به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر الهه کولایی، استاد گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران، در همایش ملی "روابط ایران و اروپا، تجارب پیشین، چشم انداز فرارو"، که به همت دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در تهران برگزار شد، با ارائه مقاله ای، به تبیین و بررسی نقش روسیه در روابط ایران و اروپا پرداخت.
وی روابط ایران به عنوان بزرگ ترین و مهمترین کشور حوزه خلیج فارس را هماره برای اروپا حائز اهمیت دانست و گفت: هر چند در سال های گذشته فراز و نشیب زیادی در این روابط وجود داشته است، اما اروپا پیوسته تلاش کرده در تنگنای روابط تیره ایران و آمریکا بازارهای پرجاذبه ایران را از دست ندهد.
کولایی با اشاره به اختلال در سال اخیر در روابط ایران و اروپا، ادامه داد: این اختلافات هر چند تحت تاثیر قطعنامه های تحریم از سوی شورای امنیت ایجاد شده است، اما اروپایی ها پیوسته کوشیده اند برای تامین منافع گوناگون خود در ایران راهی بیابند، که این علاقه هم زمینه های اقتصادی و هم زمینه های سیاسی را در خود به همراه دارد.
وی مدعی بود که جایگاه ویژه استراتژیک ایران در شمال تنگه هرمز و منابع عظیم نفت و گاز آن، و نیز روابط محکم آن با نیروهای مقاومت در فلسطین، در کنار بازارهای گسترده مصرفی آن برای توجیه این گرایش کافی است.
کولایی روابط ایران با روسیه و روابط روسیه با اروپا را نیز در روابط ایران و اروپا تاثیرگذار دانست و گفت: همکاری هسته ای روسیه با ایران در شرایط خودداری کشورهای بزرگ اروپایی از کمک برای به پایان بردن نیروگاه بوشهر و روابط گسترده سیاسی دو کشور، با توجه به نقش و جایگاه روسیه در تامین انرژی مورد نیاز اروپا و روابط تاریخی و فرهنگی این کشورها نیز اهمیت روسیه را بیشتر کرده است.
وی در همین باره افزود: همکاری اقتصادی روسیه و اروپا به نوبه خود درعرصه های سیاسی با چالش های بسیار رو به رو بوده، و مسایل دموکراتیک سازی کشورهای پیشین شوروی و نیز حقوق بشر در روسیه از جمله این مسایل بوده است.
در ادامه این همایش، دکتر عبادالله مولایی، دکترای روابط بین الملل و کارشناس مسایل اروپا، با ارائه مقاله ای تحت عنوان «ملاحظات تاریخی پیرامون روابط ایران و اروپا»، به بررسی موضوع همایش از دید تاریخی پرداخت.
وی روابط ایران و اروپا را از سرفصل های مهم تاریخ سیاست جهانی بر شمارد و اظهار داشت: ایران پرآوازده ترین نام در جغرافیایی فرهنگی و سیاسی اروپا بوده و اروپایی ها در دوران حاکمیت یونان و روم بر این قاره، ایران را به مثابه رقیب و دیگری تاریخی خود تلقی می نمودند.
مولایی در همین باره افزود: امروزه نیز دیدگا ها اروپایی ها در این زمینه کماکان در سایه این ذهنیت غیریت ساز و سنت تاریخ نگاری گزینشی، تک ساحتی، جانبدارانه و تقلیل گرایانه قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه ایران در سده های میانه نیز در مقام یکی از مراکز و کانون های فرهنگی شاخص تمدن اسلامی و قدرت سیاسی مهم جهان اسلام، یکی از مخاطبان هویت سازی اروپای مسیحی محسوب می شد، گفت: اما پیدایی ذهنیت شرق شناسی در دوره مدرن، فصل جدیدی در روابط اروپایی ها با جهان غیر اروپایی از جمله ایران گشود.
مولایی مدعی بود که روابط بین المللی اروپایی ها در این دوره با نوعی استثنا گرایی و تمایز هستی شناختی توام گشته و در قالب دوگانه های سنت و مدرنیته، شرق و غرب و شمال و جنوب و مانند آن جلوه گر شد.
وی با بیان اینکه سیاست تصویرسازی اروپایی ها از ایران در همه دوره های تاریخی سرشت پررنگ هویتی، هنجاری و ایدئولوژیک داشته و این سیاست در سایه و روشن های مختلف در نوسان بوده است، ادامه داد: اتحادیه اروپا نیز شکل دهی به هویت بین المللی خود را به میانجی شاخص سیاست هویتی خود محسوب می نماید.
مولایی در همین باره افزود: طرح مفاهیم هویتی مانند "احیای امپراتوری پارس"، "بازگشت به مدیترانه" و "هلال شیعی" در سخن پردازی اروپایی ها از تداوم این ذهنیت تاریخی حکایت دارد.
گفتنی است، همایش ملی "روابط ایران و اروپا، تجارب پیشین، چشم انداز فرارو" با حضور اندیشمندان و پژوهشگران حوزه سیاست خارجی، به همت دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، در محل دفتر آموزش و پژوهش این وزارتخانه، دوم و سوم آبان برگزار می شود.
پایان پیام/
نظر شما