خبرگزاری شبستان _ گروه قرآن و معارف: «یکی از خصایص امام حسین (ع) تربيت نيرو براي ايجاد تحول وانقلاب تاریخی بی نظیر است. براي ايجاد انقلاب و تحول اجتماعي رهبري شايسته اولين شرط است، شرط دوم داشتن نيروهاي وفادار و مطيع است. نيروهايي که در ايثار و پاکيزگي روح و اطاعت از رهبر و شناخت منزلت رهبر مشکلي نداشته باشند. امام حسين عليه السلام پس از شهادت برادرش امام حسن ـ عليه السلام ـ در فکر ايجاد اصلاح بود که مانع استقرار روش امويان بر جامعه اسلامي شود. براي اين منظور نيروهاي مخلص وشیعیانی بودند که تا زمان آغاز حرکت امام حسین (ع)از دنيا رفتند يا به دست امويان و معاويه کشته شدند، از اين روي امام در بين بني هاشم و برادران خود به کادرسازي پردخته بود. برخي نيروها نيز در اندک زمان مورد تربيت امام(ع) و تحت تأثير هدايت امام (ع) قرار گرفتند. فردي مانند زهير و حر بن يزيد رياحي و برخي ديگر اينان از تأثير تربيت و نفوذ کلام ونگاه امام و شخصيت او دگرگون شدند، این افراد با یک نگاه امام دگرگون شدند.»
آنچه در ادامه می آید بخش دوم گفتگوی خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین اميرعلي حسنلو، مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه درباره سیره و شیوه حیات طیبه امام حسین علیه السلام است.
در فروتني حضرت سیدالشهدا (ع) منابع تاریخی چه می گویند؟
در اين باره حضرت فرموده است ادب تواضع و فروتني آن است که وقتي از منزل خارج شدي هر کس را ديدي او را برتر از خود تلقي کني و او را بزرگتر از خود بيني، فخر فروشي و کبر و غرور از رذايل اخلاقي است. که هرگاه انسان در اين دام افتاد «نجاتش مشکل است». کبر از ذات انسان بيرون است و رفتاري است که از شيطان به يادگار مانده است. لذا قرآن نيز از زبان لقمان فرموده است: چهره ات را براي ديگران اخمو نکن و تکبر نباشي. و در حال راه رفتن اداي متکبرين را خود نگير مثل انسان راه برو و در حين صحبت کردن آرام صحبت کن و ادب را رعايت کن.
یکی از نکاتی که امروز در سبک زندگی ما به عنوان یک چالش پررنگ به چشم می آید از بین رفتن حرمت والدین است، در حالی که قرآن و سیره اهل بیت چیز دیگری را به ما گوشزد می کند. در این باره از سیره امام حسین علیه السلام چه می توان آموخت؟
با رويدادها و اتفاقات فرهنگي و تحولات اجتماعي و اقتصادي که در جوامع صورت گرفته متأسفانه برخي از هنجارهاي خوب کم رنگ شده است و ما رفته رفته از آموزه هاي ديني فاصله مي گيريم اين آسيب بزرگ اخلاقي جامعه اسلامي است که هم خانواده ها را در معرض خطر جدي قرار داده و هم جوامع را که به تبع آن عرصه هاي ديگر نيز در معرض آسيب جدي قرار دارند، احترام به بزرگتر و احترام به پدر و مادر از فرهنگ ما رخت بسته است.
امام حسين عليه السلام در اين باره فرموده: پيامبر به من فرموده از پدرت پيروي کن و اوامر او را انجام بده. امام حسين عليه السلام تربيت يافته رسول خدا و وحي است و در اين باره الگو است. آن حضرت حد اطاعت از پدر و مادر را بر اساس آيات قرآن کريم تنها در دعوت به شرک جايز نمي داند در بقيه موارد اطاعت آنان را لازم و احترام پدر و مادر و بزرگداشت آنان را ضروری مي داند. انسان ريشه دارد و ريشه او پدر و مادر هستند وقتي آنان را گرامي بدارد مثل اين است که خود را گرامي داشته است. احترام پدر و مادر را پدر و مادر به فرزندان بايد ياد بدهند. اين دستور اهل بيت است که فرموده اند خدا رحمت کند پدر و مادري را که فرزندان خود را ياري مي دهند که چگونه با آنان به مهرباني رفتار کنند.
بنابراين پدر و مادر بايد فرزندان را با نيکي ها آشنا کنند. امام حسين ـ عليه السلام ـ به برادرش امام حسن ـ عليه السلام ـ که بزرگتر از خود بود احترام فوق العاده داشت، و در محضر او ادب را رعايت مي کرد. هيچ گاه در حضور او سخن نمي گفت و به احترام او ساکت مي نشست، فرزندان اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ اينگونه بودند. محمد بن حنفيه نيز به امام حسين ـ عليه السلام ـ چنين احترامي داشت.
سخاوتمندی سیدالشهدا (ع) همچنان که اشاره کردید زبانزد بوده است. هدیه دادن حضرت چگونه بوده است؟
هديه دادن به دیگران : هدیه ی روش جذب محبت وجذب مردم ونوعی روش هدایت ودعوت مردم به هدایت است ؛ ازشیوه های تربیتی است که درقرآن نیز توصیه شده وذکرگردیده است ؛اهل بیت نیز ازاین روش استفاده می کردند ؛ امام حسین در روزگار خود ازهمه مردم درعمل به این شیوه برتری داشت و معروف بود ؛ هر کس هديه اي به امام مي داد، در قبال او هديه اي بالاتر از آن به او بر مي گرداند؛ به آيه قرآن استناد مي فرمود: وَإِذَا حُيِّيْتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا. هر گاه کسي شما را احترام مي کرد با هديه اي يا با رفتار نيکي متقابلاً با او احترام کند. بهترين از آن را به او برگردانيد يا لااقل مثل آن را وقتي يکي از خدمتکارانش گلي را براي حضرت هديه آورد حضرت او را به خاطر اين رفتار در راه خدا آزاد کرد. و آيه 92 سوره يوسف وَإِذَا حُيِّيْتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا، امام عملاً مردم را به پاي بندي به دستورات قرآن توصيه مي فرمود وقتي پير زني در صحرا گوسفندي براي آن حضرت وهمراهانش قرباني کرد که تمام دارايي اش بود آنان نيز در قبال او چندين برابر آن را دادند؛ امام فرمود آن گوسفند همه ی دارائی تو بود سزاوار است ما نیز درقبال بخشش وهدیه ی تو تمام دارائی مان را بدهیم.
اگر نکته دیگری درباره زندگی پربار حضرت مانده است بفرمایید.
یکی از خصایص امام حسین (ع) تربيت نيرو براي ايجاد تحول وانقلاب تاریخی بی نظیر است. براي ايجاد انقلاب و تحول اجتماعي رهبري شايسته اولين شرط است، شرط دوم داشتن نيروهاي وفادار و مطيع است. نيروهايي که در ايثار و پاکيزگي روح و اطاعت از رهبر و شناخت منزلت رهبر مشکلي نداشته باشند. امام حسين عليه السلام پس از شهادت برادرش امام حسن ـ عليه السلام ـ در فکر ايجاد اصلاح بود که مانع استقرار روش امويان بر جامعه اسلامي شود.
براي اين منظور نيروهاي مخلص وشیعیانی بودند که تا زمان آغاز حرکت امام حسین (ع)از دنيا رفتند يا به دست امويان و معاويه کشته شدند، از اين روي امام در بين بني هاشم و برادران خود به کادرسازي پردخته بود. برخي نيروها نيز در اندک زمان مورد تربيت امام(ع) و تحت تأثير هدايت امام (ع) قرار گرفتند. فردي مانند زهير و حر بن يزيد رياحي و برخي ديگر اينان از تأثير تربيت و نفوذ کلام ونگاه امام و شخصيت او دگرگون شدند، این افراد با یک نگاه امام دگرگون شدند : " آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند / آیا شود که نگاهی به ما کنند" بنابراين تا روز عاشورا امام کادري منسجم و باوفا و شجاع و خودساخته و داراي معرفت ديني و توحيدي عميق داشت؛ لذا امام با چنين نيروهايي توانست اهداف خود را به نوعي مطرح کند که تا ابد درس آموز ديگران باشند. امام الگو و سرمشق نشان داد.
در نهضت امام حسين عليه السلام براي همه اقشار از کودک تا پير و ميانسال الگو هست. و هر کس به فراخور حال خود مي تواند از اين نهضت درس بگيرد وبرای خود سرمشق انتخاب کند. هر يک از اعضاي گروه عاشوراييان در اين حد از منزلت قرار دارند که مي توانند رهبري يک ملت را داشته باشند.
از اين رو امام حسين ـ عليه السلام ـ تا ظهر عاشورا از افراد مختلف و اقوام وگروهای مختلف ( دربین یاران امام ترک بود آفریقایی وسیاه پوست بود ایرانی بود و....) نيروي منسجم تشکيل داده بود که توانست به کمک اين نيروها و رهبري حکيمانه آنها تمام تحولات را به سود دين اسلام دگرگون کند؛ کادري براي پس از نهضت نیز امام تربیت کرده است که بعد از شهادت خود و ياران خود تربيت کرده بود که در استمرار انقلاب و تحول نقش بزرگ ايفا کردند و آنان با نوان حرم اهل بيت (ع) همسران وخواهران امام ویارانش بودند که به رهبري امام سجاد ـ عليه السلام ـ پس از امام حسين ـ عليه السلام ـ توانست فرهنگ اسلام را زنده داشته و پيام هاي امام ـ عليه السلام ـ را که مکارم اخلاق انساني و کرامت انسان بود تا به امروز در گوش انسان ها طنين انداز نمايد؛
از درسهای مهم اجتماعی که از نهضت امام (ع) می توان گرفت شجاعت بی مانند اوست ؛درکودکی وقتی دید شخصی بر منبر رسول خدا تکیه زده و غاصبانه برآن نشسته رفت یقه او را گرفت و از منبر پایین کشید و در پیش روی صحابه او را خوار کرد . معاویه سعی داشت از امام بیعت بگیرد هرگز زیر بار بیعت او نرفت معاویه چاره ای جز دست برداشتن نداشت ؛ برای یزید بیعت خواستند با شجاعت به اشرافیگری او اعتراض و او را فاسق نامید و با اشرافگری و تجملات امویان در دوره امامت خود به سختی مبارزه کرد و با نامه های تندی که با شجاعت به معاویه نوشت او را شایسته حکومت ندانسته و او را بزرگترین فتنه امت اسلام خواند و با شجاعت پاسخهای او را می نوشت و مردم را علیه کارهای او فرامی خواند ؛ همین رویه را در مقابل یزید ادامه داد .
نظر شما