اعتکاف؛ درس پیش نیاز دانشگاه رمضان

اعتكاف آغاز مسير رسيدن به ميهمانی خدا در رمضان است لذا از اين مراسم به‌عنوان درس پيش‌نياز دانشگاه رمضان ياد می‌شود.

خبرگزاری شبستان-آران و بیدگل، هرگز نمی ‏توان ارزش همه زمان‏ ها را برابر دانست، چنانكه نمی‏توان همه مكان‏ها را برابر شمرد. برخی زمان‌ها و مكان‏ ها ارزشی والا دارند. 


ماه رجب ارزشمند است، در روايات رسيده از ناحيه معصومين(ع) اين ماه، ماه اميرالمؤمنين(ع) است، چنانكه ماه شعبان ماه پيامبر گرامی اسلام(ص) و ماه رمضان ماه خدا خوانده می‌شود. تعبير و دريافت از اين عبارات آسمانی اين است كه شناخت و معرفت نسبت به مولايمان حضرت اميرمؤمنان(ع) و و‌جود اشرف مخلوقات رسول هدايت حضرت محمد(ص) راه شناخت و معرفت به ذات ربوبی حق‌‌تعالی است.


رجب‌المرجب ماه سلوك و زدودن زنگارهای شيطانی از آئينه دل است، ماه ولايت و برافروختن چراغ معرفت در شبستان وجود است، ماه رجب گاه اعتكاف است. در اين ماه كه هنگامه تحول است، عاكفان كوی دوست با حضور در صحن و سرای دوست، پله‌های سلوك را پيموده و پله‌پله به خدا نزديك‌تر می‌شوند. 


معتكف روزه‌اش، نمازش، حضورش در مسجد و ديگر اعمالش مايه تقرب است. در خانه دوست، سفره‌ای از مغفرت و بخشايش گسترده شده و عاكف با صيقل روح و روان، زنگار گناه از دل می‏زدايد و مهيای ضيافت بزرگ در ماه وصال می‌شود. ماهی كه عشاق از سفره پرفيض الهی لقمه‌های راز بر‌می‌‌چينند و عطر قرآن از ژرفای دل بار‌يافتگان مشام جان را می ‏نوازد. 


اعتكاف پرورش جسم و جان است، انسان آميزه‌ای است از اين دو و نيازمند پرورش در ابعاد وجودی خود. انسان به دنبال سعادت و كمال است، روح انسان نيازمند نيايش است، مناجاتی شيرين و زيبا، هم‏كلامی موجودی ضعيف با منشأ قدرت‏ها. از آغاز خلقت تا صحنه رستاخيز، راز و نياز، زيباترين هنر آدمی است. 


غفلت بد است و در برخی موارد بدتر؛ جريان زمان در گذر است و به از دست دادن آهی ماند و افسوسی كه به هيچ نيرزد. انسان دشمنی دارد در اوج حيله‌گری، با چنين دشمنی هوشياری بايد و سرعت در خيرات.


خالق مهربان قرب خلايق را می‏طلبد. در فكر پرورش روح و روان انسان است و مقررات دينی را تشريع می‌كند. تنوع عبادات به دليل نيازهای گوناگون انسانی است، هر عبادتی جوابگوی نيازی از اوست. نماز، زنگار غفلت از روان می‌زدايد و صيقل روح و روان است. روزه، پالايشگاه خلوص و نردبان صعود است. روزه‌دار پرواز در آسمان عبادت و عبوديت را می‌آزمايد و آئينه قلبش را نورستان خدايی می‌كند. حج، شركت در آزمون الهی و قطع تعلقات و دل‌بستگی دنيوی است. عبادات مالی، چون خمس و زكات و صدقات، دميدن روح ايثار و گذشت در وجود آدمی است. 


اما اعتكاف، آميزه‌ای از چند عبادت با‌فضيلت است. روزه كه خود عبادتی ارزشمند است شرط اعتكاف است. حضور در مسجد و خواندن نماز هم شرط آن است. عاكف سه روز در مسجد جامع مقيم می‌شود و جز برای ضروريات، كوی دوست را ترك نمی‌گويد. خود را از حلال باز می‌دارد تا با تمرين بندگی، جهاد با نفس را بيازمايد. اعتكاف عهد مودت و ميثاق مجدد با پروردگار است. 


در فضيلت اعتكاف اين بس كه معادل طواف كعبه و همتای ركوع و سجود است. خدای منان می‌فرمايد: «... وَ عَهَدنا اِلی ابراهيمَ وَ اِسمعيلَ اَن طَهّرا بَيتی لِلطّائِفينَ وَ العاكِفينَ وَ الرُكّعِ السُجود» (آيه ۱۲۵، سوره بقره)، «و ما به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم كه خانه مرا برای طواف‌كنندگان و معتكفان و ركوع‌كنندگان و سجده‌كنندگان از هرگونه آلودگی تطهير كنند». 


اساساً ارزش آدمی را عملش می‌رساند. معتكف انسانی بزرگ و شريف است به‌اندازه شرافت و فضل عملش، مقدس اردبيلی يگانه زمان در علم و عمل در شرافت و فضيلت اعتكاف گويد: «مبادا كسی گمان كند كه اعتكاف مقدمه عبادتی ديگر است. كسی كه با طهارت و در حال روزه در مسجد مقيم می‌شود و تعهد قربت در اعتكاف می‌كند، اين عمل عبادت است. اعتكاف عبادتی مستقل است به مثابه حج و عمره و روزه و نماز و هر عبادت مستقل ديگر». 


و ايام بيض در پيش است. زمان عرشی شدن فرشيان و اعتكاف با همه فضيلتش زن و مرد را به خود می‏خواند و انسانيت را می‏خواند تا در دنيای های‌و‌هوی و دود‌و‌دم، معراج خويشتن را به تماشا بنشيند. فرصت طلايی عمر در پيش است و ايام در گذر؛ پس همتی بايد تا با حضوری نورانی از همسفران كوی دوست شويم./

 

دکتر جواد دهقانی آرانی-کارشناس مذهبی

کد خبر 774633

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha