال راه آهن ایران وعراق برای ترانزیت کالا نقش عمده ای را در توسعه مناسبات اقتصادی دو کشور بازی کند.

سوال: سفر روحانی به عراق چه تاثیری بر روابط ایران با اقلیم کردستان خواهد داشت؟

کردستان عراق بعد از این که در یک همه پرسی در جهت عدم تعامل با حکومت مرکزی جلو رفت متوجه شد که کارش اشتباه است و این مساله توطئه آمریکا و اسرائیل برای تجزیه کشورهای منطقه بود و این به نفع مردم کردستان عراق نبود. آن ها سالیان سال و بعد از سقوط صدام زندگی مسالمت آمیز با سایرین را تجربه کرده اند . آن تصمیمات از روی احساس بود و الان سفرهایی که وزیر خارجه به اقلیم داشته و سفر پیش روی روحانی ارتباطات ما با اقلیم کردستان را گسترش می دهد.

سطح روابط اقتصادی بین ایران و اقلیم از یک جایگاه مناسبی برخوردار است و حسن نیت جمهوری اسلامی به آن ها منتقل شده است و می توانند در مرزها و با اقوام مشابه روابط خوبی داشته باشند بدون اینکه به فکر تجزیه طلبی باشند./